پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ بر خلاف تلاش بهائیان برای انکار ارتباط پیشوایان بهائی با قدرت‌های استعماری، اسناد بسیاری از ردپای قدرت‌های استعماری در پیدایش و استمرار جریان بهائیت، وجود دارد. همچنان که ارتباط خانوادگی گسترده‌ی پیامبرخوانده‌ی بهائی با استعماری روس‌تزار، خود گویای این روابط پیدا و پنهان این مدعی پیامبری با قدرت‌های استعماری است.[1] از این‌رو پس از زندانی شدن حسینعلی نوری، امپراطوری روس تا جایی همّت خود را برای آزادی و نجات او گمارد که ایرانیان را به جاری ساختن نهر خون در خیابان‌ها تهدید کرد.[2]
لذا با در نظر داشتن تمام اسناد ارتباط بهائیت با استعمار، امان‌الله شفا (از بهائیان بازگشته از این فرقه)، نظریه‌ای در خصوص تابعیت روسی پیامبرخوانده‌ی بهائیت مطرح نموده است. او معتقد است که حضور کنسول روس در دادگاه محاکمه‌ی حسینعلی نوری و دفاع از او، خود گواه بر تابعیت روسی پیامبرخوانده‌ی بهائی و استفاده از مقرارات کاپیتولاسیون دارد. چرا که در غیر این صورت، کنسول روس حق ورود به محکمه را نداشته و نهایتاً می‌توانست در خارج از دادگاه، به صورت غیرمستقیم اعمال نفوذ کرده و بهاء را کمک نماید.[3]

پی‌نوشت:
[1]. جهت مطالعه‌ی بیشتر، بنگرید به مقاله‌ی: خانواده‌ی بهاءالله در یک نگاه
[2]. سیدمحمدباقر نجفی، بهائیان، تهران: نشر معشر، 1383، ص 603.
[3]. ر.ک: امان الله شفا، نامه‌ای از سن پالو، تهران: دارالکتب الإسلامیه، 1349 ش، ص 319.