پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ نخستین روز از ماه ذی الحجه مصادف با سالروز ازدواج امیرمؤمنان (علیه‌السلام) با حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) است. پیوند و عقد آسمانی که بهانه ای شد تا عالم هستی از برکت وجودی آن دو نور هدایتگر الهی بهره‌مند گردند. ازدواج امیرمؤمنان (علیه‌السلام) با حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) سبب شد تا شجره طیبه رسالت به ثمر بنشیند و نسل و ذریه‌ای بر جای بماند که امامت و ولایت، از زمان صدر اسلام و حیات با برکت امیرمؤمنان (علیه‌السلام) تا آینده دوران باقی بماند. اما در منابع معتبر با ذکر روایات و احادیثی از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و ائمه معصومین (علیهم‌السلام) سخن هایی بیان شده که بر اهمیت آن افزوده است.

دستور خدای رحمان به پیوند آسمانی
مسئله ازدواج، یکی از اصولی است که هر انسانی در زمان حیات خود به انجام آن اهتمام دارد. اما ازدواج امیرمؤمنان (علیه‌السلام) با حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) دستوری الهی بوده که پروردگار عالم امر به انجام آن داده است. مرحم کلینی در کتاب شریف کافی به نقل از امام صادق (علیه‌السلام) می‌نویسد که حضرت فرمودند: «رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) فرمود: من بشری مانند شما هستم. از میان شما همسر اختیار می‌کنم و دختران خود را به همسری مردان شما در می‌آورم، مگر دخترم فاطمه که حکم تزویجش از آسمان آمده است.»(1)

همچنین شیخ صدوق در کتاب عیون اخبارالرضا (علیه‌السلام) به سخنرانی حضرت در مجلس مأمون اشاره می کند و به نقل از اباصلت هروی می نویسد: «اباصلت هروی روایت می‌کند چون مأمون از اهل اسلام و ادیان مختلف از یهود و نصاری و مجوس و صائبین و دیگران نزد امام رضا (علیه‌السلام) جمع کرد، کسی برنخاست تا چیزی بگوید مگر آنکه امام او را الزام کرده و ساکت می‌کرد. ... آنگاه امام رضا (علیه‌السلام) فرمودند: خداوند متعال ازدواج هیچ یک از بندگان را خود به عهده نگرفت مگر تزویج حوا به آدم و زینب (بنت جحش) به رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌) که دراین‌باره فرمود: «فَلَمَّا قَضَى زَيْدٌ مِنْهَا وَطَرًا زَوَّجْنَاكَهَا (احزاب/37) چون زید از آن زن کام دل گرفت (و طلاقش داد) او را ما به نکاح تو در آوردیم» و تزویج فاطمه زهرا (سلام‎‌الله‌علیها) به علی بن ابی‌طالب (علیه‌السلام).»(2)

محدثین و مورخین در منابع معتبر خود نقل می‌کنند قبل از آنکه امیرمؤمنان (علیه‌السلام) از پیامبر خاتم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) صدیقه طاهره (سلام‌الله‌علیها) را خواستگاری کنند، بعضی دیگر از اصحاب به خواستگاری بانوی باکرامت رفته بودند، اما با مخالفت رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) مواجه شدند؛ اما یکی از نکات مهم و قابل توجه درباره این ازدواج آسمانی آن است که امیرمؤمنان (علیه‌السلام) در جمع شورای شش نفره که به دستور خلیفه دوم اهل سنت، برای انتخاب خلیفه تشکیل شده بود به ازدواج با صدیقه طاهره (علیهاالسلام) احتجاج کرده‌اند.

مرحوم شیخ صدوق در این باره می نویسد: «عامر بن واثله روایت می کند من روز شورا بودم و شنیدم علی (علیه‌السلام) فرمود: مردم ابوبکر را خلیفه قرار دادند، با اینکه من به خلافت اولی بودم. سپس فرمود: ... شما را به خدا قسم آیا جُز من در میان شما کسی هست که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌) درباره او (الهی بودن ازدواجش را) فرموده باشد، هنگامی که ابوبکر آمد و فاطمه را خواستگاری کرد، رسول خدا از تزویج فاطمه به ابوبکر خودداری کرد. سپس عمر به خواستگاری او آمد و رسول خدا تزویجش نکرد. پس من به خواستگاری او رفتم اما رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌) فاطمه را به ازدواج من درآورد. آنگاه ابوبکر و عمر آمدند و گفتند ما را به همسری فاطمه نپذیرفتی، اما علی را قبول کردی؟ پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌) فرمودند: من مانع شما نشدم و علی (علیه‌السلام) را به ازدواج با فاطمه در نیاوردم، بلکه خداوند شما را منع کرد و فاطمه (سلام‌الله‌علیها) را به ازدواج علی (علیه‌السلام) درآورد. حاضران گفتند: به خدا قسم (چنین خصلتی برای) غیر تو نبود.»(3) آنچه که بیان شد در حقیقت نشان از اهمیت این ازدواج مقدس و مبارک دارد.

پی‌نوشت:
1. كلينى، محمد بن يعقوب، كافي، ج5، ص568، دار الكتب الإسلامية - تهران، چاپ چهارم، 1407 ق.  «عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ‏ أَتَزَوَّجُ‏ فِيكُمْ‏ ... تَزْوِيجَهَا نَزَلَ مِنَ السَّمَاءِ.»
2. شیخ صدوق، محمد بن على، عيون أخبار الرضا (ع)، ج1، ص195، نشر جهان - تهران، چاپ اول، 1378ق. «حَدَّثَنَا اَبُو الصَّلْتِ الْهَرَوِیُّ قَالَ: لَمَّا جَمَعَ الْمَاْمُونُ لِعَلِیِّ بْنِ مُوسَی الرِّضَا ... فَلَمَّا قَضی‌ زَیْدٌ مِنْها وَطَراً زَوَّجْناکَها" وَ فَاطِمَةَ مِنْ عَلِیٍّ.»
3. شیخ صدوق، محمد بن على، الخصال، ج2، ص559، جامعه مدرسين - قم، چاپ اول، 1362ش. «عَنْ عَامِرِ بْنِ وَاثِلَةَ قَالَ: کُنْتُ فِی الْبَیْتِ یَوْمَ الشُّورَی ... زَوَّجْتُهُ‌ بَلِ اللَّهُ مَنَعَکُمَا وَ زَوَّجَهُ غَیْرِی، قَالُوا اللَّهُمَّ لا.»‏

محمدجواد مهریار