پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ پس از رحلت رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله و در زمان غسل و کفن و دفن حضرت، عده‌ای برای تعیین جانشین برای پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، دست به کار شده و بدون اینکه غالب افراد شاخص و تأثیرگذار را جمع کنند، فردی را از بین خود به خلافت مسلمین برگزیدند؛[1] مسلمانان، خطبه غدیر که 70 روز قبل از اجلاس سقیفه ایراد شده و امیرالمؤمنین علیه‌السلام را که به عنوان خلیفه و جانشین معرفی شده بود فراموش کردند و با منتخب سقیفه بیعت کردند.

حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها از ابتدا به دنبال احقاق حق امیرالمؤمنین علیه‌السلام بود. حضرت به همراه حضرت علی علیه‌السلام، حسن و حسین علیهما‌السلام، شبانه به خانه انصار رفته و آنان را برای حمایت از امامت دعوت می‌کرد. ابن‌قتیبه در این رابطه می‌نویسد: «حضرت علی علیه‌السلام، فاطمه سلام‌الله‌علیها را بر مرکبی سوار می‌کرد و شبانه درب خانه مهاجر و انصار می‌گردانید و از آنان یاری می‌خواست؛ اما مهاجرین و انصار می‌‌گفتند: ای دختر رسول خدا! بیعت ما با ابوبکر تمام شد. اگر قبل از اینکه ابوبکر به این کار اقدام کند، شوهر و پسر عموی شما (حضرت علی علیه‌السلام) می‌آمد، ما از او رو بر نمی‌گرداندیم و با ابوبکر بیعت نمی‌کردیم. حضرت علی علیه‌السلام فرمود: من مشغول غسل و تدفین رسول خدا صلی‌الله‎‌علیه‌وآله بودم؛ آیا پسندیده بود که جنازه پیامبر صلی‌الله‎‌علیه‌وآله را بر زمین می‌گذاشتم و می‌آمدم تا درباره به دست آوردن حکومت، به نزاع بپردازم؟! فاطمه سلام‌الله‌علیها فرمود: ابوالحسن به وظیفه خود، چنان‌که سزاوار بود، عمل کرد».

پس از آن، فدک، که ملک حضرت بود، غصب شد.  حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها حق خود را از حاکمان خواست. ابن ابی‌الحدید در این‌باره می‌نویسد: «هنگامی که حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها اطلاع یافت که وکیل و کارگزارش را از فدک بیرون کردند، نزد ابوبکر رفت و به این کار ابوبکر اعتراض کرد و به محاجه با وی پرداخت. ابوبکر در این احتجاج، مغلوب شد و نوشته‌ای داد تا فدک به حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها برگردد، اما عمر با خبر شد و از این کار جلوگیری کرد».

سپس مبارزه حضرت با دستگاه غاصب خلافت، به بهانه غصب فدک ادامه یافت و خطبه فدکیه را در این راستا در مسجد ایراد فرمود. چون پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در فضیلت حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها فرموده بود که کسی که فاطمه سلام‌الله‌علیها را به غضب آورد، مرا به غضب آورده، در این مبارزه غضب خود را آشکار کرد؛ تا حدی که در مهمترین کتاب حدیثی اهل سنت، صحیح بخاری، منعکس شده است که فاطمه دختر رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله از ابوبکر خشمگین و از وى روى‌گردان شد و این ناراحتى ادامه داشت، تا از دنیا رفت.

با این حال، برخی از علمای اهل سنت، سعی در مخفی کردن این نارضایتی کردند. شخصی که می‌گوید: ما به خاطر محبوب شدن نزد حجّاج و در امان ماندن از شرّ او، از علی علیه‌السلام بدگویی کردیم.

حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها این مبارزه را علیه حکومت ادامه داد و برای نشان دادن غضب خود از خلفا، وصیت کرد که شبانه دفن شده و آنان در تشییع او شرکت نکنند. ابن‌بطال در شرح صحیح بخاری آورده است: «اکثر علما دفن جنازه را در شب اجازه داده‌اند. علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام، همسرش فاطمه سلام‌الله‌عليها را شبانه دفن کرد تا ابوبکر به او نماز نخواند؛ چون بین آن دو پیشامدهایی رخ داده بود».

اما شعبی که گزارش قطعی نارضایتی حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها از خلفا را منکر شده بود، نماز نخواندن ابوبکر بر حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها را نیز منکر شد. ابن‌حجر عسقلانی در کتاب «الاصابه» به اقوال مختلف در این‌باره اشاره کرده و قول شعبی را ضعیف و منقطع خوانده است.[2]

آخرین مرحله این مبارزه حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها، وصیت بر مخفی ماندن قبر حضرت بود. در روایات شیعه در محل دفن حضرت اقوال مختلفی است ولی محل دقیق و قطعی آن مشخص نیست.

پس از متفرق شدن مردم، امام علی علیه‌السلام به کمک اسماء بنت عمیس، بدن حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها را غسل و کفن کردند. در نیمه شب، به همراه عده‌ای از یاران و نزدیکان خود ازجمله: ابوذر، مقداد، سلمان، زبیر، عمار، بریده، عباس و ... جسد حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها را شبانه تشییع و به خاک سپردند. امام علی علیه‌السلام ، مزار حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها را با زمین، هم‌سطح کرده و طبق روایتی در چند ناحیه از بقیع، قبر درست کردند تا دشمنان نتوانند متوجه شوند که قبر حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها، کدامیک است[3] و این‌گونه راز پنهان ماندن قبر فاطمه سلام‌الله‌علیها برای همیشه باقی مانده است و افرادی که در مراسم تشییع، حضور داشتند، بعدها نیز محل قبر حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها را فاش نکردند.

پی‌نوشت:
[1]. برخی از این افراد حضورشان در شهر مدینه، مخالف دستور پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله بود، بلکه می‌بایست در محل تجمع جیش اسامه در خارج مدینه حضور می‌داشتند.
[2]. الإصابة فی تمييز الصحابة، ابن‌حجر عسقلانی، ج8، ص267. «عن طريق الشّعبی، قال: صلّى أبو بكر على فاطمة، وهذا فيه ضعف وانقطاع وقد روى بعض المتروكين عن مالك، عن جعفر بن محمد، عن أبيه نحوه، ووهاه الدّارقطنيّ، وابن عديّ».
[3]. بحار الأنوار، علامه مجلسی، ج43، ص212.