چهره های شاخص اهل حق
"ذوالنور قلندر" یکی از شخصیتهای مهم در فرقه اهل حق است و خاندان ذوالنوری منسوب به اوست. ذوالنور از نوادگان "سید ابوالوفا" از هفتوانه و جزء یاران خاص سلطان اسحاق است. او خوردن گوشت خروس را بر سادات خاندان ذوالنوری حرام کرد زیرا معتقد بود که "پیر بنیامین" از هفتن به دون خروس رفته است.
"پیر رستم "یکی از یاران خاص سلطان اسحاق است که در قرن هشتم هجری قمری میزیست. پیر رستم سرسلسله یکی از مهمترین طبقات یاران سلطان اسحاق است که در اندیشه اهل حق به "هفتادو دو پیر" مشهور است و وظیفه آنان ارشاد و راهنمائی مریدان فرقه اهل حق است.
یکی از شخصیتهای بسیار مهم در بین اهل حق مخصوصا خاندان آتش بیگی، آتش بیگ است که اهل حق او را مظهر خداوند و شاه مهمان می دانند .آتش بیگ با کمک برادران خود خاندان آتش بیگی را تشکیل داد و خود مسند نشین این خاندان شد.
عابدین جاف یکی از بزرگان ومشاهیر اهل حق در قرن هشتم هجری قمری است که علیرغم مخالفت با سلطان اسحاق بزرنجهای و تفکرات او به سلطان اسحاق پیوست. از عابدین جاف مجموعهای از اشعار به جای مانده است که در اهل حق به "دوره عابدین" مشهور است.
سید فرضی خاموش یکی از مشاهیر اهل حق در قرن های یازدهم و دوازدهم هجری قمری است که در اهل حق دارای جایگاه خاصی قرار دارد. بنابر افسانه سازیهای اهل حق او شاه مهمان است. سید فرضی سرسلسله خاندان خاموشی در روستای قزوینه در شهرستان کنگاور است.
"باباحیدر" یکی از بزرگان فرقه اهل حق است که خاندان "بابا حیدری" منسوب به اوست. برخی از منابع اهل حق بابا حیدر را از نسل "میرسور" از "هفتوانه" میدانند که مظهر "پیررستم" سرسلسله "هفتاد و دو پیر" است و برخی دیگر او را از نسل پیر رستم میدانند. مقبره بابا حیدر هم اکنون در شهرستان گیلانغرب در استان کرمانشاه قرار دارد.
شاه تیمور بانیارانی از شخصیتهای مهم در فرقه اهل حق است که در افسانه سازی های اهل حق کراماتی به اونسبت میدهند. تیمور بانیارانی که در طفولیت به حفظ دفاتر و کلامهای اهل حق روی آورد به شاگردی سید براکه درآمد و بعد از مدتی در تهران به اتهام آشوب علیه حکومت قاجار دستگیر و اعدام شد.
سید اکابر خاموش یکی از یاران سلطان اسحاق است که در باور اهل حق دارای جایگاه خاصی میباشد ودر بین طبقات یاران سلطان اسحاق از "چهل تنان" است که بنابر خرافه گوئی اهل حق مایه آبادانی و آسایش جهانیان هستند. سید اکابر همراه با خانواده در روستای توت شامی در شهرستان دالاهو در استان کرمانشاه مستقر میشود وشروع به فعالیت مینماید.
یکی از شخصیتهای متاخر و مهم در فرقه اهل حق "سید حیدر" ملقب به "سید براکه" است که در میان پیروان این فرقه درباره او غلوهای بسیاری صورت گرفته است. اهل حق معتقد هستند که دوره "سید براکه" که به دوره "یری تنی" مشهور است، کاملترین دوره در این فرقه است.
یکی از شخصیتهای مهم در فرقه اهل حق که از اصحاب سلطان اسحاق بزرنجهای شمرده میشود و خاندان "عالی قلندری" منسوب به او است، "عالی قلندر" است که مثل بسیاری از بزرگان اهل حق درباره شخصیت او اقوال مختلف و تناقض گوئی وجود دارد.
یکی از شخصیتهای متاخر در فرقه اهل حق "درویش نوروز سورانی" است که در کودکی با دفاتر اهل حق آشنا شد و در جوانی به "سید براکه" پیوست و توانست در جمله یاران خاص او قرار بگیرد. از درویش نوروز کلامی که در تفسیر متون کهن اهل حق به جای مانده است که به "دفتر نوروز" مشهور است.
یکی از شخصیتهایی که در فرقه اهل حق از او نام برده میشود و قبل از سلطان اسحاق میزیست، بابا ناووس است. او بعد از مدتی تحصیل با رهاکردن تحصیل، دیوانه وار زندگی میکرد وتوانست تعدادی را دور خود جمع کند. بابا ناوس خود را مظهرخداوند متعال خواند.
درشهرستان کوهدشت امامزادهای معروف به امامزاده "ابوالوفا "وجود دارد که طبق اسناد و مدارک موجود او از نوادگان امام سجاد (علیه السلام) است ولی در برخی از منابع او را سید ابوالوفا برادر سلطان اسحاق معرفی کردهاند و حال آنکه در منابع اهل حق مدفن ابوالوفا در همدان و کنار قبر بابا طاهراست.
فتحالله جیحونآبادی معروف به نورعلی الهی از سرسپردگان به خاندان شاه حیاسی بود که در اوایل قرن معاصر در فرقه اهل حق جریانی را موسوم به "مکتب" به وجود آورد که باعث اختلاف اساسی در فرقه اهل حق مخصوصآ خاندان شاه حیاسی شد.