پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از ایرادات آتئیست‌ها علیه اسلام، این است که می‌گویند شما ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﻧﻤﺎﺯ می‌خوانید، ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺭﻭﺵ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﺍﯾﻦ ﻧﻤﺎﺯ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺍﺧﺘﻼﻑ‌ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺭید. ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ شما، 23 ﺳﺎﻝ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮﯼ ﮐﺮﺩﻩ، ﯾﻌﻨﯽ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً 8000 ﺭﻭﺯ پس از رسالت در بین مسلمانان بوﺩﻩ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺭﻭﺯﯼ 5 ﺑﺎﺭ ﻧﻤﺎﺯ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ، ﺩﺭ ﮐﻞ 40 ﻫﺰﺍﺭ ﺑﺎﺭ ﻧﻤﺎﺯ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻭ ﻫﺮ ﻧﻤﺎﺯ ﻧﯿﺰ ﭼﻨﺪ ﺭﮐﻌﺖ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ! ﺍﻣﺎ شما ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ، ﻫﻨﻮﺯ ﺳﺮ ﺍﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺭید ﮐﻪ ﺁﯾﺎ ﺩﺳت‌هاﯼ ﻣﺤﻤﺪ، ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻧﻤﺎﺯ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﺟﻤﻊ ﯾﺎ ﺁﻭﯾﺨﺘﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ؟ ﺁﯾﺎ ﺑﺮ ﺭﻭﯼ ﻣﻬﺮ ﻧﻤﺎﺯ می‌ﺨﻮﺍﻧﺪﻩ ﯾﺎ ﻧﻪ؟ روش وضوی صحیح چگونه است؟ آری؛ ﻭﻗﺘﯽ ﺍﺳﺎﺳﯽ‌ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻭ ﺳﺘﻮﻥ ﺩﯾﻦ اسلام یعنی نماز، ﺍﯾﻨﻘﺪﺭ ﺗﻖ ﻭ ﻟق ﺑﺎﺷﺪ، ﭼﻪ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭﯼ می‌ﺘﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ این دین ﺩﺍﺷﺖ؟

در پاسخ به این شبهه که اختلاف در نماز را دلیل بر باطل بودن اسلام دانسته، باید گفت صرف اختلاف، دلیل بر بطلان نیست؛ در حدیثی که فریقین از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله نقل کرده‌اند، حضرت فرمودند: «امت حضرت موسی 71 فرقه شده و یک فرقه نجات پیدا می‌کنند؛ امت حضرت عیسی 72 فرقه شده و یک فرقه نجات پیدا می‌کنند و امت من 73 فرقه و یک فرقه ناجیند».[1] طبق این حدیث، اختلاف در همه ادیان وجود دارد، ولی اصل آن ادیان الهی حق هستند و گروهی از آنان، به راه حق رفته و نجات پیدا می‌کنند.

اما علت این اختلافات در بین مسلمین، به سیاست حاکمان قرن اول برمی‌گردد؛ آنان از نشر احادیث نبوی منع کردند و تا زمان عمر بن عبدالعزیز، همین سیاست در پیش گرفته شد که برای بسیاری از مسلمین، روایات پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و حوادث صدر اسلام مخفی ماند و نسل‌های بعد نسبت به آن بیگانه شدند؛ مگر در برخی فِرق که راه‌هایی برای حفظ سنت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، با مراجعه به امامان معصوم یافتند و آنان را سرمشق زندگی خویش قرار دادند؛ همین مسئله باعث برداشت اختلاف و فهم متفاوت از آیات و سنت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله بین فرق اسلامی شد.

این مطلب در کلام علما و محدثین اهل‌سنت نقل شده است؛ شافعی از امامان اهل‌سنت می‌گوید: «تمام سنت‌های رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله تغيير کرد، مگر نماز».[2] بخاری هم از زهری روايت كرده: «که نزد انس بن مالک رفتم، درحالی‌كه می‌گريست. به او گفتم: چه چيز باعث گريه تو شده؟ گفت: از آنچه ياد گرفته بوديم، چيزی جز نماز باقی نمانده است كه اين را نيز ضايع ساختند».[3]

یکی دیگر از امامان اهل‌سنت، مالک بن انس از جد خود نقل می‌کند: «از آنچه امروز مردم انجام می‌دهند، چیزی را نمی‌شناسم. برای صحابه چیزی جز اذان باقی نمانده است (یعنی تنها چیزی که دستخوش تغییر نشده اذان است) ...».[4] حسن بصری نیز تنها قبله را استثناء کرد و گفت: «اگر اصحاب رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله سر از قبر بردارند، از آنچه میان شما عمل می‌شود، جز قبله‌ای که به سوی آن نماز می‌گذارید، چیزی از اعمال شما را نمی‌شناسند».[5]

اعتراف دیگری که در صحیح بخاری عنوان شده، این است که عمران بن حصین با امیرالمؤمنین علیه‌السلام در بصره به نماز ایستاد؛ بعد از نماز گفت: «این مرد با نمازش، ما را به یاد نمازهای رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله انداخت؛ او هر آنچه از تکبیر و قیام و قعود رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله بود را به یاد ما آورد».[6] از این سخنان مشخص می‌گردد که راه حق در بین مسلمانان وجود دارد و اختلاف فرقه‌های مختلف، دلیل بر بطلان کل دین اسلام نیست.

پی‌نوشت:
[1]. الكافی، كلينی، ج8، ص224؛ الخصال، شيخ صدوق، ج2، ص585؛ سنن ابن ماجه، ابن ماجه، ج5، ص128 و المستدرك على الصحيحين، حاكم نیشابوری، ج1، ص217.
[2]. کتاب الأم، شافعی، ج1، ص208.
[3]. الصحیح البخاری، بخاری، ج1، ص134، ح530.
[4]. تنویر الحوالک شرح موطأ مالک، سیوطی، ج1، ص71.
[5]. جامع بیان العلم وفضله، ابن عبدالبر، ج2، ص244.
[6]. الصحیح البخاری، بخاری، ج1، ص190، ح784.