پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ يكی از شبهاتی که از جانب بعضی از مخالفین شیعه مطرح شده، نحوه اجرای عدالت و ایجاد دموکراسی در جامعه اسلامی و دولت علوی (علیه‌السلام) است. مخالفین مذهب شیعه ادعا می‌کنند با استناد به پاره‌ای از گزاره‌های تاریخی، حکومت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) را حکومتی ظالم و نالایق از جهت سیاسی و اقتصادی می‌دانند و معتقدند حکومتی که خانه‌های مردم را بدون دلیل ویران می‌کند، نمی‌تواند حکومتی عادل و صالح باشد.

آنان با استناد به بعضی از منابع ادعا کرده اند، حضرت درباره بعضی از مخالفین به گونه ای برخورد کرده اند که منجر به تخریب خانه ها و یا فراری شدن معترضان خود شده اند.
مخالفین مذهب تشیع با نقل سخنی از تاریخ خلفا ادعا کرده‌اند، ازمنظر حضرت، تا هنگامی که شهروندان در حکومتش دست به اسلحه نبرده باشند، امام با آنان مدارا می کرد؛ اما در ادامه مدعی شده‌اند که امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) برای افرادی همانند حنظلة بن ربیعه بدون آنکه دست به اسلحه برده باشد، او را دشمن فرض کرده و دستور تخریب خانه‌اش را داده و در نهایت حنظله به جانب معاویه فرار کرد و این کار او سبب تخریب خانه‌اش توسط امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) شد.

در پاسخ به این شبهه نکاتی بیان می شود:
نکته اول؛
آتئیست ها براساس روایت تاریخی که نصر بن مزاحم در کتاب وقعة صفين آورده، مدعی آتش زدن خانه حنظله توسط امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) هستند. اما روایت تاریخی که در آن اشاره به فرار حنظلة بن ربیعه دارد، یکی از روایات تاریخی ضعیفی است که سلسله راویان آن فاقد اعتبار هستند.[1] به عنوان نمونه ذهبی در میزان الاعتدال درباره نضر بن صالح می‌نویسد: «او مجهول است.»[2]
براساس سلسله راویان این روایت تاریخی، روایت مذکور فاقد اعتبار است.

نکته دوم؛
شواهد تاریخی فراوانی وجود دارد که حنظله از کسانی شمرده شده که با امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) بیعت نکرده و عثمانی مذهب بوده است. ابن عساکر در کتابش می نویسد: «حنظله کاتب و جریر و عدی به قرقیسیا رفتند و گفتند: ما در شهری که به عثمان توهین شود، زندگی نمی‌کنیم.»[3]
براساس این روایت، دشمنی او با امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) محرز می‌گردد. زیرا عثمانی مذهب‌ها کسانی هستند که دشمن امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) بوده و به خلافت حضرت راضی نبودند. در حقیقت آنان منافق هستند و براساس حکم عقل و شرع مقدس، حاکم جامعه اسلامی می‌تواند با دشمنان حکومت اسلامی برخورد داشته باشد و آنان را به جزای کار خود برساند.
این در حالی است که حضرت با منافقان فقط در میدان نبرد به جنگ پرداختند که می‌توان به سه جنگ جمل و صفین و نهروان اشاره کرد.

نکته سوم؛
براساس روایات صحیح در مورد سیره  و روش امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) و حضرات اهل بیت (علیهم‌السلام) هیچگاه مجازاتهایی شبیه آتش زدن خانه منافقین و خائنین از سوی آنان با سند صحیح به ثبت نرسیده است و باید گفت اینگونه مجازاتها با سیره ایشان سازگار نیست.

پی‌نوشت:
[1]. نصر بن مزاحم، وقعة صفين، ص95، مؤسسة العربية الحديثة – القاهرة، چاپ دوم/ 1382 هـ ق.«نصر عمر بن سعد قال حدثني أبو زهير العبسي عن النضر بن صالح أن عبد الله بن المعتم العبسي وحنظلة بن الربيع التميمي لما أمر علي ع الناس بالمسير إلى الشام...»
[2]. الذهبي، ميزان الاعتدال، ج4، ص 258، دار المعرفة للطباعة والنشر، بيروت – لبنان، چاپ اول، 1382 هـ ق.«النضر بن صالح، عن سنان بن مالك، مجهول.»
[3]. ابن عساكر، تاريخ دمشق، ج15، ص328، دار الفكر للطباعة والنشر والتوزيع، 1415 هـ ق.«عن مغيرة قال خرج حنظلة الكاتب ... وقالوا لا نقيم ببلد يشتم فيه عثمان.» 

محمدجواد مهریار