سرنوشت کورش از نگاه گزنفون مورخ يونانى
بسم الله الرحمن الرحیم
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ پیرامون سرنوشت کورش دوم (مشهور به کورش کبیر)، سخن بسیار است. این نوشتار به بررسی این مسئله از نگاه گزنفون، مورخ یونانی میپردازیم.
گزنفون در كتاب 8، فصل 7 مینویسد، کورش هنگامی که پیر شد، برای بار هفتم به پارس سفر کرد. پس از ورود به پارس، مراسم قربانى را به جا آورد و براى خدايان (دقت شود: برای خدایان)، طبق رسم و رسومات پارسى، بزم رقصى تشکیل داد و بخشش هایی به دیگران کرد. سپس به قصر خود رفت، در آنجا خوابيد و در خواب شخصى را ديد که به او گفت: «كوروش آماده شو، به زودى تو نزد "خدايان" خواهى رفت». پس از آن كوروش بيدار شد و فهميد، كه زمان مرگش فرا رسيده، بنابراين حيواناتى براى قربانى انتخاب كرده موافق عادات مذهبى به سر كوهها رفت، تا آنها را خدايان قربانى كند.[1]
به گفته گزنفون، کورش پس از قربانی کردن حیوانات، رو به خدایان چنین دعا کرد: «سپاسگزارم از اينكه به واسطه رودههاى قربانى، آيات آسمانى و فالها به من نموديد، كه چه بايد بكنم و از چه چيزها دوری جویم. مخصوصاً از اينكه هيچ گاه از يارى خودتان مرا محروم نکردید...». چند روز بعد، کورش پسران خود را طلبيد و به آنان وصیت کرد: «در كودكى و جوانى و سن كمال از مزاياى هر يك از اين عهود متمتع بودم. دوستانم به واسطه نيكى هاى من خوشبخت و دشمنانم پست گشتند...» پس کورش، به نمایندگی از سوی خدایان، کمبوجیه را به جانشینی برگزید.[2] گزنفون میگوید که کورش به جانشین خود (کمبوجیه) چنین وصیت کرد: «اى كمبوجيه، بدان كه عصاى زرين، سلطنت را حفظ نمى كند، بلكه ياران صميمى براى پادشاه بهترين و مطمئن ترين تكيه گاه هستند. اما اين را بدان كه مردمان عموما وفادار و صميمى نيستند».[3] همچنین به کمبوجیه وصیت میکند که در اداره امور، همنژادان خود را بر دیگران ترجیح بده: « اگر در اداره امور مملكت كمك خواستى، ياران و همكاران خود را از بين اشخاص شريف و اصيل كه از خون و نژاد خودت هستند برگزين».[4]
سپس در مقام وصیت به فرزندان چنین گفت: «اگر روح پس از فناى بدن باقى میماند، به احترام روح من، آنچه را كه من به شما توصيه میكنم، به جا آريد. اگر امر طور ديگر است و بقاى روح بسته به بقاى بدن، پس لااقل از خدايانى، كه جاويدان اند، همه چيز را مى بينند و به هر كار قادرند، بترسيد. خدايان حافظ اين نظم ثابت و تغييرناپذير عالم اند و جلال و عظمت آنها فوق هر بيانى است.»[5] در این فقره از وصیتنامه (و دیگر بخشهای وصیتنامه)، او باز هم فرزندانش را به پیروی از خدایان فرامیخواند.[6] که به روشنی دلیلی است بر عدم یکتاپرستی او (از سویی باید دقت داشت، کورش در منشور مشهور خود، ابداً نامی از اهورامزدا نیاورده است. بلکه به مردوک –بت شیطانی- و دیگر خدایان قسم خورده است.) سپس وصیت میکند که بدنش را به خاک بسپارند: «اى فرزندان، چون من مردم، جسد مرا در طلا يا نقره و يا چيز ديگر مگذاريد، زود آنرا به خاك بسپاريد. واقعا چه چيز به از آن است، كه شخص با اين خاكى، كه بهترين چيزهاى زيبا و خوب را بار میآورد و مى پرورد، مخلوط شود؟»[7] كوروش پس از اتمام وصیت، دست حاضرين را فشرد و نقابى بر سر كشيد و درگذشت.
