پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از سؤالات و مسائل اصلی بشر، بحث مرگ و زندگی پس از مرگ است. یکی از ویژگی‌های انسان این است که به مرگ خود آگاه است و در مورد ماهیت مرگ، مرگ دیگری و مرگ خویش اندیشه می‌کند.

در این باره دو مکتب فکری وجود دارد؛ یک مکتب می‌گوید: برای اینکه زندگی خوب و بی رنجی داشته باشیم، نباید به مرگ فکر کنیم. اما مکتب دوم معتقد است امکان ندارد انسان به مرگ فکر نکند؛ چون زندگی انسان با مرگ و حیات تبیین و معنی می‌شود؛ همچنین برای داشتن زندگی خوب و با معنا چاره‌ای نیست که توجه به موضوع مرگ داشته باشیم.

آثار و فواید توجه به مرگ هم قابل توجه است. انسان با توجه به مرگ به حیاتش معنا می‌دهد. ادیان ابراهیمی، ادیان شرقی، مکاتب و مذاهب مختلف، حتی فرقه‌های انحرافی و شبه معنویت‌های نوپدید کاذب نیز، دیدگاه دوم را دارند.

قرآن کریم کتاب مقدّس و آسمانی دین اسلام که از بزرگترین ادیان الهی جهان است، در رابطه با مسئله مرگ می‌فرماید: «فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِي وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ أُعِدَّتْ لِلْكَافِرِينَ [بقره/24] بپرهیزید از آتشی که هیزم آن، مردم بدکار و سنگ‌های خارا است که (از قهر خدا) برای کافران مهیا شده است.»
«وَسَارِعُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُ هَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ [آل‌عمران/133] بشتابید به سوی مغفرت پروردگار خود و به سوی بهشتی که پهنای آن همه آسمان‌ها و زمین را فرا گرفته و مهیّا برای پرهیزکاران است.»
«وَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ [زلزال/7و8] پس هر کس به قدر ذره‌ای کار نیک کرده باشد (پاداش) آن را خواهد دید و هر کس به قدر ذره‌ای کار زشتی مرتکب شده، آن هم به کیفرش خواهد رسید.»

انسان بعد از مرگ در بهشت و جهنم به حیات خود ادامه خواهد داد، ملاک‌ها هم تصریح شده است. افرادی که پرهیزگار باشند و اعمال خیر داشته باشند، مستحق بهشت هستند؛ افرادی که پرهیزگار نباشند و اعمال ناپسندی داشته باشند، مستحق جهنم هستند.

هر کسی که ادعا می‌کند در هویّت و حیطه اسلام سخن می‌گوید باید بر اصول این مکتب ملتزم باشد؛ کسی‌که اصول بدیهی یک مکتب را رعایت نمی‌کند و مخالف آن صحبت می‌کند، از آن مکتب خارج است.
یکی از شبه معنویت‌هایی که در ایران بسیار رواج دارد، بحث تفکر نوین است. در اندیشه مروجین تفکر نوین و قانون جذب، بهشت و جهنم ساخته و پرداخته اذهان مردم و نتیجه تصورات مثبت یا منفی انسان‌ها در این دنیا است. علیرضا آزمندیان یکی از مروجان اصلی تفکر نوین و قانون جذب در این رابطه می‌گوید: «کسانی به جهنم می‌روند که به قیامت، به جهنم، به نکیر و منکر و فشار قبر فکر می‌کنند و کسانی به بهشت می‌روند که فقط به زیبایی، به گل‌ها فکر کنند؛ ... انسانی به بهشت خدا می‌رود که در این دنیا در زیباترین بهشت زندگی کند؛ نه در فقر، نه در جنگ ...»[1]
«با این حساب، مأموریت تو این است که بهشتی برای خود در این دنیا بسازی؛ بهشتی مستقل در متن این جهان و در راستای قانونمندی‌های آن، و آن نقطه غایی و دستاورد نهایی که بازگو کننده همت بی‌وقفه تو در دستیابی به کمال است، چیزی نیست جز همان بهشتی که باید در این دنیا بسازی.»[2]

آنچه مروجان قانون جذب بیان می‌کنند، وعده ایجاد بهشت زمینی است و ابزار و تکنیک ساخت بهشت زمینی هم تصورات ذهنی و خیال است و بر این مطلب اضافه می‌کنند که فرجام انسان‌ها در سرای دیگر هم مبتنی بر همین تصورات و تخیلات است. اگر کسی با قدرت ذهن توانست ثروت، سلامتی، رفاه و آرامش را در این کره خاکی به دست بیاورد و بهشتی زمینی ایجاد کند، در آخرت هم فرجامی نیکو خواهد داشت، چون با فکر به بهشت و نعمت و ... بهشت اخروی را هم جذب می‌کند.
اما کسانی‌که در این دنیا دچار فقر و بیماری و مشکلات هستند، در سرای دیگر هم نصیبی از بهشت ندارند. آزمندیان می‌گوید: کسانی به جهنم می‌روند که به قیامت، به جهنم، به نکیر و منکر و فشار قبر فکر می‌کنند. با این سخن آزمندیان همه کسانی‌که در قرآن مجید، آیاتی در مورد مرگ و قیامت و حسابرسی می‌خوانند و در مورد آن تفکر و تدبر می‌کنند، باید به جهنم بروند، در حالی‌که خداوند دستور به تدبر در آیات خود داده است و صرف توجه و تصور در مورد آیات عذاب و معاد و مرگ اندیشی اثرات تربیتی و اصلاح امور اخلاقی را در پی دارد. این مبانی فرجام شناسی که آزمندیان بیان می‌کند، کاملاً مخالف با مبانی اسلام است.

پی‌نوشت:
[1]. سخنرانی علیرضا آزمندیان در سمینار راز.
[2]. علیرضا آزمندیان، تکنولوزی فکر2، نشر آریا، چاپ 35، 1395، ص217.
                                                                                                        محمّد جواد نصیری