پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ عبدالعزیز بن عبدالرحمن آل سعود (پدر سلمان، حاکم فعلی عربستان) به‌عنوان حاکم حجاز و نماینده فرزندان و نوادگان خودش (حاکمان بعدی) و سِر پرسی کوکس به عنوان نماینده مخصوص و تام الإختیار بریتانیا در خلیج فارس در ۱۸ صفر، سال ۱۳۳۴ هـ، مطابق ۲۶ دسامبر ۱۹۱۵م، پیمانی هفت ماده‌ای را بستند که بر اساس آن بریتانیا، کشور عربستان سعودی را به رسمیت بشناسد و همواره و در تمام جنگ‌ها از آل سعود پشیبانی کند.
سانت جون فیلبی که از او به‌عنوان جاسوس سه جانبه کشورهای آمریکا، بریتانیا و شوروی در عربستان یاد می‌کنند، در کتاب «بعثة الی نجد» صفحه ۲۵۵ تا ۲۵۷ این تعهدنامه را به صورت کامل آورده است. مقدمه این کتاب توسط دکتر عبدالله الصالح العثیمین از اساتید مشهور دانشگاه‌های محمد بن سعود و ام القری مکه نوشته شده است؛ بنابراین در صحت مطالب این کتاب نمی‌توانند خدشه‌ای وارد کنند.

متن کامل این معاهده:

بند اول:
«إن الحكومة البريطانية تعترف وتقر بأن نجدا ، الإحساء والقطيف والجبيل وتوابعها وأراضيها التي ستناقش وتحدد فيما بعد وموانئها علي ساحل الخليج ، من ممالك لأبن سعود وآبائه من قبله ، وتعترف بأنه حاكمها المستقل ورئيس قبائلها ومن بعده أبنائه وذريته بالوراثه . لكن إختيار الفرد للحكم سيكون طبقا لتعيين سلفه (الحاكم الموجود) له بشرط ألا يكون معاديا للحكومه البريطانيه بأي شكل ؛ مثل أن يكون ضد الشروط الوارده في هذه المعاهدة.»
حکومت بریتانیا می‌پذیرد که نجد، أحساء، قطیف، جبیل و توابع و اراضی آن‌ها تا سواحل خلیج از ممالک محمد بن سعود و پدرانش باشد و قبول می‌کند که حاکم و رئیس قبائل مستقل باشد و بعد از عبدالعزیز هم نسل اندر نسل، حکومت عربستان سعودی به فرزندان او برسد. (همان‌طور که تا به حال این‌گونه بوده است.) اما حاکم بعدی را حاکم فعلی، تعیین می‌کند به شرط این‌که حاکم بعدی با حکومت بریتانیا هیچ نوع دشمنی نداشته باشد؛ مثلا مخالف شرط‌های این پیمان‌نامه نباشد.
براساس نخستین بند از این معاهده، حکومت بریتانیا به وهابی‌ها اجازه می‌دهد که سرزمین‌های اجدادی آن‌ها، برای خودشان باشد!!

بند دوم:
«وفي حاله اعتداء أيه قوه أجنبيه علي أراضي ممالك ابن سعود وذريته بدون الرجوع إلي الحكومه البريطانيه وبدون إعطائها فرصه للإتصال بابن سعود وتسويه الأمر، ستساعى الحكومه البريطانيه ابن سعود إلي الدرجه التي تراها وبالطريقه التي تعتقدها، كافيه لحمايه مصالحه وأراضيه.»
اگر یک قدرت خارجی به سرزمین‌های سعودی حمله کند، حتی بدون اجازه آل سعود و نوادگان او، (حاکمان بعدی) و بدون اتلاف وقت برای اتصال با ابن سعود و مشورت با او، حکومت بریتانیا به هر اندازه‌ای که صلاح بداند و به هر روشی که بپسندند وارد جنگ می‌شود و حکومت ابن سعود را کمک خواهد کرد.

بند سوم:
«يوافق ابن سعود ويعد أن يمتنع من الدخول في أي المرسلات ، أو اتفاقات ، أو معاهدات ، مع أي أمه أو قوه أجنبيه وأن يعطي محوظه فوريه للسلطات التابعه للحكومه البريطانيه …»
ابن سعود توافق کرد که هیچ نوع مکاتبه، توافق و تعهدی با هیچ ملت و قدرت خارجی امضا نکند، مگر با اجازه حکومت بریتانیا… .

بند چهارم:
«يتعهد ابن سعود بأنه يتنازل مطلقا عن  الأراضي المذكوره أعلاه أو يبيعها، أو يرهنها ، أو يؤجرها أو يتخلص منها أو جزء منها أو يمنح امتيازا فيها لأي قوه أجنبيه بدون موافقه الحكومه البريطانيه …»
ابن سعود تعهد می‌دهد که هیچ‌کدام از مناطق تحت تسلط خود را نفروشد، اجاره ندهد، رهن ندهد، هیچ امتیازی به قدرت‌های خارجی ندهد، مگر با اجازه و موافقت حکومت بریتانیا.

بند پنجم:
«يتعهد ابن سعود أن يبقي الطريق الماره بأراضيه إلي الأماكن المقدسه مفتوحه وأن يحمي الحجاج في مسيرهم إلي تلك الأماكن وعودتهم منها.»
ابن سعود تعهد می‌کند که راه‌هایی را که به اماکن مقدسه منتهی می‌شود، همواره باز نگه‌دارد و از حجاج برای رسیدن به آن اماکن و بازگشت از آن‌جا حمایت کند.
روشن است که بخشی از درآمد حاصله از رفت و آمد مسلمانان به سرزمین‌های مقدس عربستان سعودی به جیب استعمار پیر می‌رود و گرنه معنا ندارد که آن‌ها چنین بندی را به این تعهدنامه اضافه کنند و ابن سعود را مجبور به پذیرش آن کنند.

بند ششم:
«يتعهد ابن سعود كما فعل آبائه من قبله أن يمتنع من أي إعتداء علي ، أو تدخل في ، أراضي الكويت والبحرين والمشائخ قطر والسواحل العماني ، الذين هم تحت حمايه الحكومه البريطانيه والذين تربطهم معاهدات مع هذه الحكومه.»
ابن سعود تعهد می‌دهد، همان‌طوری که پدرانش تعهد داده بودند که هیچ وقت با کویت، بحرین، قطر و عمان دشمنی نکند؛ چون این کشورها تحت حمایت حکومت بریتانیا هستند و با بریتانیا پیمان بسته‌اند.

بند هفتم:
«تتفق الحكومه البريطانيه وابن سعود علي عقد اتفاقيه أكثر تفصيلا بالنسبه المسائل التي تخص كلا الطرفين.»
هر دو حکومت توافق می‌کنند که در آینده توافقات بیشتری در باره روابط و مسائل دو کشور خواهند داشت.[1]

پی‌نوشت:

[1]. سانت جون فيلبى، بعثة إلی نجد، مکتبة العبیکان، ریاض، چاپ دوّم، 1419ق، 257-255.
برگرفته از سایت تخصصی نقد وهابیت،