با قرار دادنِ این گفتار (وصیت کورش به دفن او در خاک) در کنار سخن قبلی (پیرامون روح و بدن) دریابیم که منظور کورش به طور روشن، این بود که بدنش (جسمش) به عناصر طبیعت بازگردد تا روحش آزاد باشد. اما امروزه جریان باستانگرا، این کلام را تحریف لفظی و معنوی کرده و چنین وانمود میکند، که کورش عاشق خاک ایران بود! و دوست داشت ذره ذره بدنش جزئی از خاک ایران باشد! در حالی که در گفتار کورش، خاک ایران موضوعیت ندارد. بلکه ملحق شدن به طبیعت و رهایی روح، مدنظر کورش بود. گذشته از اینکه جریان باستانگرا، که بنیان عقائد خود را بر دروغ و خوشرقصی برای استعمار بنا کرده است، مدتها است که وصیتنامهای دروغین و غیرمستند به کورش نسبت داده است و در نسخههای فراوان به انتشار آن پرداخته است. (البته این دروغپردازیها از سوی باستانگرایان، روال معمول آنان و ناشی از توهمات و حس حقارت است).
پینوشت:
[1]. گزنفون، كوروشنامه، ترجمه: رضا مشايخى، تهران: انتشارات علمى و فرهنگى، 1386، ص 266
حسن پيرنيا، تاريخ ايران باستان، تهران: نشر دنياى كتاب، 1375، ج1، ص 464
[2]. حسن پيرنيا، ج1، ص 464-465
[3]. گزنفون، همان، ص 268.
[4]. گزنفون، همان، ص 268.
[5]. حسن پيرنيا، ج1، ص 467؛ گزنفون، همان، ص 269-270
[6]. گزنفون، همان، ص 270
[7]. حسن پيرنيا، ج1، ص 468؛ گزنفون، همان، ص 270-271.
دیدگاهها
پشیوتن
1394/05/10 - 13:22
لینک ثابت
کمبوجیه این کار رو کرد تا
saman
1394/05/10 - 14:03
لینک ثابت
سلام گرامي؛ اين نوشتار
پشیوتن
1394/05/10 - 18:09
لینک ثابت
کمبوجیه کوروش رو دفن کرد دیگه
saman
1394/05/11 - 11:19
لینک ثابت
مورخین بسیاری معتقدند که کورش
ناشناس
1395/02/28 - 20:32
لینک ثابت
درود. اکثر پژوهش گران معتقدند
saman
1395/02/29 - 18:47
لینک ثابت
سلام گرامي؛ 1. سخنان شما
ناشناس
1396/08/06 - 19:15
لینک ثابت
عالی گفتید
علی
1399/08/11 - 22:18
لینک ثابت
فرمایشات شماکاملا صحیح است
ناشناس
1394/10/09 - 22:30
لینک ثابت
آقای پشیوتن اگر کورش زرتشتی
میثم
1395/08/13 - 16:42
لینک ثابت
سلام.
ایدین خیوولی
1396/05/14 - 15:51
لینک ثابت
ایا از بین بردن ائین نبونید و
پشیوتن
1394/05/11 - 12:24
لینک ثابت
کوروش رو اوردن در جنگ شکست
korosh
1395/08/17 - 23:36
لینک ثابت
چجوری جسد کسی که به منظقه ای
پشیوتن
1394/05/11 - 12:30
لینک ثابت
تازه گزونفون و استرابون که
سراج
1394/05/16 - 03:07
لینک ثابت
سلام - چقدر می شود به این
کوروش
1394/06/25 - 12:42
لینک ثابت
دقیقا دروغ در تمام پست هاتون
nokteh
1399/05/13 - 16:37
لینک ثابت
و کشور من، که روزگاری بَخشِ
saman
1394/06/25 - 15:02
لینک ثابت
سلام كوروش گرامي؛ اينكه با
saman
1394/06/25 - 15:09
لینک ثابت
همچنين در ترجمه perseus كه
فرشید
1394/06/26 - 15:13
لینک ثابت
به یه موردی اشاره کنم ...
