اثبات حجیت سنت به واسطه قرآن
منشأ حجيت سنت، همان منشأ حجيت قرآن است. قرآن از آن جهت حجت است که از ناحيه حضرت حق نازل شده است. سنت نيز اگر حجت است، به دليل انتساب آن به وحی است.
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ جریان فکری قرآنیون، قرآن را یگانه منبع تشریع دین می دانند و مرجعیت دینی سنت را به کلی انکار می کنند و معتقدند که اين کتاب آسمانی (قرآن) مستقل است. در نگاه آنان قرآن کریم، يگانه حجت شرعی است. آنان ادعا دارند که هر کسی بخواهد به فرامین و دستورات الهی عمل کند، بايد تنها به قرآن اکتفا کند؛ زيرا فقط این مصحف شريف است که تنها منبع موثقی است که مسلمانان در آن اختلاف نظر ندارند.[1]
در مقام نقد و پاسخ باید گفت:
منشأ حجيت سنت، همان منشأ حجيت قرآن است. قرآن از آن جهت حجت است که از ناحيه حضرت حق نازل شده است. سنت نيز اگر حجت است به دليل انتساب آن به وحی است؛ با اين تفاوت که قرآن لفظ و محتوايش از طرف خداوند است، ولی محتوای سنت از طرف خد ا و لفظش از طرف پيامبر (صلیاللهعلیهوآله) است.[2]
حجيت سنت رسول خدا (صلىاللهعليهوآله) با ادله مختلفى قابل اثبات است چرا كه با قبول نبوت و رسالت آن حضرت، جاى هيچ گونه شكى نسبت به آن باقى نمى ماند، ضمن آنكه از قرآن نيز مىتوان بر اين مطلب استدلال كرد.
خداوند در آيه 7 سوره حشر مى فرمايد: «وَ ما آتاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا [حشر/7] شما آنچه رسول حق دستور دهد (و منع یا عطا کند) بگیرید و هر چه نهی کند واگذارید.» اين آيه اطلاق دارد و تمام اوامر و نواهى پيامبر (صلىاللهعليهوآله) را شامل مىشود. خداوند با اين آيه، اطاعت از اوامر و نواهی پيغمبر (صلىاللهعليهوآله) را واجب کرده است كه شامل قول و فعل و تقرير مىشود و سپس با بيان جمله «وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقابِ [حشر/7] و از خدا بترسید که عقاب خدا بسیار سخت است.» هشدار داده و تخلف از آن را مستلزم كيفر دانسته است.
پس از اثبات حجیت سنت توسط قرآن که مورد قبول قرآنیون است باید بگوییم که اساس حجيت سنت اهل بیت (علیهم السلام) نیز حديث ثقلين است كه تمسك به عترت را در كنار قرآن واجب کرده است؛ اين حديث شريف ميان اهل سنت و شيعه متواتر است و 36 نفر از صحابه آن را نقل كردهاند[3] و به جز محدثان اماميه 180 نفر از علما و محدثان اهل سنت آن را آوردهاند. در برخى از طرق نقل آن آمده كه اين حديث را پيامبر (صلیاللهعلیهوآله) در حجة الوداع و در برخى ديگر وارد شده كه در مدينه هنگام بيمارى در اواخر عمر و در نقل سومى آمده كه پس از حجة الوداع در غدير خم و مطابق نقل چهارمى پس از سفر طائف فرموده است و اين نشان مىدهد كه پيامبر (صلیاللهعلیهوآله) در مناسبت هاى مختلف، به خاطر اهميت كتاب و عترت آن را فرموده است.[4]
در هر حال در اين حديث، نبى گرامى اسلام (صلىاللهعليهوآله) تمسک به سنت اهل بيت (علیهمالسلام) را همانند تمسک به قرآن واجب کرده و آن را عامل مصون ماندن از گمراهىها قرار داده است.
پینوشت:
[1]. صبحی منصور، احمد، القرآن الکریم هو المصدر الوحید الاسلام، فصل اول.
[2]. نصيری، علی؛ رابطه متقابل کتاب و سنت، ص211.
[3]. سید حسین بروجردی، جامع احاديث الشيعة، ج1، ص46 به بعد.
[4]. هیتمی، ابن حجر، الصواعق المحرقه، ص150.
افزودن نظر جدید