پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ اهل سنت در جریان دیوبندی هرگز با وهابیت رویکردی هم‌جهت نداشته‌اند. شواهدی از کتاب‌های ایشان از این اختلافات خبر می‌دهد. صفی الرحمان مبارک‌فوری از این اختلافات می‌نویسد؛ او که از علمای شبه قاره هند است، در مقدّمه‌اش بر کتاب «دعوة الإمام محمد بن عبدالوهاب بين مؤيديها ومعارضيها في شبه القارة الهندية»، رویکرد علمای دیوبندیه را با وهابیت و آل سعود این‌گونه مقایسه می‌کند: «دشمنی‌ها و مخالفت‌های علمای دیوبند با این دعوت [دعوت محمّد بن عبدالوهّاب] امری مستمر بوده است، و این هم – همان‌طور که گفته می‌شود - نه به‌خاطر ادّعاهای دروغینی است که بدان متأثّر شده‌اند، بلکه به‌خاطر اختلافات حقیقی و عمیقی است که از مسائل عقیدتی و دینی ناشی می‌گردد، همانند عقیده دیوبندیان به حیات پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)،‌ جواز استعانت به پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) بعد از وفاتشان، اعتقاد به جواز تبرّک به قبر حضرت نبی (صلی الله علیه و آله)، و همانند اعتقاد به تصرّفات تکوینی اموات و غیر این اعتقادات؛ هم‌چنین دیوبندیان دارای اختلاف حقیقی و عمقیِ عقیدتی، از ابتدای دعوت شیخ تا حال حاضر هستند؛ در شبه قاره هند کسی یافت نمی‌گردد که رویکرد اهل توحید از اهل نجد و حجاز [وهابیون] را، تأیید کرده باشد، مگر سلفی‌های شبه قاره هند [منظور جماعت اهل حدیث شبه قاره هند]، که این افراد کسانی هستند که در هر زمان از این طایفه حمایت کرده و در وقت حاجت به یارای وهابیت با آمادگی و امکاناتی که داشتند پرداختند، تا این‌که نصرت الهی شامل حال آنان شد.»[1]
با این حال اگر ما برادران دیوبندی را از پیروان سلف و وهابیت، و همراه با آنان بدانیم ظلم بزرگی به ایشان کرده‌ایم.

پی‌نوشت:

[1]. دعوة الإمام محمد بن عبد الوهاب بين مؤيديها ومعارضيها في شبه القارة الهندية، أبو المكرم بن عبد الجليل، دار السلام للنشر و التوزیع، دهلی، بی‌تا.
برگرفته از مقاله «تغییر رویکرد دیوبندیان نسبت به وهابیت با روی کار آمدن حکومت آل سعود»