دیوبندیه و وهابیت دو جریان متفاوت هستند
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از تلاشهایی که جریان فکری وهابی و با حمایت آل سعود در بین مسلمانان انجام میدهد، نزدیک کردن گروهها و گرایشهای مختلف اسلامی به اندیشه وهابیت و در نهایت جزء دانستن این گروه و اندیشه در وهابیت است، تا از این رهگذر بتواند خود را از لحاظ کم و کیف و گستره جغرافیای بالا ببرد.
یکی از این گروهها که وهابیت آن را همفکر خود میداند، دیوبندیه است. با وجود برخی شباهتهای موجود بین فکر وهابیت و دیوبندیه، باید بدانیم که این دو گروه، دارای تفاوتهای بسیاری نیز با یکدیگر هستند، و در تاریخ این دو گروه، ما شاهد تکفیر یکدیگر هستیم،[1] دیوبندیه که در شبه قاره هند و افغانستان و شرق ایران گسترده است، هیچگاه همفکر و همپیمان وهابیت آل سعود نبوده است. دیوبندیه و مخصوصاً در گذشتهای نهچندان دور، گرایش خاصی در رد شخص محمد بن عبدالوهاب داشته است، و ایشان از مخالفان اصلی نشر افکار محمد بن عبدالوهاب بهشمار میروند.[2]
آنها به نقل از کتاب «القول البلیغ» کتابهای وهابیت را میسوزانند و با مبلغان وهابی، بهشدت برخورد میکردند. عبدالرحمن سربازی از بزرگان دیویندی، در نقد عملکرد وهابیت میگوید: «من در سفرهای متعدد خود به حرمین شرفین، متوجه شدهام که بسیاری از آثار اسلامی، به مرور زمان، همچنان از بین میرود، ولی آثار کفار و یهودیان بهعنوان آثار باستانی محافظت میشود. ... مردم نباید نفس حکومت بر حرمین را، دلیل قداست بدانند و بلکه باید رفتار آنان را ملاک داوری قرار دهند.»[3]
بهوضوح میتوان صدها اثر و نمونه از برخورد وهابیت و دیوبندیه پیدا نمود، و نباید جریان فکری سالم دیوبندیه را، که دارای اجتهادات قوی و عالمان بزرگی بوده است را، با جریان وهابیت یکی دانست.
پینوشت:
[1]. مراجعه به کتابهایی مانند: الدیوبندیه تعریفها و عقایدها، جماعة التبلیغ؛ و مقاله بررسی رابطه عقاید دیوبندیه و وهابیت، مجله سراج منیر شماره 5، ص28، نشر دارالاعلام لمدرسة اهل البیت(ع)
[2]. الامام محمد بن عبدالوهاب بین مویدیها و معارضیها، ص13، بیتا، بینا.
[3]. عقاید اهل سنت و جماعت در رد عقاید وهابیت، فصل اول، ص2.6، مقدمه عبدالرحمن سربازی. بیتا.
افزودن نظر جدید