پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از کارهایی که در مکاتب ادیان شرق، مانند هندوئیسم، بودیسم و یوگا انجام می‌شود، گفتن مانترای اُوم است. برخی مروجین این موضوع گفته‌اند که مانترا در واقع یک انرژی است که به صورت پنهانی وجود دارد و این انرژی در لفافه صدایی پیچیده شده است. وقتی که شخص مانترا می‌گوید، در واقع در حال ارسال انرژی است و ارتعاش و اثر این انرژی‌ها (صدا)، مستقیماً بر روی چاکرا یا مراکز انرژی در بدن اثر می‌گذارند. چاکراها را مراکز انرژی در بدن بیان می‌کنند. هر مانترا دارای ارتعاش انرژی مختص خود است و از هر مانترا برای مقصود خاصی بهره برده می‌شود. این انرژی‌ها، دارای قدرتی پنهان هستند و با انجام مانترا موجب تمرکز ذهن بر روی قدرت مطلق شده و انرژی روحانی را در چاکراهای بدن آزاد می‌کنند.

اوم گاهی اوقات در ابتدا و در پایان یک جلسه یوگا، سه بار خوانده می‌شود. صدای om در واقع، دارای سه هجایa ، u و m است. معمولاً مانترای اوم را با الفبا نمی‌نویسند، بلکه برای اوم یک نماد خاص مشخص کرده‌اند. (ॐ) یک نماد مخصوص است که حاکی از اهمیت مانترای اوم در آیین هندو است.

برخی مروجان مانترای اوم بیان می‌کنند که (AUM) يك نوای خالص است، مانند صدای آبشار؛ آيا صدای آبشار معنايی دارد؟ ابداً هيچ معنای ندارد. يك صدا وقتی واژه می‌شود كه به آن معنايی وصل كنيم. يك صدای با معنی، واژه يا كلمه می‌شود و يك واژه بی‌معنا، يك صدا است. نخستين چيزی كه بايد درك شود اين است که اوم (AUM) يك كلمه نيست، نوايی خالص است. اوم در واقع از حروف AUM تشکیل شده است که A نشانه يك حالت ذهنی است که در آن انسان به اطراف توجه دارد؛ آگاهی ناشی از بيداری را بیان می‌کند. U نماينده حالت خواب و رؤيا است. M نماينده حالت خواب عميق و بدون رؤيا (Sushupti) است.

این سه حالت ذهنی، واقعاً وجود دارد، اما اینکه بخواهیم اثبات کنیم اوم نشانی از این سه حالت ذهنی است و بر حالت‌های ذهنی اثر می‌گذارد، نیاز به دلیل دارد. هیچ دلیل علمی نداریم که جریان‌های انرژی در کیهان جاری است و بدن ما نیز دارای انرژی روحانی و پنهانی است که با گفتن مانترای اوم، انسان تولید انرژی روحانی کرده و در چاکراهای بدن اثر کند. همچنین وقتی بیان می‌کنند اوم یک نوا مثل آبشار است و همانند آبشار معنایی ندارد، نشان می‌دهد مخاطب این مانترا یک موجود باشعور نیست؛ چون عموماً موجودات با شعور با الفاظ با معنی متوجه منظور گوینده می‌شوند؛ اگر کسی بگوید موجودات با شعور با نماد هم با هم ارتباط می‌گیرند و اوم یک نماد است، باید گفت ما در ادیان ابراهیمی، اذکار بدون معنی نداریم و مانترا که به اسم مراقبه و عبادت مطرح می‌شود، چطور یک لفظ بی‌معنی است خارج از مباحث ادیان ابراهیمی است. باید توجه داشت که مروجان مانترا خود بیان می‌کنند که مخاطب مانترا انرژی‌های جاری در انسان و جهان هستند و البته اشکالی که وارد است این می‌باشد که این مباحث شبه‌علمی است و پایگاه علمی معتبر ندارد.

باید بیان کرد که اثر مانترا بر مراکز انرژی، یک خرافه است و این موضوع یک بحث شبه علمی است. اما مروجان مانترا بیان می‌کنند، اوم بیشترین اثر خارجی را در جهان دارد و این یک موضوع ثابت شده علمی است و آزمایشات پزشکی و تجربی، این موضوع را ثابت کرده‌اند؛ در حالی که این یک ادعای بی‌دلیل است و هیچ سند معتبر علمی که مورد خدشه نباشد را نمی‌توانند ارائه کنند.

در نهایت شاید بتوان گفت همانطور که صدای آبشار و صدای پرندگان جنگل و ... حال خوشی به انسان می‌دهد، خواندن آواز هم حالتی خوش به انسان دست می‌دهد. (شاید یک تخلیه هیجانی است که موجب آرامش ذهن و روح می‌شود) در این فرض هم مانترای اوم خاصیت به خصوصی ندارد و همانند سایر اصواتی که انسان ادا می‌کند است.

محمد جواد نصیری