سلام و تشکر از حضور شما دوست عزیز در بحث عرفان و تصوف اولین نکته ای که باید در نظر گرفت آن است که از چه دریچه ای به این بحث نگاه شود. مسلما اگر نوع نگاه را مشخص نکنیم نمی توانیم به قضاوت درستی که بر مبنای اصول آن فن است رسید. یعنی اگر یک متکلم درباره تصوف سخن بگوید یا یک فقیه یا یک فیلسوف یا یک اخباری، نتیجه بحث بر اساس مبانی شکل گرفته در آن فن است. شما که فرمودید دین و شریعت چیزی جز علم و فلسفه نیست، شاید از نگاه فیلسوف درست باشد اما از نگاهی دیگر این سخن درست نیست. زیرا یک فرد عامی که فقط اهل شریعت است و شاید حتی سواد خواندن و نوشتن هم ندارد شاید به مراتبی دست یابد که حقیقت را بهتر از یک فیلسوف درک کند. زیرا او از منظر تبعیت از شرع به این مقام دست یافته. اما در بحث نظری سخن شما درست است. و یکی از بهترین راه های درک دین و شریعت فلسفه است. اما این به آن معنا نیست که تنها راه آن باشد.