مکاتب اهل سنت
احمد بن علی بن شعیب معروف به نسایی، نویسنده یکی از صحاح سته اهلسنت از جمله بزرگان و حفاظ حدیث است که به دلیل بیان فضائل امام علی (علیهالسلام) مورد غضب و ضرب و شتم طرفداران و حامیان حکومت اموی قرار گرفت.
حاکم نیشابوری به صورت علنی و آشکارا از معاویه و عملکرد وی انتقاد میکرد و به خاطر همین موضع گیریها توسط کرامیه (که قائل به تشبیه و تجسیم خداوند هستند) مورد تعرض قرار گرفت و منبرش شکسته شد و در منزلش محبوس شد.
عبدالله بن محمد بن عثمان واسطی معروف به ابن سقّا که از جمله محدثین معروف و مشهور واسط است، پس از آنکه حدیث طیر را بر سر درس خود نقل کرد، با واکنش شدید واسطیها روبرو شد و مورد ضرب و شتم قرار گرفت.
ابنقتیبه میگوید: «بسیاری از محدثان از بازگو کردن فضائل حضرت علی (علیه السلام) و اظهار مواردی که شایسته مقام آن حضرت بود خودداری میکردند. هر محدثی را که نامی از حضرت علی (علیه السلام) میبرد و یا حدیثی درباره فضائل ایشان بیان میکرد، طرد میکردند.»
بسیاری از علمای اهلتسنن، محمد بن عبدالوهاب و عقاید وی را به شدت مذمت نمودهاند از باب نمونه شیخ انورشاه کشمیری میگوید: «اما محمد بن عبدالوهاب نجدی مردی کودن و کمعقل و کم علم بود و در صدور فتوای کفر شتاب میکرد، در حالی که شایسته نیست کسی وارد این وادی شود، مگر کسی که انواع کفر و اسباب آن را بشناسد.»
بسیاری از علمای اهلتسنن، محمد بن عبدالوهاب و عقاید وی را به شدت مذمت نمودهاند از باب نمونه علامه صدقی زهاوی، محمد بن عبدالوهاب و پیروانش را فتنهای میداند که در جهان شهرت پیدا کرد. وی در این باره مینویسد: «وهابیت فرقهای منسوب به محمد بن عبدالوهاب است که او عقیده باطل خود را در «نجد» آشکار نمود.»
امام هفتم شیعیان، امام موسی کاظم (علیهالسلام) وارث علوم نیاکان خود است و در فضل و کرامت و بزرگی چنان معروف و مشهور است که به باب الحوائج الی الله در میان مردم زمان خود و اعصار بعدی ملقب گردیده است و مستمندان به درب منزل این امام همام میرفتند و درخواست کمک و یاری از ایشان داشتند.
دکتر بشار عوّاد از محققین معاصر، هنگامیکه با توثیقات حریز بن عثمان توسط علمای عامه مواجه میشود، اظهار تعجب میکند و مینویسد: به خدا قسم در باورم نمیگنجد کسیکه به حضرت علی (علیهالسلام) توهین و جسارت میکند، چگونه ثقه و در صراط مستقیم باشد؟ از گزافه گوییها به خدا پناه میبرم؟
چگونه ممکن است شخصی که به صورت علنی و در موارد متعدد نسبت به خلیفه مسلمین جسارت فاحش میکند را احمد بن حنبل و ... توثیق کرده و پیروان ایشان نیز دم بر نمیآورند اما اگر کسی کوچکترین جسارتی به عمر و ابوبکر کند او را از عدالت خارج میدانند.
ابن حجر عسقلانی با مطرح کردن این سؤال که چرا افرا د ناصبی مانند لمازه توسط علمای رجال توثیق شدهاند؟ بغض و کینه نواصب نسبت به حضرت علی (علیهالسلام) را دیانت دانسته و به توجیه شتم و سبّ و لعن امیرالمومنین علی (علیهالسلام) توسط نواصب پرداخته است.
وقتی از لمازه درباره دوستی با امیرالمومنین سؤال شد، در پاسخ گفت: چگونه کسی را که در یک صبحدم شش هزار نفر از اقوام مرا کشت، دوست داشته باشم؟!
بسیاری از علمای اهلتسنن، محمد بن عبدالوهاب و عقاید وی را مورد انتقاد قرار داده و به شدت از آنها مذمت نمودهاند. از باب نمونه شیخ ابراهیم بن عثمان سمنودی درباره او این چنین مینویسد: «ریشه وهابیت قومی از جاهلان اعراب هستد که به رئیسشان محمد بن عبدالوهاب بدعتگذار، خارجی، گمراه کننده و گمراه شده منسوب هستند.»
بسیاری از علمای اهلتسنن، محمد بن عبدالوهاب و عقاید وی را مورد انتقاد قرار داده و به شدت از آنها مذمت نمودهاند از باب نمونه شیخ احمد غماری ضمن معرفی و افشای ماهیت ابنتیمیه، محمد بن عبدالوهاب را شیطانی میداند که دارای مذهبی باطل است و افکارش از افکار ابنتیمیه نشأت گرفته و سخنان او همان سخنان ابنتیمیه است.
دشمنی مروان بن حکم با پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) و جسارتهای بیادبانه وی به امیرالمومنین و امام حسن و امام حسین (علیهمالسلام) بر کسی پوشیده نیست، اما بخاری در کتاب صحیح خود از وی حدیث نقل کرده که مورد اعتراض برخی علمای اهل سنت نیز واقع شد.