پایگاه جامع فرق، ادیان ومذاهب_ زمخشرى در تفسیرش حديثى نقل كرده كه فخر رازى از او اقتباس كرده‌ و توضیحاتی را به آن اضافه کرده؛ حديث مزبور به وضوح مقام آل محمد (صلی الله علیه وآله وسلم) و اهميت حب آن‌ها را بيان مى‌دارد، و اما خلاصه‌ای از حدیث، این است: رسول خدا فرمود: «هر كس با محبت آل محمد بميرد، شهيد از دنيا رفته، آگاه باشيد! هر كس با محبت آل محمد از دنيا رود، بخشوده است، آگاه باشيد! هر كس با محبت آل محمد از دنيا رود با توبه از دنيا رفته، آگاه باشيد! هر كس با محبت آل محمد از دنيا رود، فرشته مرگ او را بشارت به بهشت مى‌دهد، آگاه باشيد! هر كس با عداوت آل محمد از دنيا برود، بوى بهشت را استشمام نخواهد كرد.»[1]

فخر رازى  در ادامه حدیث برای توضیح بیشتر مى‌افزايد: «آل محمد كسانى هستند كه بازگشت امرشان به او است، كسانى‌كه ارتباطشان محكم‌تر و كامل‌تر باشد، «آل» محسوب مى‌شوند، و شك نيست كه «فاطمه و على و حسن و حسين» محكم‌ترين پيوند را با رسول خدا داشتند، و اين از مسلمات و مستفاد از احاديث متواتراست. بنابراين لازم است كه آن‌ها را«آل پيامبر» بدانيم.»
سپس مى‌افزايد: «گروهى در مفهوم «آل» اختلاف كرده‌اند؛ بعضى، آن‌ها را خويشاوندان نزديك پيامبرمى‌دانند، و بعضى گفته‌اند آن‌ها امت پيامبرند، اگر اين واژه را بر معنى اول حمل كنيم، آل پيامبر تنها آن‌ها هستند، و اگر به معنى امت كه دعوت او را پذيرفتند بدانيم، باز هم خويشاوندان نزديك رسول خدا، آل او محسوب مى‌شوند، بنابراين به هر تقدير آن‌ها آل هستند و اما غير آن‌ها در لفظ «آل» داخلند يا نه؟ محل اختلاف است.»

سپس فخر رازى از صاحب كشاف چنين نقل مى‌كند: «وقتى اين آيه نازل شد، عرض كردند: اى رسول خدا! خويشاوندان تو چه کسانی هستند كه مودتشان بر ما واجب است؟ فرمود: على و فاطمه و دو فرزندشان، بنابراين ثابت مى‌شود كه اين چهار تن، خویشاوندان پيغمبرند و هنگامى‌كه اين معنى ثابت شد، واجب است از احترام فوق‌العاده‌اى برخوردار باشند.»
فخر رازى مى‌افزايد: «دلایل مختلفى بر اين مساله دلالت مى‌كند، جمله «إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى» كه طرز استدلال به آن بيان شد؛ شك نيست كه پيامبر فاطمه را دوست مى‌داشت و درباره او فرمود: «فاطمة بضعة منى يؤذينى ما يؤذيها. فاطمه پاره تن من است، آن‌چه او را آزار دهد مرا آزار داده است.» و با احاديث متواتر از رسول خدا ثابت شده، كه او على و حسن و حسين را دوست مى‌داشت، و هنگامى‌كه اين معنى ثابت شود، محبت آن‌ها بر تمام امت واجب است؛ چون خداوند فرموده: «وَاتَّبِعُوه لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ.[احزاب/158] از او پيروى كنيد تا هدايت شويد.» «فَلْيَحْذَرِ الَّذِينَ يُخالِفُونَ عَنْ أَمْرِه.[نور/63] كسانى‌كه فرمان او را مخالفت مى‌كنند، از عذاب الهى بترسند.» «قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّه فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّه.[آل عمران/31] بگو اگر خدا را دوست مى‌داريد، از من پيروى كنيد تا خدا شما را دوست دارد.» «لَقَدْ كانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّه أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ.[احزاب/21] براى شما در زندگى رسول خدا سرمشق نيكويى بود.»[2]

آری! اين است مقام آل محمد و در کنار وجوب محبتشان باید به دامانشان چنگ بزنیم و آن‌ها را رهبر خويش و راهنماى دين و دنيای خود قرار دهیم و الگو و اسوه خويش بدانیم و تداوم خط نبوت را با امامت اهل بیت باید ببینیم. این است معنای محبت واقعی؛ درعمل باید نشان بدهیم نه فقط در گفتار، و از همه مهم‌تر درایت و تفقه در روایت ملاک است، نه فقط صرف روایت.
در ادامه شما خواننده عزیز را دعوت می‌کنم به مطالعه بیشتر نسبت به فضایل اهل بیت به نقل ازکتب اهل سنت.[3] 

پی‌نوشت:

[1]. زمخشرى محمود، الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل‏، تفسیر اهل سنت،  دار الكتاب العربي‏، بیروت، 1407ق، ج4ف ص220، ذیل آیه 23سوره شوره« فنزلت الآية. و قال رسول اللّه صلى اللّه عليه و سلم: «من مات على حب آل محمد مات شهيدا ، ألا و من مات على حب آل محمد مات مغفورا له، ألا و من مات على حب آل محمد مات تائبا، ألا و من مات على حب آل محمد مات مؤمنا مستكمل الإيمان، ألا و من مات على حب آل محمد بشره ملك الموت بالجنة»
[2]. فخر رازى، محمد بن عمر، مفاتيح الغيب‏، تفسیر اهل سنت،  دار احياء التراث العربي‏،بیروت، 1420ق،ج27، ، ص595، ذیل آیه 23 سوره شوری «و أنا أقول: آل محمد صلى اللّه عليه و سلّم هم الذين يؤول أمرهم إليه فكل من كان أمرهم إليه أشد و أكمل كانوا هم الآل، و لا شك أن فاطمة و عليا و الحسن و الحسين كان التعلق بينهم و بين رسول اللّه صلى اللّه عليه و سلّم أشد التعلقات و هذا كالمعلوم بالنقل المتواتر فوجب أن يكونوا هم الآل، و أيضا اختلف الناس في الآل فقيل هم الأقارب و قيل هم أمته، فإن حملناه على القرابة فهم الآل، و إن حملناه على الأمة الذين قبلوا دعوته فهم أيضا آل فثبت أن على جميع التقديرات هم الآل، و أما غيرهم فهل يدخلون تحت لفظ الآل؟»« يا راكبا قف بالمحصب من منى- و اهتف بساكن خيفها و الناهض- سحرا اذا فاض الحجيج الى منى- فيضا كما نظم الفرات الفائض- فليشهد الثقلان انى رافضىان كان رفضا حب آل محمد»
[3].تصریح عملی پیامبراکرم در ابلاغ فضایل حضرت زهراء
شش ماه حضور و سلام، یعنی حجت تمام
ارادت به اهل‌بیت در کلام واشعارعالم سنی
خلقتی از میوه بهشتی در منابع اهل سنت

تهیه وتنظیم: مصطفی پورصدوقی