پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ چرا امام حسین (علیه‌السلام) با یزید بیعت نکرد، همان گونه که برادرش امام حسن (علیه‌السلام) با معاویه صلح کرد؟

در پاسخ به این سؤال باید گفت که هر حادثه تاریخی را باید با توجه به شرایط و اوضاع سیاسی زمان خودش بررسی کرد.
صلح امام حسن (علیه‌السلام) و قیام امام حسین (علیه‌السلام) دو حادثه و واقعه تاریخی هستند و هر کدام از آنها را باید، با در نظر گرفتن شرایط سیاسی ـ اجتماعی عصر خود تحلیل و بررسی کرد و گرنه از نگاه شیعه، هر دوی آنها امام و معصوم از خطا و اشتباهند و اگر امام حسین (علیه‌السلام) به عنوان جانشین امام علی (علیه‌السلام) به امامت می‌رسیدند، همان کاری را انجام می‌دادند که برادرشان امام حسن (علیه‌السلام) انتخاب کردند.

همچنین باید گفت که معاویه در مدت بیست سال حکومتش، بر خلاف اسلام عمل کرد، ظلم و ستم کرد، احکام اسلام را تغییر داد، بیت المال را حیف و میل کرد، خون های مردم را به ناحق ریخت و به مفاد صلح نامه و به کتاب خدا و سنت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) عمل نکرده بود. او بعد از خودش پسر شرابخوار و سگ بازش را به عنوان جانشین معرفی کرد و ... اینها باعث گردید که امام حسین (علیه‌السلام)طبق وظیفه خویش قیام کرده و امر به معروف و نهی از منکر کند؛ در حالی که این وضعیت معاویه در زمان امام حسن (علیه‌السلام) برای مردم بر ملا نشده بود و شاید به همین جهت باشد که می‌گویند: صلح امام حسن (علیه‌السلام) زمینه ساز قیام امام حسین (علیه‌السلام) شد؛ یعنی با مفادی که در صلح امام حسن (علیه‌السلام) و به وسیله آن حضرت گنجانده شده بود، راه هرگونه فریب و نیرنگ را بر معاویه بست؛ اگر چه معاویه بعداً به مفاد صلح نامه وفادار نماند، ولی این چیزی جز رسوایی برای او در جامعه اسلامی و زمینه سازی برای قیام امام حسین (علیه‌السلام) بر ضد فرزندش را به ارمغان نیاورد.

به همین جهت بود که امام حسین (علیه‌السلام) در زمان حیات معاویه با آن که نامه هایی از اهل عراق برای دعوت به قیام علیه معاویه داشتند، دست به این کار نزدند و فرمودند، امروز، روز قیام نیست، خداوند شما را مورد رحمت قرار دهد، تا زمانی که معاویه زنده است کاری نکنید و در خانه‌ها مخفی شوید.(1)

رشید رضا در مورد قیام امام حسین (علیه‌السلام) و شخصیت یزید از قول نووی می نویسد: «قیام امام حسین (علیه‌السلام) بر یزید ظالم و فاسق، حق و موافق شرع بود و خروج امام حسین (علیه‌السلام) بر خلیفه جور و ظالمی بود که با مکر، امر مسلمانان را به عهده گرفت و خداوند او را خوار کرد و هر کسی (کرامیه و نواصب) که او را یاری کرد، خوار کرده است.»(2)

پی‌نوشت:
1. سید منذر حکیم با همکاری جمعی از نویسندگان، اعلام الهدایة، امام حسین (ع)، مجمع جهانی اهل البیت (ع)، ص147.
2. «فخروج الإمام الحسين السبط - عليه السلام - على يزيد الظالم الفاسق كان حقا موافقا للشرع- وَمِنْ هَذَا الْبَابِ خُرُوجُ الْإِمَامِ الْحُسَيْنِ سِبْطِ الرَّسُولِ صَلَّى الله عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ عَلَى إِمَامِ الْجَوْرِ وَالْبَغْيِ الَّذِي وَلِيَ أَمْرَ الْمُسْلِمِينَ بِالْقُوَّةِ وَالْمَكْرِ، يَزِيدَ بْنِ مُعَاوِيَةَ خَذَلَهُ اللهُ وَخَذَلَ مَنِ انْتَصَرَ لَهُ مِنَ الْكَرَّامِيَّةِ وَالنَّوَاصِبِ.» رشيد رضا، محمد، تفسير القرآن الحكيم (تفسير المنار)، ج6، ص304، الهيئة المصرية العامة للكتاب، بی جا، 1990م.