saman
1394/06/26 - 15:43
لینک ثابت
سلام. مترجم اجازه ندارد تحليل
فرشید
1394/06/26 - 16:28
لینک ثابت
البته بنده ب کتب انگلیسی بین
saman
1394/06/26 - 16:34
لینک ثابت
سلام. براي نمونه كدام ناشران
فرشید
1394/06/26 - 22:08
لینک ثابت
به عنوان مثال انتشارات فروهر
saman
1394/06/26 - 22:25
لینک ثابت
سلام. اين سايت موسسه انتشارات
فرشید
1394/06/27 - 01:09
لینک ثابت
خودم این کتاب رو در نمایشگاه
1371
1394/10/09 - 23:12
لینک ثابت
فرشید دقت کن ترجمه خشایار
فرشید
1394/06/26 - 22:13
لینک ثابت
پس اگه به این نتیجه برسیم که
کامبیز (زرتشتی )
1394/06/27 - 05:04
لینک ثابت
دقیقا با نظرت موافقم ... من
saman
1394/06/27 - 18:39
لینک ثابت
سلام. 1. اينكه گزنفون از واژه
1371
1394/10/09 - 23:18
لینک ثابت
خوب اقای فرشید اگر هنوز
saman
1394/10/09 - 23:15
لینک ثابت
لينك مطلب براي مشاهده ترجمه
کوروش
1394/06/25 - 15:18
لینک ثابت
سامان جان .... در خیلی از بحث
saman
1394/06/25 - 15:47
لینک ثابت
دراين مورد، ترجمه كداميك با
کوروش
1394/06/25 - 16:08
لینک ثابت
بنظرم ترجمه ی رخسانی کاملتره
saman
1394/06/25 - 16:23
لینک ثابت
داوري بر عهده مخاطبين. سپاس
کوروش
1394/06/25 - 16:25
لینک ثابت
ممنون برادر عزیز
فرشید
1394/06/26 - 15:14
لینک ثابت
و فکر کنم اقای رخسانی در
saman
1394/06/27 - 18:34
لینک ثابت
سلام. اگر دقت داشتند، پس آن
فرشید
1394/06/27 - 21:49
لینک ثابت
سامان جان گفتم نمیدونم متن
saman
1394/06/28 - 00:25
لینک ثابت
سلام کامبیز(زرتشتی) گرامي، 1
کامبیز (زرتشتی )
1394/06/29 - 01:27
لینک ثابت
در آخر بند 6 در پرانتز یک غلط
saman
1394/06/29 - 09:54
لینک ثابت
سلام کامبیز گرامی
کامبیز(زرتشتی)
1394/06/29 - 13:49
لینک ثابت
سلام سامان جان .. ممنون که
P_G
1394/06/30 - 18:33
لینک ثابت
آقای کامبیز دذ متن گزنفون
کامبیز(زرتشتی)
1394/06/29 - 15:53
لینک ثابت
اگر منظور از لوح های قبل از
مسعود
1394/06/29 - 19:31
لینک ثابت
داشتنم بحثها رو دنبال میکردم
کامبیز(زرتشتی)
1394/06/30 - 02:01
لینک ثابت
یک مسعله ی دیگر را نیز یاداور
کامبیز(زرتشتی)
1394/06/30 - 03:15
لینک ثابت
كتيبه داريوش در بيستون: در 6
مسعود وحدان
1394/06/30 - 00:37
لینک ثابت
نظرات بزرگترین هخامنشی شناسان
صفحهها
افزودن نظر جدید