در اين قسمت، اصل تحري حقيقت كه در نظر بهائيان يك اصل بديع مي باشد را موشكافي مي نماييم ابتدا به بديع بودن آن مي پردازيم و سپس نحوه اجراي اين اصل در عملكرد بهائيان را مورد بررسي قرار مي دهيم. 
در اسلام تحصيل علم يكي از وظايف ديني به شمار مي آيد پبامبر اكرم صلي الله عليه و آله مي فرمايند «طلب علم براي هر مسلماني فريضه (وظيفه واجب) مي باشد [1] » و طبق اخباري كه با شواهد قطعيه تأييد شده است مراد از اين علم داشتن اصول سه گانه اسلامي (توحيد - نبوت - معاد) با لوازم قريب آنهاست و دانستن تفضيل احكام و قوانين اسلامي براي هر فردي به اندازه ابتلاء و احتياج وي است. [2] . 
البته روشن است كه تحصيل علم به اصول دين اگر چه با دليل اجمالي باشد براي همه ميسر و در خور توانايي است ولي تحصيل علم به تفضيل احكام و قوانين ديني از راه استفاده و استنباط فني از مدرك اصلي كتاب و سنت (فقه استدلالي) كار همه كس نيست و تنها در خور توانايي برخي از افراد مي باشد و در اسلام حكم طاقت فرسا (حرجي) تشريع نشده است. [3] . 
از اين روي تحصيل علم به احكام و قوانين ديني از راه دليل، به طور واجب كفايي، به بعضي از افراد كه توانايي و صلاحيت آن را دارند اختصاص يافته و وظيفه افراد طبق قاعده عمومي وجوب رجوع جاهل به عالم (قاعده رجوع به خبره) آنست كه به افراد مورد اشاره مراجعه كنند. البته اين مراجعه و تقليد غير از تقليد در اصول و معارف است كه به نص آيه كريمه (و لا تقف ما ليس لك به علم) ممنوع مي باشد. [4] علماي جديد غربي نيز مثل دكارت هزار سال از نزول قرآن اولين اصل منطقي خود را همين آيه قرار داده و مي گويد: (هيچ چيز را حقيقت ندانم مگر اينكه بر من بديهي باشد.) [5] . 
اما در اسلام تحقيق جهت وصول به حقيقت داراي شرايط خاصي مي باشد كه ذيلا به صورت اجمال آورده مي شود. 
پاورقي ها: --------------------------------------------------------------------------------------------------
[1] بحارالانوار. جلد يك صص 117. 
[2] طباطبايي. محمد حسين. شيعه در اسلام. انتشارات كعبه 1361. 
[3] همان مأخذ. 
[4] علامه طباطبايي. محمد حسين. شيعه در اسلام. انتشارات كعبه 1361. 
[5] كانت. امنوئل. سير حكمت در اروپا. جلد اول.