پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ معاد جسمانی یکی از معتقدات اسلامی است که در نصوص، به صراحت از آن صحبت می شود. کلمه معاد در لغت، معانی متعددی دارد: بازگشتن، رد کردن، بازگردانیدن، بازگشتگاه، آن جهان، رستاخیز و مقابل معاش.[1]

معاد در اصطلاح متکلمان، به معنای حشر و برانگیختن است و بر دو نوع جسمانی و روحانی است. معاد جسمانی از ضروریات دین و انکار آن مستلزم کفر است.[2] به این صورت که انسان مرکب از روح و بدن است. با پایان یافتن عمر دنیایی به عالم برزخ می‌رود. چون قیامت در می‌رسد، باری دیگر با جسم و روح خویش زنده می‌شود و برای محاسبه به محشر در می‌آید. اگر نیکوکار باشد، به نعمت‌های بهشتی می‌رسد و اگر بدکار باشد، به کیفر می‌رسد.[3]

اما احمدالحسن بصری (مدعی امامت و یمانیت) ادعا دارد معاد جسمانی نمی باشد! وی می گوید: «عالم آخرت، عالم مادی نیست.»

اما بر اساس آیات و روایات متواتر، انسان با همین بدن مادی دنیوی در عالم آخرت محشور می‌شود و این سخن که (عالم آخرت، عالم مادی نیست) سخنی گزاف و باطل است. خداوند متعال می فرماید: «بَلَىٰ قَادِرِينَ عَلَىٰ أَنْ نُسَوِّيَ بَنَانَهُ[قیامت/4] بلی (استخوانهای او را جمع می‌کنیم) در حالی که ما قادریم که سرانگشتان او را هم منظم درست گردانیم.» همچنین در آیه دیگر می فرماید: «وَ ضَرَبَ لَنا مَثَلاً وَ نَسِيَ خَلْقَهُ قالَ مَنْ يُحْيِ الْعِظامَ وَ هِيَ رَميمٌ* قُلْ يُحْييهَا الَّذي أَنْشَأَها أَوَّلَ مَرَّةٍ وَ هُوَ بِکُلِّ خَلْقٍ عَليمٌ.[یس/78-79] و برای ما مثالی زد و آفرینش خود را فراموش کرد و گفت: «چه کسی این استخوانها را زنده می کند در حالی که پوسیده است؟!» بگو: «همان کسی آن را زنده می کند که نخستین بار آن را آفرید و او به هر مخلوقی داناست!» این آیات صراحت در زنده شدن ابدان در قیامت خواهد داد. خداوند متعال می فرماید: «وَأَنَّ السَّاعَةَ آتِيَةٌ لَا رَيْبَ فِيهَا وَأَنَّ اللَّهَ يَبْعَثُ مَنْ فِي الْقُبُورِ[حج/7] و محققا ساعت قیامت بی‌هیچ شک بیاید و خدا به یقین مردگان را از قبرها برانگیزد.»

در آیاتی استفاده از نعمات بهشتی توسط بهشتیان اشاره شده است، «فِيهِنَ‌ خَيْرَاتٌ‌ حِسَانٌ‌[الرحمن/70] و در آن باغهای بهشتی زنانی نیکو خلق و زیبایند!» امام صادق (علیه‌السلام) می فرماید: «خیرات حسان، از زنان اهل دنیا هستند و آن ها زیباتر از حورالعین هستند.»[3]

پس بر اساس آیات و روایات، انسان با بدن مادی محشور خواهد شد؛ حال آیا احمد اسماعیل بصری (احمدالحسن) منکر آیات و نصوص محکم می شود؟ آیا وقت آن نشده که اتباع وی از خواب بیدار شوند؟

پی نوشت:

[1]. لغت نامه، دهخدا، ذیل کلمه معاد.
[2]. المعاد فی الکتاب و السنة، محمدی گیلانی، ص 227.
[3]. وسائل ‏الشیعة، شیخ حر، ج20، ص  121.