پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از بزرگ‌ترین ادعاهای اقطاب و بزرگان دراویش گنابادی این است که آن‌ها هیچ‌گونه دخالتی در شریعت و امور شریعت ندارند و آن را به علما واگذار کرده‌اند، و اقطاب صوفیه فقط عهده‌دار امور طریقت هستند. صالح علیشاه درباره این ادعا می‌گوید: «علما دستور آداب و احکام ظاهری دینی را به مسلمانان می‌دهند و ما دستور پاکیزگی دل و اصلاح باطن را در راه جان و ملکوت ایمان و خدا را به پیروان می‌دهیم و می‌گوییم که هرکدام بایست دستور و قوانین ظاهری اسلام را از آن‌ها می‌گیریم و آن‌ها باید دستور اصلاح باطن را از ما بگیرند.» [1] اما همین اقطاب، بارها خلاف ادعای خود را نشان داده و سخن خویش را نقض کرده‌اند. چنانچه چندین فتوا در امور شرعی از اقطاب این فرقه تاکنون صادر شده است. فتاوایی که عمدتاً نیز خلاف مشهور فتوای علما و مراجع تقلید صادر شده است.

در اینجا فقط به مسئله زکات فطره که اقطاب صوفیه درباره آن فتواهایی خلاف فتوای علما صادر کرده‌اند اشاره می‌کنیم. جالب اینجاست که در احکام شرعی هرکجا که پای پول به میان آمده است اقطاب صوفیه نیز احکام و فتوایی به نفع خویش صادر کرده‌اند. چنانچه نورعلیشاه ثانی در کتاب خود به پرداخت زکات فطره به قطب اشاره کرده و می‌گوید: «رساندن زکات فطره و حقوق فقراء و ایتام به مرجع انام، از لوازم تمکین و دأب و آیین است و تمام را شامل است، لهذا از خوراک شخصی خود و اصول جان برای فطرت ایمان است، نه از فضول مال برای بیضه اسلام و نساء و رجال در یک قطار و معیل متکفل عیال و صغار است و این سه امر عام و تارک آن نافرجام است». [2] پرداخت زکات فطره به مرجع انام یعنی پرداخت زکات فطره به کسی که محل رجوع جن و انس است و آن‌کسی نیست جز ولی خدا، که اتفاقاً دراویش، قطب خود را ولی خدا می‌دانند. لذا دراویش باید زکات فطره خود را به قطب بپردازند. چنانچه محمد اسماعیل صلاحی نیز در بیانیه‌ای که درباره عید فطر منتشر کرده است درباره پرداخت زکات فطره می‌گوید: «در مورد فطریه هم که یادداشت فطرت ایمان است، مانند سال‌های گذشته به دستورالعمل حضرت نورعلیشاه ثانی قدس سره در اعلامیه صادره از ایشان عمل نمایند.» [3]

جالب اینکه نورعلی تابنده که خود اعتراف کرده بود که: «مسلط به زبان عربی و تفسیر قرآن نیستم.» [4] چندین بار در موضوعات مختلف شرعی فتوا داده و اظهارنظرهایی کرده بود. ازجمله در مورد زمان پرداخت زکات فطره که خلاف تمام علما و مراجع، نظر داده و سخن گفته است. وی درباره زکات فطره و زمان پرداخت آن می‌گوید: «در مورد فطریه که واجب است گفته‌اند صبح عید که بیدار شدید، اول بار نماز عید را بخوانید و بعد بروید فطریه را بدهید!» [5] در حالی نورعلی تابنده، زمان پرداخت زکات فطره را بعد از نماز عید فطر اعلام می‌کند که این نظر، خلاف نظر همه علما و مراجع تقلید است. زیرا بنا بر نظر همه علما و مراجع تقلید، کسی که می‌خواهد نماز عید فطر بخواند باید قبل از نماز عید فطر، زکات فطره خود را پرداخت کند.

در اینجا به نظر و فتاوای مراجع تقلید در این موضوع می‌پردازیم: «آیت‌الله مکارم: کسی که نماز عید می‌خواند باید فطره را پیش از نماز عید بدهد، ولی اگر نماز عید نمی‌خواند، می‌تواند پرداخت فطریه را تا ظهر تأخیر بیندازد.
آیت‌الله شبیری: کسی که نماز عید می‌خواند باید فطره را پیش از نماز عید بدهد، ولی اگر نماز عید نمی‌خواند، بنا بر احتیاط واجب در روز عید فطر بدهد.
دیگر مراجع تقلید: بنا بر احتیاط واجب، کسی که نماز عید می‌خواند، باید فطره را پیش از نماز عید بدهد، ولی اگر نماز عید نمی‌خواند، می‌تواند پرداخت فطریه را تا ظهر تأخیر بیندازد. [6]
دراویش گنابادی باید قدری تعقل و تفکر کنند که پاسخ این تناقضات چیست؟ چطور بزرگان آن‌ها خلاف ادعای خود عمل می‌کنند و باوجود عدم صلاحیت علمی، اظهارنظر کرده و فتوا شرعی می‌دهند؟

پی‌نوشت:
[1]. بیچاره بیدختی، محمدحسن (صالح علیشاه)، یادنامه صالح، نشر حقیقت، تهران، 1380 ه ش، ص 510
[2]. گنابادی، ملاعلی (نورعلیشاه ثانی)، رساله صالحیه، نشر حقیقت، تهران، 1346، حقیقت 440، ص 205
[3]. صفحه شخصی محمد اسماعیل صلاحی در فضای مجازی، 22/ 2/ 1400
[4]. کاکوئی، شهاب‌الدین، نگرش دیگر بر تصوف، نشر راه نیکان، تهران، 1386،  ص 34
[5]. گفتارهای عرفانی نورعلی تابنده (مجذوب علیشاه)، جلد سوم، قسمت 117
[6]. خبرگزاری رسمی حوزه، کد خبر: 958421