پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از مهم‌ترین فضایل اهل‌بیت علیهم‌السلام آیه مباهله است که اهل‌بیت علیهم‌السلام، مصادیق عبارات «ابنائنا، نسائنا و انفسنا» در آیه هستند و پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله مصداق دیگری غیر از آنان برای این اصطلاحات نمی‌شناخت. این اتفاق در سال نهم هجری صورت پذیرفت و بنا شد روز 24 ذی‌حجه بین پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله با مسیحیان نجران مباهله انجام شود.

«رشیدرضا»، مؤلف «المنار» كه در مهد ادبیات عرب پرورش پیدا کرده، لازمه پذیرش شأن نزول این آیه را فهمیده و آن را با اعتقاداتش در تضاد دیده؛ به همین خاطر، به هر صورت ممکن، روایات صحیح و معتبر اهل‌سنت در شأن نزول آیه را نپذیرفته است. وی می‌گوید: «هیچ عرب فصیحی «نساء» را بر دختر اطلاق نمی‌كند؛ آن هم زنى که دختر خود گوینده باشد، آن هم گوینده‌اى که خود زنان متعدد دارد. عرب، دختر را «بنت» می‌نامد».[1]

ادعای وی متعصبانه و بی‌اساس است. زیرا قرآن كریم در بسیاری از موارد، كلمه «نساء» را به معنای دختران، در مقابل پسران به كار برده است و شاید سرّ اینكه رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله نفرمود: «پسران و دخترانمان را می‌آوریم»، حفظ عفاف باشد. قرآن كریم درباره ارث برادر و خواهر می‌فرماید: «يُوصِيكُمُ اللَّهُ فِي أَوْلَادِكُمْ ۖ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ ۚ فَإِنْ كُنَّ نِسَاءً فَوْقَ اثْنَتَيْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَ …».[2] و نیز می‌فرماید: « … وَإِنْ كَانُوا إِخْوَةً رِجَالًا وَنِسَاءً فَلِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ … ».[3] همچنین در آیه «وَإِذْ نَجَّيْنَاكُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوءَ الْعَذَابِ يُذَبِّحُونَ أَبْنَاءَكُمْ وَيَسْتَحْيُونَ نِسَاءَكُمْ»[4] كه به معنای «یستحیون بناتكم» است؛ زیرا آل فرعون متعرّض زنان سالمند نبودند، آنان كودكان پسر را می‌كشتند و كودكان دختر را زنده نگاه می‌داشتند.

كلمه «نساء» گاهی به معنی زن مقابل شوهر به كار رفته است، مانند: «یا نساء النّبی … » و در مواردی، به معنی زن در مقابل مرد، مانند: «إِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجَالَ شَهْوَةً مِنْ دُونِ النِّسَاءِ ۚ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ مُسْرِفُونَ»[5] و « … لِلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبُوا ۖ وَلِلنِّسَاءِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبْ».[6] 

همچنین بیش از شصت كتاب معتبر اهل‌سنت در تفسیر آیه مباهله و بیان آنچه در شأن نزول این آیه واقع شده است، گفته‌اند: رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله در مقام امتثالِ «نسائنا»، حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها را به صحنه مباهله آورد.

«علامه طباطبایی» می‌نویسد: «عجيب است كه اين مفسر، روايات داستان مباهله را با همه كثرتش، رد كند؛ به راويانش و به هر كه آن روايات را قبول كرده، بد و بيراه می‌گويد؛ ... جا داشت پاس حرمت جمع كثيرى از علماى اسلام را بدارد و كسانى را كه از ائمه بلاغت و اساتيد بيان هستند و بدون اينكه هيچ خدشه و اعتراضى به روايات مذكور بكنند، در تألیفات خود آورده‌اند، اينطور به آسانى نفهم نخواند!

يكى از اساتيد ادبیات عرب، «زمخشرى» صاحب «تفسیر كشاف» است؛ وی مى‌گويد: اين آیه دليلى است كه هيچ دليلى قوى‌تر از آن، بر فضيلت اصحاب كساء علیهم‌السلام نيست و اين برهان روشنى است بر صحت نبوت رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله؛ چطور ممكن است كه اين بزرگان و قهرمانان بلاغت و برجستگان ادب نفهميده باشند كه اين روايات، نسبت غلط به قرآن مى‌دهند و فقط رشیدرضا آن را فهمیده است؟»[7]

پی‌نوشت:
[1]. تفسير القرآن الحكيم (تفسير المنار)، رشیدرضا، ج3، ص265.
[2]. سوره نساء، آیه 11. «خداوند درباره فرزندانتان به شما سفارش می‌کند که سهم (میراث) پسر، به اندازه سهم دو دختر باشد و اگر فرزندان شما، (دو دختر و) بیش از دو دختر باشند، دو سوم میراث از آن آنهاست ...».
[3]. سوره نساء، آیه 176. «و اگر برادران و خواهران با هم باشند، (تمام اموال را میان خود تقسیم می‌کنند و) برای هر مذکّر، دو برابر سهم مؤنّث است».
[4]. سوره بقره، آیه 49. «و (به یاد آرید) هنگامی که شما را از ستم فرعونیان نجات دادیم که از آنها سخت در شکنجه بودید، (به حدّی که) پسران شما را کشته و زنانتان را زنده نگاه می‌داشتند».
[5]. سوره اعراف، آیه 81. «آیا شما از روی شهوت به سراغ مردان می‌روید، نه زنان؟! شما گروه اسرافکار (و منحرفی) هستید!»
[6]. سوره نساء، آیه 32. «... مردان نصیبی از آنچه به دست می‌آورند دارند و زنان نیز نصیبی».
[7]. الميزان فی تفسير القرآن، علامه طباطبایی، ج3، ص238.