پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ انسان ها بصورت ذاتی دنبال رشد و کمال هستند؛ همچنین به صورت ذاتی سعی می کنند راحت ترین و سریع ترین مسیر را برای رسیدن به هدف و مقصد انتخاب کنند. ادیان و مکاتب اخلاقی رسیدن به رشد و کمال را مقید به همّت عالی و تلاش زیاد می دانند واین حرکت و تلاش را با اصطلاح سیر و سلوک و ریاضت، بیان می دارند که اشاره ای به سختی های این راه دارد.

هیچ نتیجه و کمالی بدون زحمت و تلاش به دست نمی آید. اما وقتی یک مکتبی مانند تفکر نوین با آموزه قانون جذب، مدعی می شود تمامی خواسته های انسان را بدون زحمت، تلاش و در اندک زمانی برایش محقق می کند، افراد وسوسه شده و به سمت این مکتب گرایش پیدا می کنند و بر اساس میل راحت طلبی و ساده یابی سعی می کنند از نتایج بی زحمت این آموزه ها استفاده کنند.

راندا برن در کتاب "راز" بیان می دارد: «احتمالا نشسته اید و می پرسید: راز چیست؟ همه ما با قدرتی بی انتها کار می کنیم. همه ما به کمک قوانین واحدی خودمان را هدایت می کنیم... در هر جایی که باشید-هند، استرالیا، نیوزلند...-همه ما با یک نیرو سر و کار داریم. قانون جذب! راز قانون جذب است! هر آنچه به زندگی تان راه پیدا می کند، شما آن را جذب خود کرده اید. شما با توجه به تصاویری که در ذهن خود دارید، این ها را جذب می کنید. بستگی دارد که چه اندیشه ای در سر دارید. هر آنچه در ذهن شما می گذرد، شما آن را به خود جذب می کنید. -هر اندیشه ای که در سر می پرورانید، چیزی حقیقی است- یک نیرو.»(1) 

مدعای مروجین قانون جذب این است که برای رسیدن به ثروت، سلامتی و شادکامی کافی است به این عناوین فکر کنیم و به آن احساس مثبت پیدا کنیم آنگاه همه خواسته هایمان را به دست خواهیم آورد. در عالم هستی یک قانون وجود دارد: هر چیزی هم جنس خود را به سوی خود جذب می کند، یعنی با فکر به ثروت به ثروت می رسید و با فکر به فقر و بیماری دچار بیماری و فقر خواهید شد و انسان نیازی نیست خود را درگیر استدلالات پیچیده کند، تبیین ساده ای که از جهان و کارکرد قانون جذب ارایه می شود کافی است انسان ها آن را بپذیرند.

سوئین برن یکی از فیلسوفان دین معاصر می باشد که نظریه ای ارائه می دهد با عنوان «اصل سادگی» به این بیان که سادگی یکی از مهم ترین معیارهایی است که در فلسفه علم برای ارزیابی نظریه های علمی و ترجیح آن ها بر یکدیگر به کار می رود.(2) انسان وقتی مسائل ساده را بر مسائل پیچیده ترجیح می دهد که صورت متعادل پذیرش یک نظریه را داشته باشد. ولی قانون جذب این صورت متعادل نظریه را ندارد و بیشتر شبیه داستان های علمی تخیلی است تا اینکه نظریه علمی باشد.

همچنین برای پذیرش نظریه قانون جذب، باید تالی فاسد نداشته باشد، در حالی که آسیب های زیادی در ابعاد مختلف فردی، اجتماعی و... برای قانون جذب ذکر شده است، به عنوان نمونه خانم «گابریله اوتینگن» با سال ها سوابق در رشته روانشناسی با پژوهش های علمی، آسیب ها و نقد آموزه های مثبت اندیشی قانون جذب را در کتاب«مثبت اندیش نباشیم» جمع آوری کرده است که برای اطلاع بیشتر به آن مراجعه شود.

علاوه بر این که ادله زیاد نقلی و عقلی بصورت استدلالی بر ردّ قانون جذب داریم، دلایل ساده هم برای نپذیرفتن آموزه قانون جذب داریم، (3)مثلاً نقدی که بصورت ساده با عنوان زندگی در توهم، نتیجه قانون جذب نوشته ایم  اصل سادگی را به چالش می کشد و طبق قاعده :الدلیلان اذا تعارضا تساقطا یعنی : اگر دو دليل با هم معارض بودند هر دو از درجه اعتبار ساقط هستند. یعنی وقتی قرار است سادگی دلیل بر پذیرش باشد و دو دلیل، هر دو ساده هستند هر دو رد می شوند و یا ترجیحی بر هم ندارند. پس دلیل ساده اثبات و نفی قانون جذب باعث می شود هر دو دلیل کنار گذاشته شود. اما نظریه مخالف شواهد و قرائن بیشتری بر پذیرش دارد، چون علاوه بر دلیل ساده، دلیل استدلالی و ذکر تالی فاسد برای قانون جذب داریم پس باید ردّ قانون جذب ترجیح داده می شود.

پی‌نوشت:

(1). راندا برن، راز، مهدی قراچه داغی،نشر پیکان، تهران،1400،چاپ بیستم، ص25 و 26.
(2). منصور نصیری، مقاله اصل سادگی و نقش آن در اثبات خداباوری، بررسی تقریر سوئین برن، مجله نقد و نظر، شماره71، مهر1392،ص22-50.
(3). زندگی در توهم، نتیجه قانون جذب