پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ از جمله آیاتی که شیعیان معتقدند مرتبط به مسئله مهدویت و موعودباوری است و به آن استناد می‌کنند، آیه «اظهار دین» است.[1] خداوند متعال در این آیه، بشارت عالم‌گیر شدن اسلام را به مسلمانان داده و با آن، بحث آیه گذشته را مبنی بر اینکه تلاش‌های مذبوحانه دشمنان اسلام به جایی نمی‌رسد، تکمیل می‌کند.

مفسرین می‌نویسند: «آیه فوق، خبر از واقعه مهمی می‌دهد؛ خبر از جهانی شدن اسلام و عالم‌گیر گشتن این آیین؛ زیرا مفهوم آیه پیروزی همه‌جانبه اسلام بر همه ادیان جهان است و معنی این سخن آن است که سرانجام، اسلام همه کره زمین را فرا خواهد گرفت و بر همه جهان پیروز خواهد گشت. از امام صادق علیه‌السلام در تفسیر این آیه چنین نقل شده: «به خدا سوگند هنوز محتوای این آیه تحقق نیافته است و تنها زمانی تحقق می‌پذیرد که «قائم» خروج کند و به هنگامی که او قیام کند، کسی که خدا را انکار کند، در تمام جهان باقی نخواهد ماند».[2] در نتيجه، همان گونه كه در روايات آمده است، اين آيه به ظهور حضرت مهدى عجل‌الله‌فرجه اشاره دارد.

اما «سید ابوالفضل برقعی» یکی از چهره‌های شاخص جریان «قرآنیون» که منکر بسیاری از ضروریات شیعه از جمله اعتقاد به مسئله مهدویت است، در یکی از آثار خود می‌نویسد: «بدان که آیه فوق، بیش از سایر آیات قرآن تفسیر به رأی شده و مورد سوءاستفاده خرافه فروشان قرار گرفته است. ... اگر این تفاسیر (شیعه) فوق و نظایر آنها را بپذیریم که می‌گویند (با ظهور امام زمان عجل‌الله‌فرجه) همه ادیان از بین می‌روند، با قرآن مخالفت کرده‌ایم که فرموده، یهود و نصاری تا قیامت باقی بوده و میان فرقه‌های مختلف آنها، مخالفت با یکدیگر، ادامه خواهد داشت».[3]

در پاسخ به این اشکال باید گفت که مراد از اظهار در این آیه، اظهار غلبه است و نه محو؛ بر خلاف ادعای «برقعی»، روایات اماميه، ادعای محو و نابودی ادیان در زمان ظهور حضرت مهدی عجل‌الله‌فرجه را نداشته و بلکه غلبه اسلام بر تمام ادیان را معتقدند. حجت الاسلام قرائتی در تفسیر این آیه می‌نویسند: «گرچه اسلام از نظر منطق و استدلال همیشه پیروز بوده است، امّا این آیه، غلبه‏ ظاهرى و وعده‏ حاکمیّت اسلام بر جهان را بیان مى‏ کند. چنانکه در آیات دیگرى نیز «ظَهَر» به معناى استیلا یافتن آمده است».[4] بنابراین باید گفت که بر اساس آنچه که در روایات و کتب مفسرین ذکر شده، قرار نیست ادیان در زمان حضرت مهدی عجل‌الله‌فرجه محو شوند؛ صحبت از محو ادیان نیست، بلکه سخن از غلبه اسلام است.

پی‌نوشت:
[1]. «هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ»؛[توبه/33] «او کسی است که رسولش را با هدایت و آیین حق فرستاد، تا آن را بر همه آیین‌ها غالب گرداند؛ هر چند مشرکان کراهت داشته باشند!»
[2]. مکارم شیرازی، ناصر، برگزیده تفسیر نمونه، ج2، ص199.
[3]. برقعی، سید ابوالفضل، بررسی علمی در احادیث مهدی، ص164-165.
[4]. قرائتی، محسن، تفسیر نور، ج3، ص411.