پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ آخرین روز ماه ذی القعده سال 220 هجری قمری امام جواد الائمه (علیه‌السلام)  به دست دشمنان خاندان رسالت در غربت و مظلومیت به شهادت رسیدند. اوصاف الهی و کرامات بی نظیر حضرت، آنقدر شهره عام و خاص گشته که  قلم ها از نوشتن فضائل حضرت عاجزند و زبان ها از بیان کراماتش درمانده‌اند. جواد الائمه (علیه‌السلام) به عنوان نهمین حجت خدا بر موجودات عالم هستی، امامی است که علاوه بر شیعیان، علمای اهل سنت نیز به بیان فضائل و کرامات ایشان پرداخته‌اند.

نام مبارک نهمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت، "محمد" و کنیه مشهور ایشان «ابوجعفر ثانی» و «ابن الرضا» و ملقب به «جواد» و «تقی» است؛ بعد از وجود مقدس حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) که در اوایل جوانی به شهادت رسید، وجود مقدس امام جواد (علیه‌السلام) نیزدر سن 25 سالگی و در جوانی به شهادت رسید. شهادت آن امام عزیز، به دستور معتصم عباسی و در بغداد به وقوع پیوست؛ ایشان، 8 ساله بود که پدر بزرگوارش به شهادت رسید و مدت امامت جواد آل الله (سلام‌الله‌علیهم) 17 سال به طول انجامید. امام (علیه‌السلام) با وجود سن کم وعمر کوتاه، هرگاه در معرکه‌های علمی، با دانشمندان بزرگ زمان خود قرار می‌گرفت، سبب تعجب و حیرت حاضران می‌گردید، و مباحثات و مناظرات ایشان، پرده ازعلم بی‌نظیرالهی ایشان برداشته بود، تا آنجا که دیگران تحمل حضورش را نداشتند و نقشه شوم شهادتش را کشیدند. اما علاوه بر علمای شیعه، بزرگان اهل سنت نیز به تعریف و تمجید ایشان در منابع روایی خود پرداخته‌اند.

به عنوان نمونه؛ ابن تیمیه حرانی که در دشمنی با شیعه و اهل بیت (علیهم‌السلام) کمترین کاستی و سستی انجام نداده و بغض و کینه‌ او مشهور خاص و عام است، در مورد شخصیت جواد‌ الائمه (علیه‌السلام) می‌نویسد:‌ «محمد بن علی الرضا (ع) از بزرگان بنی‌هاشم، به سخاوت و پیشوایی و سروری معروف است، به همین خاطر ایشان جواد نامیده شد.»(1)

شمس الدین ذهبی، محدث و تاریخ نگار و سیره نویس اهل سنت در سده هشتم قمری بود. او که در عداوت با شیعه و ردّ همراه با تعصب روایات فضائل اهل بیت (علیهم‌السلام) مشهور است، وقتی می‌خواهد درباره امام (علیه‌السلام) بنویسد، اقرار به سخاوت ایشان می‌‌کند. او می‌نویسد: «ابوجعفر هاشمی حسینی، ملقب به جواد، قانع و مرتضی است؛ او از پیشوایان اهل بیت پیامبراکرم است. در سال 220 هجری درحالیکه خیلی جوان بود و 25 سال بیشتر از عمرش نمی‌گذشت، در بغداد وفات یافت؛ او یکی از افرادی بود که به سخاوت مشهور بود و به همین جهت به جواد ملقب شد.»(2)

شبراوی شافعی، مورخ، محدث و ادیب شهیر اهل سنت، در کتاب خود، به کرامات و مناقب بی شمار حضرت جواد (علیه‌السلام) اشاره و از فضائل مشهورحضرت یاد می‌‌کند. او که قلمی روان و مسلط بر قواعد دارد، در کتابش با ذکر فضائل اهل بیت (علیه‌السلام) در این باره می‌نویسد: «ابوجعفر محمد الجواد، فرزند علی بن موسی الرضا، کراماتش بسیار و فضائلش مشهور است.»(3) این مطالب تنها مختصری از اذعان علما و بزرگان اهل سنت درباره فضائل آن امام همام است.

پی‌نوشت:
1. ابن‌تيمية‌ حرانی، منهاج السنة‌ النبوية فی نقض كلام الشيعة القدرية، ج4، ص68، چاپ اول، 1406 هـ ق. «إِنَّ  مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيٍّ الْجَوَادَ كَانَ مِنْ أَعْيَانِ بَنِی هَاشِمٍ، وَهُوَ مَعْرُوفٌ بِالسَّخَاءِ وَالسُّؤْدُدِ. وَلِهَذَا سُمِّيَ الْجَوَادَ.»
2. ذهبی، شمس الدین، تاریخ الاسلام، ج15، ص385، دارالكتاب‌ العربی، بيروت، چاپ دوم، 1413 هـ ق. «ابوجعفر الهاشمی الحسینی ... لذلک لقب بالجواد.»
3. شبراوی، عبدالله بن محمد، الاتحاف بحب الاشراف، ص64،  دارالکتب الاسلامی، قم - ایران، 1423هـ ق. «و هو ابوجعفر محمدالجواد بن علی الرضا... کراماته رضی الله عنه کثیره و مناقبه شهیره.»

محمدجواد مهریار