پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ اربعین حسینی یکی از مراسمات دینی است که بعد سال‌ها مهجوریت با سرنگونی رژیم صدام در عراق، رواج دوباره یافت و هر ساله بر شکوه و عظمت آن افزوده می‌شود. شکوه و عظمت اربعین حسینی به حدی است که عوامل استعمار، مدت‌ها قبل از شروع راهپیمایی اربعین، به ایجاد شبهه‌های مختلفی در زمینه این حرکت جهانی می‌‌پردازند.

سیدمصطفی آزمایش (شیخ مأذون فرقه دراویش گنابادی) یکی از کسانی است که در راستای هماهنگی با دشمنان شیعه، با شبهه پراکنی پیرامون مراسم اربعین، آن را در راستای نظریات آخرالزمانی الکساندر ایلیچ دوگین روسی دانسته و می‌گوید: «بنده سؤالم از شما آقای پاسدار، از شما آقای بسیجی اینه، اگر انجام مراسم و مناسک اربعین حسینی جزئی از اجزای اسلام بنابر موازینی که در قرآن مجید ذکر شده هست، پس چرا علمدارش و پرچمدارش باید الکساندر ایلیچ دوگین باشد؟...».[1]

مراسم معنوی راهپیمایی اربعین، از آن دسته مراسماتی است که ریشه در سنت اسلامی داشته و نمی‌توان در اعتبار آن تشکیک کرد و انتساب مدیریت این مراسم دینی، به یک فیلسوف روسی، از مضحک‌ترین ادعاهایی است که می‌شود در این‌باره مطرح کرد.

زیارت اربعین، مبانی روایی معتبری داشته که در متون دینی، روایاتش منعکس شده است که از آن جمله می‌توان به روایتی که از امام حسن عسکری علیه‌السلام استناد کرد: «عَلَامَاتُ الْمُؤْمِنِ خَمْسٌ صَلَاةُ الْإِحْدَى وَ الْخَمْسِينَ وَ زِيَارَةُ الْأَرْبَعِينَ وَ التَّخَتُّمُ فِي الْيَمِينِ وَ تَعْفِيرُ الْجَبِينِ وَ الْجَهْرُ بِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ»؛ [2] «پنج چیز از نشانه‌های مؤمن است: گزاردن پنجاه و یک رکعت نماز واجب و نافله و زیارت اربعین و انگشتر در دست راست کردن و پیشانی بر خاک ساییدن و بلند گفتن بسم الله الرحمن الرحیم».

این روایت در متون دیگر حدیثی و دعایی شیعه از جمله تهذیب‌الاحکام شیخ صدوق، مصباح المتهجد شیخ طوسی، اقبال الاعمال سید بن طاووس و... نقل شده است؛ پس زیارت حرم امام حسین علیه‌السلام از دیر باز مورد توجه علماء و شیعیان بوده و امری نیست که به تازگی در بین شیعه رواج پیدا کرده باشد.

نکته دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد، در روایات زیادی بحث زیارت به شکل پیاده‌رویی مطرح شده است و انکار آن به مثابه انکار روایات متعددی است که در مهم‌ترین منابع شیعه بیان شده است؛ از آن جمله می‌توان به روایت ابی سعید قاضی از امام صادق علیه‌السلام اشاره کرد که حضرت فرمود: «َمنْ أَتَی قَبْرَ الْحُسَیْنِ مَاشِیاً کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِکُلِّ قَدَمٍ یَرْفَعُهَا وَ یَضَعُهَا عِتْقَ رَقَبَةٍ مِنْ وُلْدِ إِسْمَاعِیلَ وَ مَنْ أَتَاهُ فِی سَفِینَةٍ فَکُفِئَتْ بِهِمْ سَفِینَتُهُمْ نَادَی مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ طِبْتُمْ وَ طَابَتْ لَکُمُ الْجَنَّةُ»؛[3] «هرکه پیاده به زیارت قبر مطهر امام حسین علیه السلام بیاید، خداوند برای هر گامی که برمی‌دارد و بر زمین می‌گذارد، آزاد کردن یک اسیر از فرزندان اسماعیل علیه السلام را می‌نویسد. و هرکه سوار بر لنج به زیارت وی آید و از روی لنج به دریا بیفتند، منادی از آسمان فریاد بر می‌آورد که نیک روزگار باشید و بهشت شما را گوارا باد».

طبق این روایات مشخص می‌شود که راهپیمایی اربعین حسینی ریشه در آموزه‌های شیعه داشته و شرکت یک فیلسوف دارای تفکرات آخرالزمانی هیچ گونه ارتباطی به پرچمداری او برای این مراسم نخواهد داشت؛ زیرا راه حسینی، راه مبارزه با ظلم و بیداد است و این مکتب برای تمام ظلم‌ستیزان جهان، جذبه وصف ناپذیری دارد؛ به گونه‌ای که همه آنها را مشتاق خود خواهد کرد، حتی اگر آن شخص مسیحی یا بودایی باشد.

پی‌نوشت:
[1]. کانال رسمی تلگرامی سید مصطفی آزمایش، پنج شنبه 9/ 6/1402.
[2]. مفيد، محمد بن محمد، كتاب المزار- مناسک المزار، كنگره جهانى هزاره شيخ مفيد رحمة الله عليه، قم،  اول، 1413 ق، ص 53.
[3]. ابن قولويه، جعفر بن محمد، كامل الزيارات، دار المرتضوية، نجف اشرف، اول، 1356ش، ص134.