زرتشت و باستان‌گرایی
خسروپرويز يكي از پادشاهان ايران در دوره ساساني بوده، او بيست و سومين پادشاه از اين سلسله است. در نزد روميها به خسرو دوم معروف و در نزد مورخين ايراني به پرويز (خسرو) معروف است که بعد از هرمز به تخت نشست. خسرو به خاطر قتل فرماندهان و خشونت تمام در حق آنان بدست پسرش شيرويه و با حمايت بزرگان و فرماندهان نظامي در سال628 م به قتل رسيد...
قبل از اسلام قطعة شبه جزيره عربستان در تحت حمايت و نفوذ سه دولت ايران، روم و حبشه بود، كه مشرق و شمال شرقي اين قطعه زير حمايت ايران و شمال غربي تابع روم و قطعات مركزي و جنوب در تحت نفوذ حبشه بود و از مجاورت با اين ممالك، دولي نيمه متمدن و نيمه مستقل بوجود آمده بود. ئ«حيره» يكي از شهرهاي مهمي بود كه طوايف عرب آن را بوجود آوردند و به سبب...
شبه جزيره عربستان، در مسير دو راه مهم بازرگاني، ابريشم و عطريات قرار گرفته است، جاده ابريشم از ناحية مسير عُلياي اروند رود (دجله) وارد عربستان مي شود. از وادي سرحان (دومة الجندل) گذشته به وسيله شهر بُصري در شمال به دمشق منتهي مي شود و به غرب متصل مي گردد. اما جاده عطريات (ادويه) از بنادر خليج عدن شروع و در طول درياي سرخ در سر تا سر شبه جزيره امتداد مي يابد...
حضرت ختمي مرتبت در عام الفيل چشم به جهان گشودند كه مصادف با سي و نهمين سال پادشاهي خسرو انوشيروان در ايران بوده است و اين به سال 570 ميلادي بوده است. بنابراين بعثت آن حضرت در سال 610 ميلادي اتفاق افتاده است. وقتي حضرت رسول اكرم به مدينه هجرت فرموده و حكومت اسلامي را تشكيل دادند، سي و چهار سال بود خسرو پرويز بر مسند امپراطوري...
قادسيه محلي بود در مغرب ايران كه تا كوفه پانزده فرسنگ و تا عُذَيب چهار مايل فاصله داشت. طول آن شصت و نه درجه و عرض آن سي و يك درجه و دو سوم درجة جغرافيايي است. و يا شهر واسط بوده است و از مداين هفت گانه عراق عرب و اكنون خراب است. قادسيه را بدان جهت به اين نام خوانده اند كه اهل قادس در آن سكني گزيده اند و قادس قريه اي است...
اديان و فرقه‌هاي دوره ساساني و جايگاه آنها از ضروريات تفكيك ناپذير زندگي انسان است، چون گرايش به معنويت دين يك نياز ذاتي در وجود و فطرت انساني است و انسان داراي انواع ادراكات و احساسات و نيازهاست. همان طوريكه در فطرت او احساس گرسنگي و تشنگي وجود دارد، احساس كرنش و نيايش و خضوع در برابر يك قدرتي كه فراتر از تمام قدرتهاست وجود دارد و انسان...
نوروز به معناي روز نو، عيد اول سال، روز اول فروردين كه جشن ملي ايرانيان است، نوروز سلطاني هم مي‌گويند. نوروز در زمانهاي قديم در اول بهار نبود، بلكه در فصول سال مي‌گشت و گاه به بهار و گاه به تابستان و گاه به زمستان مي‌افتاد. در سال 471 ق به فرمان جلال الدين ملكشاه سلجوقي (465 ـ 485) عمرخيام و چند منجم ديگر تقويم جلالي را تنظيم كرده و نوروز را در اول بهار يا نخستين...
جلولاء، شهر قديم ايراني و در سرزمين عراق كنوني، نزديك خانقين كنار مرز ايران و عراق واقع است. اين شهر در مسير راه عراق به خراسان بوده است و به يك فاصله چهل و پنج كيلومتري از خانقين قرار داشته است و نيز نام نهري است كه بر كنارة آن چند روستا از روستاهاي بغداد واقع شده است. امروزه ظاهراً به نام سردار معروف مسلمان «سعد بن ابي وَ قّاص» سعديه خوانده مي شود...
در زمان خلافت ابوبكر يكي از رؤساي عرب از قبيله بني شيبان بنام مثني بن حارثه، غالباً با افراد خود بر قسمتي از خاك سرحدي ايران كه عرب آن را سواد مي گفت، براي غارت دستبرد مي زد، وي نزد خليفه رفت و با بازگو كردن اوضاع خراب ايران از خليفه تقاضا كرد تا او را بر تازه مسلمانان قبيله خود رياست دهد و در مرزهاي غربي ايران پيش قراول حمله مسلمين قرار دهد...
در مورد حملات اعراب سخنان زيادي گفته شده؛ اما بايد دانست علت اساسي اين حملات عظيم، نه تغييرات ارضي شبه جزيره عربستان بود و نه لزوم راه تجارت و نه حرص غارت گري تازيان، بلكه علت واقعي اين هجوم قبل از هر چيز، دين جديد و اعتقاداتي بود كه حضرت محمد (ص) به اعراب ارزاني داشته بود. خود پيامبر اسلام اندكي قبل از رحلتش لشكري را براي حمله...
پس از رحلت رسول اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ لشكر كشي خلفاء به نقاط مختلف شبه جزيره شروع گرديد. ابتدا پادشاهان حين و غسان تحت پرچم اسلام درآمدند، سپس سپاه اسلام وارد كشور زرتشت نشين ايران گرديد. اين اولين باري نبود كه مسلمانان با زرتشتيان مواجه مي شدند، بنا به گفتة اشپولر، آناني كه ديده بودند پيامبر خود عملاً در عربستان و در مقابل زرتشتيان آن سرزمين...
ذي قار آبي است در منطقه اي كه نبويكرين وائل در اطراف آن سكونت داشتند. محلي است بين شهر كوفه و واسط كشور عراق كنوني. اين مناطق در گذشته زير سيطره پادشاهي ايران قرار داشتند و ساكنين آن قبايل عربي بودند، مانند قبايل نبويكرين وائل كه قبيله بني شيبان يكي از اين قبايل بود كه بر سر مسائلي با فرستادگان خسرو پرويز در اين محل درگير شدند كه نام اين منطقه به خاطر اين حادثه مهم تاريخي در صفحه تاريخ ماندگار شده است.
براي بررسي علل شكست يك دولت از نيروي بيگانه بايد وضعيت سياسي، اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي آن دولت را مورد ارزيابي قرار داد، از اين جهت بايد در مورد ايران در دورهی ساساني هم، چنين پژوهشي را انجام داد؛ ايران در عصر ساساني از يك نژاد، زبان و دين برخورار بود؛ اما پس از حدود چهار قرن كه از بنياد آن دولت مي گذشت، ضعف و سستي در درون آن پديدار گرديده بود...
جهاد در نظر شيعيان، واجب است به شرط اذن امام -عليه السلام- اگر مسئلة فتوحات را از اين ديدگاه بررسي نماييم، قطعاً فتوحات طبق دستور اسلام نبوده است. حضرت امام رضا -عليه السلام- فرمود: «جهاد با امام عادل واجب است.» از حضرت ابي‌عبدالله روايت شده است كه فرمود: «در خواب ديدم كه به من گفته شد جهاد با غير امام مفترض الطاعه (امام غير عادل) مانند گوشت مرده و خون و گوشت خوك حرام است...