شما اینجا هستید

علت بلند گذاشتن سبیل توسط دراویش

1398/03/21 - 12:35

اکثر فرقه‌های صوفیه برای سبیل بلند خود ارزش زیادی قائل‌اند و برای آن توجیهات مختلفی ذکر می‌کنند. ازجمله این که این کار خود را اقتدا به حضرت علی (ع) می‌دانند و معتقدند حضرت هم سبیل بلند داشتند. ایشان معتقدند که روایات وارد شده درباره کوتاه کردن سبیل همگی ضعیف هستند.

پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ چرا دراویش، سبیل بلند می‌گذارند؟ فلسفه سبیل بلند چیست که باعث شده دراویش این‌قدر برای سبیل خود احترام قائل شوند؟

تمام فرقه‌ها، اعم از فرقه‌هایی که خود را در حیطه اسلام یا غیر اسلام می‌دانند برای خود نمادی دارند تا با این نماد شناخته شوند و از دیگر فرقه‌ها تمایز پیدا کنند. شارب یا همان سبیل نیز یکی از نمادهای دراویش به شمار می‌رود که از جایگاه مهمی برخوردار است. البته برخی از فرقه‌های صوفی همچون فرقه ذهبیه نیز اصلاً به سبیل بلند اهمیتی نمی‌دهند و در نزد آن‌ها جایگاهی ندارد. اما در فرقه‌هایی همچون سلطان علیشاهی، سبیل بلند از جایگاه مخصوصی برخوردار است.

فرقه‌های صوفیه چندین دلیل را به‌عنوان سبیل بلند ذکر می‌کنند. ازجمله سلطان حسین تابنده قطب فرقه سلطان علیشاهی در توجیهی عجیب می‌گوید: «اخباری که در باب زدن شارب رسیده غالباً یا نبوی است که شیعه آن‌ها را به‌واسطه روات ضعیف می‌دانند و یا از حضرت صادق (علیه السلام) روایت شده و از غیر آن حضرت در باب شارب روایتی به نظر نرسیده است.» [1] البته این توجیه از سلطان حسین تابنده بعید نیست چون دراویش این فرقه فقط روایاتی را صحیح می‌دانند که به نفع آن‌ها باشد ولی روایاتی که کوچک‌ترین منافع و مقاصد آن‌ها را زیر سؤال ببرند را غیر صحیح و ضعیف می‌دانند. اما در پاسخ به این توجیه ناشیانه باید گفت که اولاً احادیث کوتاه کردن سبیل فقط از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و امام صادق (علیه السلام) نیست. بلکه از دیگر ائمه اطهار (علیهم السلام) ازجمله حضرت علی (علیه السلام) که دراویش از ایشان دم می‌زنند نیز روایاتی در ذم بلند گذاشتن سبیل وارد شده است. ثانیاً برفرض که روایات نبوی دراین‌باره ضعیف باشند، چرا روایات امام صادق (علیه السلام) را نادیده گرفتند؟

از دیگر دلایل بلند گذاشتن سبیل توسط دراویش، این است که دراویش این کار خود را اقتدا به حضرت علی (علیه السلام) می‌دانند و می‌گویند: «مولا علی بن ابی‌طالب (علیه السلام) آب سر ناف رسول خدا (صلی الله علیه و آله) را هنگامی‌که او را غسل می‌داد آشامید! و دیگر شارب خود را نگرفت! ما هم اقتدا به مولا کردیم.» [2] این دلیل دراویش، واضح البطلان است، چراکه این جریان نه در روایات نقل شده و نه در تاریخ شیعه و سنی. همچنین روایات هم خلاف این مطلب را ثابت می‌کنند.

دلیل دیگر دراویش این است که معتقدند حضرت علی (علیه السلام) برای فرق قائل شدن بین نیروهای خودی و نیروهای دشمن در جنگ، دستور دادند که یاران حضرت، سبیل‌های خود را بلند گذاشته تا از دشمن متمایز باشند. این دلیل نیز باطل است. چون اولاً چطور ممکن است که حضرت برخلاف شرع مقدس دستور داده باشند. ثانیاً خود حضرت علی (علیه السلام) در مذمت لشکر بنی مروان فرمودند: «آنان کسانی هستند که ریش را می‌تراشند و شوارب را رها می‌کنند.» [3]

پی‌نوشت:
[1]. تابنده، حسین (رضا علیشاه)، رفع شبهات، نشر حقیقت، تهران، 1377، ص 143
[2]. محلاتی، ذبیح‌الله، کشف الاشتباه، به کوشش فردوسی، نشر نسیم ظهور، قم، 1389، ص 432
[3]. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، نشر دار إحیاء التراث العربی، بیروت، 1403 ق، ج 25, ص 175

پرسش و پاسخ

تصوف

برچسب‌ها:

سبیل