پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ احمد صبحی منصور در رديف قرآنيون معاصر و تأثيرگذار در اين عرصه به شمار می‌ آيد که قرآن بسندگی مبنای اصلی گرايشات آنها محسوب می‌ شود. ايشان با استناد به برخی از آيات قرآن تلاش می‌کند تا جايگاه پيامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) را در غير از شأن ابلاغ و نيز کارکرد سنت را در تمامی حوزه‌های دينی از اعتبار ساقط کند.
صبحی منصور بر اساس تفکر قرآنیون بر این باور است که احادیثی که در کتب حدیث به عنوان سنت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) مطرح است، ارزش دینی نداشته و فاقد معیار حجیت است. وی معتقد است آنچه پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بیرون از چارچوب وحی بیان کرده است، ارشادات و هدایتهای غیر الزامی است و اساساً رجوع به احادیث نه تنها هیچ سندیّت شرعی ندارد، بلکه تأکید بر این باور غلط است که قرآن محتاج غیر خود خواهد بود.[1]
صبحی منصور برای اثبات این ادعا به دستور قرآن مبنی بر عدم پیروی از ظنّ تمسک کرده است و تمامی روایات را از قبیل ظنون غیر معتبر، غیر وحیانی و فاقد اعتبار و فاقد حجیت شرعی می‌داند و تمسک به آن را باطل می‌پندارد.[2]

نقد و پاسخ:
از آنجایی که قرآنیون، تنها قرآن را سخن وحی می‌دانند، باید گفت به شهادت قرآن، وحیی غیر از قرآن  وجود خارجی داشته و معتبر نیز هست. ملاک این اعتبار نیز علاوه بر کلام وحی «أَنْزَلْنا إِلَیْکَ اَلذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنّاسِ ما نُزِّلَ إِلَیْهِمْ [نحل/44] ما این ذکر [قرآن] را بر تو نازل کردیم، تا آنچه به سوی مردم نازل شده است، برای آنها روشن سازی.» ملکه عصمت است که در وجود پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نهفته است که سخن و رفتار وی را لازم الاتباع می‌کند و ریشه آن به بیان برخی مفسران، یک شعور علمی است که مغلوب نمی‌گردد و با سایر علوم و ادراکات متعارف فرق می‌کند[3] و محصول تقوای الهی انبیاء است که موجب منفور بودن گناه نزد ایشان می‌شود یا نتیجه علم قطعی انبیاء به عواقب گناهان و یا درک عظمت و کمالات پروردگار است که موجب می‎گردد خلاف رضای الهی از ایشان صادر نگردد.[4]
مقصود از حجیت سنت نیز همین است که اندیشه، رفتار و گفتار پیامبران به گونه‌ای باشد که سراسر انعکاس دهنده اراده خداوند است و به خاطر انتساب الهی، پیروی از آن بر ما لازم باشد.[5] بنابراین کلام و رفتار رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) که در روایات ایشان تبلور یافته است و به این نحو به نسل‌ های بعدی منتقل شده است، دارای حجیت، لازم الاتباع و وحی است؛ در نتیجه ادعای حصر وحی در قرآن ناصواب است.

پی‌نوشت:
[1]. روشن ضمیر، محمد ابراهیم، جریانشناسی قرآن بسندگی، تهران، 1390، ص99-100.
[2]. صبحی منصور، القرآن و کفی مصدرا للتشریع الاسلامی، بیروت، ص17.
[3]. طباطبایى، محمد حسین، المیزان، چاپ 5، قم، جامعه مدرسین، ج5، ص79.
[4]. سبحانی، جعفر، عصمة االنبیاء فی القرآن الکریم، چاپ 2، قم، مؤسسة امام صادق(ع)، ص22-26.
[5]. نصیری، علی، درسنامه علم حدیث، قم، سنابل، ص29.