زرتشت و باستانگرایی
مرحوم استاد عبدالحسین زرینکوب در کتاب «دو قرن سکوت» دربارهی قیام یحیی بن زید (نوهی امام سجاد علیه السلام)، نکاتی جالب و قابل توجه بیان داشته اند. این نوشتار به بیان برخی از زوایای این قیام و حمایت ایرانیان از سادات بنی هاشم میپردازد، تا برگی دیگر از خدمات متقابل اسلام و ایران روشن گردد....
در عصر خلافت ابوبکر، اولین درگیریهای مرزی میان دستگاه خلافت و ساسانیان آغاز گردید. جالب است بدانیم که در همان ابتدای درگیریها، سپاه عرب با وجود اینکه از حیث توان نظامی بسیار پایینتر از ارتش ساسانی بود، اما در غالب درگیریها کامیاب بود. در این جنگ حوادثی قابل توجه و عبرتانگیز رخ داد...
استاد زرینکوب در کتاب «دو قرن سکوت» و کتابهای دیگر بارها از اسلام دفاع کردنند. هرچند ایشان نسبت به بسیاری از فاتحین ایران و خلفای بنیامیه و بنیعباس، خوشبین نبودند، اما هیچگاه نسبت به اسلام بدگویی نکردند. بلکه همواره به طرق گوناگون از مکتب محمد (صلی الله علیه و آله) دفاع کردند. در ادامه مواردی از این دفاعیهها و تمجیدها ...
مردم دینور و نواحی اطراف، در برابر سپاه عرب مقاومت نکردند. بلکه صلح نموده و حاضر به دادن جزیه شدند. همین امر نشانگر این است که حکومت ساسانی در آن دوره به قدرت آشفته و پوسیده بود، که اهالی شهر استراتژیک و مهمی چون دینور و... توان و انگیزهی مقابله با عرب را نداشتند. چه بسا ستمگریهای اشراف و موبدان ساسانی، کار را به جایی کشیده بود که مردم دادنِ جزیه به عرب را بهتر از دادنِ مالیات به حکومت ساسانی میدانستند...
آسمان در نگاه متون عقیدتی دین زرتشتی (و حتی متن اوستا)، پوستهای سنگی بر روی جهان است. جالب است بدانیم که این باور که جنس آسمان از سنگ است -و در حقیقت آسمان، پوششی سنگی است که زمین را دربرگرفته- ریشه در گاتها (کهنترین بخشِ اوستا) دارد. آنچه در این نوشتار میآید مبحثی وابسته به اصول زبانشناسی ...
گذشته از قواعد زبانشناسی که نشان میدهد اهورامزدا مذکر است، اسناد و شواهدی از اوستا و متون پهلوی در دست داریم که گویای این است که اهورامزدا در حقیقت هم مذکر است! یعنی صفات و حتی چهره و اندامی کاملاً مردانه دارد. آنچه در این مقاله خواهد آمد اسنادی از گاتهای اوستا و کتیبههای ساسانی در این زمینه است...
آنچه در این نوشتار بدان پرداخته میشود، باور زرتشتیگری درباره آفرینش آسمان است. مبلغین زرتشتی و سرانِ باستانگرایی افراطی، مدعی هستند که اوستا و متون پهلوی دربردارنده گزارههای علمی در باب آفرینش هستند. اما باید دانست آسمان در نگاه متون عقیدتی دین زرتشتی (و از جمله اوستا)، پوستهای سنگی بر روی جهان است...
ایرانیها متوجه شدند که روح اسلامی در بسیاری از مواقع (در دوران بنیامیه و بنیعباس) قربانی خلافت عربی، روح عصبیت قبیلهای عربگرایی و تفاخر قومی عرب شده است. این انحراف تا آنجا پیش میرود که یکی از خلفا در صدر اسلام سه چیز را سبب نابودی جامعهی اسلام میداند: «وفور نعمت، تولید نسل از مادران اسیر و خواندن قرآن به وسیلهی ایرانیان.»
بسیار دیده میشود که جریانات افراطی باستانگرا و زرتشتیزده به اسلام ایراد میگیرند که چرا قرآن، الله را با ضمیر مذکر (شناسهی نرینه) توصیف کرده است؟ جالب است بدانیم که در زبان اوستایی نیز ضمایر مذکر و مؤنث با یکدیگر متفاوت هستند و اوستا (حتی گاتهای اوستا) و موبدان همواره در گذر تاریخ برای اهورامزدا جنسیت نرینه (مَرد) قائل بودهاند.
عیلامیان از کهنترین اقوام ساکن در فلات ایران بودند، اما نکتهای قابل توجه دربارهی آنان وجود دارد و آن هم موضوع «بت پرستی» این قوم است. متأسفانه برخی جریانات شعارزده و متوهّم باستانگرا، به دروغ مدعی هستند که ایرانیان از ازل یکتاپرست بودند. از آنجایی که حقیقت مهمتر از هرچیز است، باید گفت که که ادعای یکتاپرستی ازلی ایرانیان، دروغی بیش نیست. ایرانیان
موضوع عربستیزی در میان به اصطلاح روشنفکران ایرانی تنها دست آویزی است برای هجمه و حمله به اسلام و جایگزینی مفهوم غرب به عنوان مدینهی فاضله و قبلهی آمال روشنفکران معاصر. حمله به مفاهیم و زبان عربی به این دلیل بود که زبان عربی زبان دینی مردم ایران است و اگر میتوانستند این زبان را در نظر مردم بیاستفاده و بیهوده جلوه دهند در ادامه اسلام نیز دینی بیهوده و بلا استفاده میگشت ...
آری هدایت اعراب را درندگانی وحشی میداند که با آیینشان دین پاک ایرانیان را آلوده کردهاند و هر جا که پا میگذارند، جز کشتن و سوختن و به غارت بردن کاری نمیکنند ولی باید این مسئله را متذکر شد که چرا هدایت به ایرانیانی که نان و خرما به دست منتظر ورود اسلام و اعراب در دروازههای شهرهایشان میایستادند، اشارهای نکرده است و ...
از زمان مشروطه تا اوایل دوران رژیم پهلوی، موضوع و محتوای مقالات روزنامهها، شعر، رمانهای تاریخی و ادبیات، همانقدر که متوجه فساد دولت، عقبماندگی اجتماعی و مجرمشماری قاجاریه است، به ضدیت با روحانیت شیعه، تحسین زرتشت و بزرگانگاری تمدن ایران پیش از اسلام نیز عنایت دارد. بسیاری تصویر با شکوهی از تمدن هخامنشی و ...
مفاهیمی مانند تعادل و اعتدال و … حرفهای کش داری است. یعنی چه اعتدال؟ یعنی چطور این قضیه تعادل مشخص میشود؟ به فرض که چنین تعادلی امکان داشته باشد چه مکانیزمی دارد؟ مطلب بعدی اینکه بالاخره ما از ایرانیت چه منظوری داریم؟ علائمی که ایرانیت را مشخص میکند چیست؟ چهارشنبه سوری است؟ نوروز است؟ مفهومی که این را مشخص میکند چیست؟