پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ نیکولائوس دمشقی (Nicholaus of Damascus) به نقل از کتزیاس (Ctesias) می‌نویسد که پدر کوروش، دزد و راهزن بود و خود کوروش هم برای سیر کردن شکمش حاضر می‌شود تن به بردگی بدهد. بعدها شراب‌دار پادشاه ماد شد و پله پله، مراتب ترقی را طی کرد.[1]

برخی از هموطنان، تلاش دارند از کوروش چهره‌ای مقدس و منزه بسازند. آنان، هیچ گونه انتقاد و بررسی واقع‌گرایانه‌ای را پیرامون کوروش برنمی‌تابند.

یکی از ترفندهای این دست از هموطنان، آن است که به دیگران برچسب دروغگویی می‌زنند تا دروغ‌های خودشان را مخفی کنند. مثل دزدی که در کنار مردم می‌ایستد و فریاد می‌زند: «آی دزد!» و این گونه حواس‌ها را از خود پرت می‌کند. در این قضیه هم به نیکولائوس دمشقی (Nicholaus of Damascus) و کتزیاس (Ctesias) برچسب دروغگویی می‌زنند. در پاسخ می‌گوییم:

- نیکولائوس دمشقی، یهودی بود و در قرن 1 پیش از میلاد زندگی می‌کرد.[2] بسیاری از باستانگرایان، یهود را می‌ستایند و از توجه کوروش به یهودیان، به نیکی یاد می‌کنند. چرا یک یهودی باید از کوروش بدگویی کند؟ کاهنان یهود، از کوروش تعریف و تمجید کردند، چون وی آنان را از اسارت بابِل نجات داد.[3] کاهنان از کوروش تقدیر نمودند چون بنا بر تورات، کوروش هزاران قطعه طلا و نقره و دیگر جواهرات قیمتی را از خزانه‌ی بابیلون بیرون آورد و به رئیس یهودیان داد.[4] کاهنان، کوروش را ستوده اند چون کورش دیگر اقوام را مجبور کرد تا سرمایه‌های خود را به یهودیان "هدیه" بدهند![5] پس نمی‌توان نیکولائوس را به دروغگویی علیه کوروش متهم کرد.

-  اما کتزیاس Ctesias مورخ و طبیب یونانی، سالیانی بسیار، طبیب مخصوص اردشیر دوم پادشاه هخامنشی و محرم اسرار دربار بود. او پس از اینکه به یونان بازگشت، درباره هخامنشیان و جامعه ایرانی کتابی نوشت. چگونه می‌توان کتزیاس را به دروغگویی علیه هخامنشیان متهم کرد، در حالی که او پزشک مخصوص پادشاه بود. یعنی شاهان هخامنشی، یک دشمن دروغگو را محرم اسرار خود قرار می‌دادند؟

پی‌نوشت:
[1]. والتر هینتس، داریوش و ایرانیان، ترجمه پرویز رجبی، تهران: نشر ماهی، 1392، ص 441.
[2]. بنگرید: Nicolaus of Damascus: Life of Augustus. Translated by C.M.Hall (1923), Fr.136.
[3]. عهد قدیم، اشعیاء، 45 : 13 و همچنین عهد قدیم، عزرا، 2 : 1.
[4]. عهد قدیم، عزرا، 1 : 7-11.
[5]. عهد قدیم، عزرا، 1 : 7-11.