برخی تصوف را عرفان اهل سنت معنا می کنند و می گویند این طریقِ خودسازی در مقابل روش و مرام اهل بیت علیهم السلام بوده و چون صف کشی های سیاسی و اقتصادی در برابر خاندان عصمت، پس از رسول خدا صلی الله علیه و آله مشخص شده بود، در برابر اقدامات فرهنگی اهل بیت علیهم السلام هم، جریانی به نام تصوف با هدف برابری با آن ها و پراکندگی مردم از کنار ایشان پاگرفت.

بنا بر شهادت تاریخ، بنای صوفیه توسط افرادی که سنی مذهب بوده اند شکل گرفته است و پس از سالیانی دراز، برخی شیعیان هم گرفتار این مسلک شده اند.

امروزه جمعی از سرسپردگان تصوف درصدد ایجاد پیوند شیعه با تصوف برآمده اند و باطرح نقشه ای، از شخصی صوفی یاد می کنند که نامش «معروف کرخی» است و برطبق ادعای ایشان، دربان امام رضا علیه السلام بوده است. ایشان در تبار نامه و سلسله های خود، اقطاب خود را به شیخ معروف کرخی می رسانند[1] و معتقدند که او در کسوت دربانی امام هشتم علیه السلام، از فیض وجود حضرت، بهره مند شده و به درجه ی شیخ المشایخی رسیده و از امام اجازه ی دستگیری و ارشاد گرفته است.[2] صوفیه، معروف کرخی را شیفته ی امام رضا علیه السلام معرفی کرده و او را تا آخر عمر، ملازم آن حضرت می دانند. چنانکه می گویند؛ مرگ معروف هم در مقابل خانه ی حضرت اتفاق افتاده و به واسطه ی ازدحام جمع کثیری از شیعیان در برابر خانه، دنده های او شکسته شد.[3]

یکی از مشکلات بزرگی که در رابطه با تاریخ صوفیه وجود دارد و کار را برای قضاوت عادلانه پیچیده و سخت می کند این است که، تاریخ نگاری صوفیه، منحصراً در اختیار ایشان بوده و طبعاً این نوع تاریخ نویسی باعث می شود تا مسائلی که به نفع ایشان بوده منتقل شود و در مقابل ضعف ها و مسائلی که از آن شائبه ی ضعف صوفیه به مشام می رسد نوشته نشده و به دست نرسد. با این حال، کتب صوفیه پُراست از مطالب و مسائلی که برای ایشان دردسر ساز بوده و ادعاهای ایشان را زیر سوال می برد.

به نظر می رسد ادعای فرقه ی صوفیه در مورد معروف کرخی، به افسانه شبیه تر باشد تا واقعیتی تاریخی! با واکاوی کتب صوفیه درباره معروف کرخی و تطبیق آن با عقاید این فرقه در می یابیم که ادعای ایشان درباره ی قطبیت معروف، کذب محض است. بنابر عقیده ی صوفیه، در هر زمانی تنها یک قطب وجود دارد نه دو قطب. صوفیان مرگ معروف[4] را در زمان امام رضا علیه السلام و در بغداد ذکر می کنند و با توجه به اینکه سال شهادت حضرت رضا علیه السلام سال 253 هجری است، پس معروف پس از ایشان زنده نبوده تا بتواند قطب باشد. گذشته از این با وجود روایاتی که امام رضا علیه السلام در رد صوفیه وارد شده است، به سختی می توان باور داشت که یک صوفی دربان آن حضرت بوده باشد همین موضوع دربانی نیز جای سوال است. چراکه اگر معروف کرخی دارای این سِمت بود، می بایست علمای شیعه که نام اصحاب خاص، خدّام و موالی حضرات معصومین علیهم السلام را در کتب رجالی خود می نوشتند؛ نامی از وی برده باشند. با جستجو در کتب رجالیون می بینیم که هیچ نشانی از معروف کرخی که صوفیه مدعی وجود او و فضائلش هستند، وجود ندارد. باید نتیجه گرفت که این تاریخ سازی ها توسط فرقه ی منحرف صوفیه دارای اهداف خاصی بوده است و با پیگیری آن می توان به این موضوع پی برد که تمامی این اقدامات در جهت زنده نگه داشتن این مسلک باطل، در کشور شیعه نشین ایران بوده است.

منابع:

[1]. درآمدی بر تحولات تاریخی سلسله نعمت الهیه در دوران اخیر/آزمایش/ص 8

[2]. طرائق الحقایق، ج 2، ص 135 ـ 133

[3]. طبقات الصوفیه، ص 85، رهبران طریقت، ص 130

[4]. از كوی صوفیان تا حضور عارفان، ص 269