پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ از راه‌های رسیدن به قرب الهی، ذکر و یاد خداست، که هم ذکر زبانی سفارش شده و هم ذکر قلبی. ذکر زبانی علاوه بر دارابودن ثواب بر آن، مقدمه‌ای برای ذکر قلبی است، چون حقیقت ذکر، ذکر قلبی است که در انجام دادن هر کاری، باید با توجه به یاد خدا، آن کار را انجام داد، چنان‌چه پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در روایتی فرمودند: «حقیقت ذکر این است که شخص در موقع انجام هر کاری به یاد خدا افتاده و به او توجه کند تا اگر آن کار از کارهای ناپسند و خلاف دستورات الهی است از خدا بترسد و آن را ترک کند.»(بحارالانوار، ج 5، ص 56)
اما صوفیان برخلاف سفارش اسلام و اهل‌بیت(علیهم‌السلام) فقط به ذکر روی آوردند، آن هم نه ذکری که از طرف اسلام سفارش شده، بلکه با استناد به نظر و ذوق مرشد یا خواب‌های او، ذکرهایی را جاری می‌کنند و گفتن لااله‌الاالله و ذکرهای دیگر، از طرف صوفیان، بنا بر فرموده‌ی امام هادی(علیه‌السلام) فقط لقلقه‌ی زبان و برای فریب مردم بوده تا آنان را به دور خود جذب کنند. چنان‌چه حضرت فرمود: «لا یهلّلون إلا لغرور الناس. لااله‌الاالله نمی‌گویند مگر برای فریب مردم»(مقدس اردبیلی، حدیقه الشیعه، ص 603)
پی‌نوشت:
محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، احیاء التراث العربی.
مقدس اردبیلی، حدیقه الشیعه، انتشارات علمیه اسلامیه.