مکاتب اهل سنت
مروان بن حکم بن ابی العاس در سال دوم هجری (و بنا بر قولی در سال پنجم هجرت)، در روز وقوع جنگ احد متولد شد و موفق به دیدار پیامبر نشد و از این رو، وی در زمان رحلت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در سن حدود هشت سالگی بوده و صحابی نیست؛ او که همراه پدرش به طائف تبعید شده بود، تا زمان به حکومت رسیدن عثمان به مدینه برنگشتند.
بدون شک استفاده از عقل و کسب علم از آن، شایسته است و نومعتزله نیز بر این امر واقف هستند. اما استفاده از این عقل باید در چارچوب خاصی واقع شود که عدم پایبندی به این مساله از سوی نومعتزله سبب انحراف این گروه در خردورزی شده است.
تنازع میان فرهنگ اسلامی و دیگر فرهنگ‌ها، دو جریان معتزله و نومعتزله را سر و سامان داد. ایشان با استفاده از عقل غیر مبتنی بر نقل، به رویارویی در مقابل هجمه‌های دیگر فرهنگ‌ها رفته، که سیلی از اعتراضات را در مقابل خود یافتند.
علم و دانش یکی از لوازم حکومت است. امام برای حکومت بهتر بر جامعه اسلامی باید دارای علم و دانش بالا باشد و هرچه سطح دانش بیشتر باشد، اداره آن حکومت موفق‌تر خواهد بود و از آن طرف اگر سطح دانش پایین باشد، جامعه را به سقوط می‌کشاند. لذا باید عقل را قاضی قرار داد تا ببینیم بین حضرت علی و دیگر خلفا کدام را باید برای خلافت انتخاب کرد.
اهل سنت برای موجه جلوه دادن موضوع فدک، حدیث «لانورث انا ترکناه صدقه» را مطرح می‌کنند. درحالی‌که این حدیث نمی‌تواند دلیلی برای اهل سنت باشد، زیرا در موضوع فدک تردیدهایی وجود دارد که باعث شک و تردید در پذیرفتن این حدیث می‌شود.
در منظر برادران اهل سنت، جناب ابوبکر، صدیق اکبر است. این دیدگاه در پرتو روایاتی اخذ شده که در اینجا سه روایت آن مورد تضعیف واقع شده‌اند. یک روایت دلالتش خدشه دارد، روایتی تردید از سوی راوی است و روایت دیگر در کتاب احادیث جعلی آمده است.
یکی از افترائاتی که به پیامبر اکرم (صلى الله عليه و آله و سلم) نسبت داده شده است، حالت جنون و ترس و تردید نسبت به بعثت و رسالت خویش و نشناختن فرشته وحی (جبرئیل)، و ترس و لرز پیامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) حتی پس از مقدار زیادی پیاده روی (فاصله بین غار حراء تا کنار کوه مروه که خانه حضرت خدیجه در آنجا بود.) و دلداری دادن و تقویت روحیه...
عالم سنی «حسن بن فرحان المالکی» از محققان اهل سنت عربستان در کتاب خود به نام ( داعیه و لیس نبیا) به معنی «مبلّغ نه پیامبر» به نقد خطاهای «محمد بن عبدالوهاب» می‌پردازد، وابراز تعجب می‌کند که چگونه علمای وهابی این همه خطا و اشتباه را در کلمات شیخ نادیده گرفته و به سادگی از آن گذشته‌اند. سپس می‌افزاید: اگر بعضی از آنان، حتی چند مورد از خطاهای وی را یاد آور شده بودند، من ضرورتی برای نوشتن این کتاب نمی‌دیدم، ولی چه کنم که همه سکوت کردند.
یکی از اتفاقات قطعی تاریخ، انتخاب حضرت علی (علیه‌السلام) از سوی رسول‌خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) برای جانشینی و وصایت است. این امر آن‌قدر واضح و آشکار است که حتی بسیاری از دشمنان آن روز حضرت به این افتخار حضرت علی (علیه‌السلام) اعتراف داشتند. حتی غاصبان خلافت هم می‌دانستند که آن جایگاه برای آنان نیست.
فضائل اهل‌بیت (علیهم‌السلام) به خصوص امام علی (علیه‌السلام) به حدی است که قابل انکار نیست. یکی از این فضائل، فداکارای حضرت امیر (علیه‌السلام) در لیله المبیت است که با خوابیدن خود در بستر پیامبر در حفظ جان حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌وآله) ایثار کرد. این فضیلت علی‌رغم اعتراف علمای اهل‌سنت از سوی ابومنصور ماتریدی انکار شده است.
نبی مکرم اسلام بارها و بارها در ایام حیات مبارکش سخن از جانشینی و خلافت خود کرده است و در تمامی آنها یا تلویحا و یا صراحتا جانشین خود را معین نموده است، که بارزترین آنها معرفی حضرت علی (علیه‌السلام) در روز غدیر خم است. حال چگونه است که برخی از مسلمانان این امر را نپذیرفته‌اند؟ یا چه انگیزه‌ای سبب غصب این مقام شده است؟
یکی از اعتقادات اهل سنت اطاعت از حاکم است هر چند حاکم فاسد باشد، ولی اهل سنت اگر چه اطاعت از حاکم فاسد را واجب می‌دانند، در مقابل گناهکارانی که قدرت ندارند با صدای بلند نهی از منکر می‌کنند.
نظریه عدالت صحابه یکی از نظریات چالش برانگیز است. این سخن به قدری با تناقضات همراه است که کار را بر برادران اهل سنت دشوار کرده است. از طرفی نمی‌خواهند از این باور اشتباه دست بردارند که همه صحابه عادل نیستند و از طرفی مصادیق فراوانی وجود دارد که صحابه خطاهای بسیار بزرگ و جبران ناپذیری انجام دادند و هرگز کارشان قابل توجیح شدن نیست.
حدیث ثقلین از احادیث معروف و مشهور در منابع روایی است. برخی از عالمان اهل سنت تعبیرات جالبی در رابطه با حدیث ثقلین به کار برده‌اند.