پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ «سید ابوالفضل برقعی » یکی از بزرگان جریان قرآن‌بسندگی است. وی شیعیان را به خاطر توسل به ائمه، مشرک می‌خواند و ادعا می‌کند که خدای تعالی، کسانی را که در حال دعا، غیر او را فرا می‌خوانند، مشرک شمرده است.

او برای اثبات ادعای خود می‌نویسد: «اصلاً هر بشری باید با گوش دنیوی صدای اهل دنیا را بشنود، آنکه گوش او پر از خاک شده و یا تبدیل به خاک گردیده، دیگر شنوایی ندارد و چنان‌که گفتیم، خدا به رسول خود فرموده: «إِنَّکَ لَا تُسْمِعُ الْمَوْتَی وَلَا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعَاءَ إِذَا وَلَّوْا مُدْبِرِینَ»؛[1] «مسلّماً تو نمی‌توانی سخنت را به گوش مردگان برسانی و نمی‌توانی کران را هنگامی که روی بر می‌گردانند و پشت می‌کنند، فراخوانی!»[2]

برقعی مدعی است که وقتی شخصیتی مثل رسول خدا خاتم الأنبیاء صلی‌الله‌علیه‌وآله نمی‌تواند به مردگان چیزی را بگوید و یا بشنواند، چگونه دیگران می‌توانند با مردگان سخن بگویند؟! و جایی که مردگان قادر نیستند، سخن رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله را جواب بدهند، چگونه از دیگران می‌توانند بشنوند و جوابشان را بدهند؟

نقد و پاسخ:

این آیه هیچ دلالتی بر ادعای برقعی ندارد؛ زیرا خداوند در این آیه، کسانی را که تحت تأثیر کلام حقّ قرار نمی‌گیرند، مرده می‌خواند «إِنَّکَ لا تُسْمِعُ الْمَوْتی» چنان‌که مکرر می‌فرماید: شهدا را مرده ندانید، آنان زنده و شادمانند و به یکدیگر نوید می‌دهند و از رزق الهی کامیارند؛ بنابراین، زنده‌های سنگدل و لجوج، مرده‌اند و شهیدان که از دنیا رفته‌اند، زنده‌اند.[3]

از طرفی خداوند در آیاتی دیگر می‌فرماید: «وَسْئَلْ مَنْ ارْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ مِنْ رُسُلِنا اجَعَلْنا مِنْ دُونِ الرَّحْمنِ الِهَةً یُعْبَدُونَ»؛[4] «از پیامبران پیشین بپرس، آیا غیر از خدای رحمان خدایی قرار دادیم که مورد پرستش قرار گیرد؟»

ظاهر آیه این است که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله می‌تواند از همین حیات طبیعی، با پیامبران که در دنیای دیگر به سر می‌برند سخن بگوید تا روشن شود که دستور خداوند در تمام قرن‌ها و اعصار به تمام پیامبران این بود که جز خدای یگانه را نپرستند.[5]

همچنین این نکته را باید گفت که تمام مسلمانان جهان، با اختلاف‌هایی که در فروع فقهی دارند، هر صبح و شام در تشهد نماز، پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله را مورد خطاب قرار داده، می‌گویند «السَّلامُ عَلَیْکَ ایُها النَّبیُ وَرَحْمَةُ اللَّهِ وَبَرَکاتُهُ».[6] اگر به راستی ارتباط و پیوند ما با پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، مقطوع و بریده است، پس چنین سلامی، آن هم به صورت خطاب، چه معنایی دارد؟

بنابراین باید گفت که آیات مورد ادعای برقعی منافاتی با توسل ندارد و از نظر قرآن، مردگان سخن ما را می‌شنوند. شواهد تاریخی نیز می‌گوید پیامبر با اموات سخن می‌گفت. ضمن اینکه طبق تعالیم قرآن، اساس وجود انسان، روح اوست و روح بعد از مرگ جسم، باقی است.

پی‌نوشت:
[1]. سوره نمل، آیه 80.
[2]. برقعی ، سید ابوالفضل، خرافات وفور در زیارات قبور، ص60.
[3]. قرائتی، محسن، تفسیر نمونه، ج6، ص456، تهران، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، 1383 ش، چاپ یازدهم.
[4]. سوره زخرف، آیه 45.
[5]. سایت آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی «بی فایده و غیر عقلی بودن توسل به مردگان و شفاعت جستن از آنها!»
[6]. همان.