پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ مسئله منجی موعود در آیین یهود تا آن‌جا پیشرفت که حتی به علائم ظهور این منجی، اشاراتی شده: «(در دوره‌ای که ماشیح ظهور می‌کند) دست‌ها به خون و انگشت‌ها به شرارت آلوده است. انصاف از آدمیان دور شده و عدالت با آنان فاصله گرفته است. گناهان فزونی گرفته و خطاها بسیار شده است و علیه آنان گواهی می‌دهد.»[1]

در دین یهود، کوشش برای محاسبه و یافتن زمان ظهور ماشیح از طرف اکثریت دانشمندان یهود به شدّت تقبیح شده است؛ زیرا این محاسبات و پیش‌گویی‌ها امیدهایی در دل مردم پدید می‌آورد که اگر طبق وعده‌هایی که داده می‌شود به حقیقت نپیوندد، باعث یأس و ناامیدی می‌گردد؛ از این‌رو چنین اخطار شدیدی داده شده: «لعنت بر کسانی باد که تاریخ پایان ذلّت اسرائیل و ظهور ماشیح را محاسبه می‌کنند؛ زیرا ایشان چنین استدلال می‌نمایند که اگر تاریخ پایان ذلت فرا رسید و ماشیح نیامد، هرگز دیگر نخواهد آمد... لکن همواره منتظر ظهور او باش!»[2] نظریه دیگر آن است که زمان ظهور ماشیح بنابر کردار مردم تغییر خواهد کرد: «من خداوند در وقت خودش آن را تسریع خواهم کرد.»[3]

در پاره‌ای موارد، ظهور منجی و نجات مردم را متوقف به توبه مردم و انجام اعمال نیک معرّفی کرده است: «ظهور او فقط بسته به توبه مردم و اعمال نیکی است که انجام دهند.»[4] و در جای دیگر چنین آمده است: «اگر ملّت اسرائیل فقط یک روز توبه کند، بلافاصله (ماشیح) فرزند داود خواهد آمد.»[5] در جایی دیگر از کتاب مقدس با اشاره به این‌که همیشه و در هر لحظه باید منتظر ظهور منجی موعود بود و آن را دور ندانست و از آن ناامید نشد، آمده است: «همواره منتظر ظهور او باش، اگرچه (فرارسیدن پایان ذلّت) به تأخیر بیفتد با وجود این در انتظارش باش.»[6] در جای دیگر چنین آمده است: «هر وقت ببینی که دولت‌ها با هم به جنگ می‌پرازند، منتظر قدوم ماشیح باش.»[7]

بنابراین در آثار دینی یهود همواره به موعود اشاره شده، اما این قوم، به حضرت مسیح (علیه السّلام) و به حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) نگرویدند. از این‌رو، یهودیان نباید به سادگی و غفلت از این همه بشارت‌ها بگذرند، بلکه باید از دیگر منتظران، منتظرتر باشند و بیشتر به انتظار و آمادگی برای ظهور فکر کنند. آنان دو موعود کتاب‌های خود، یعنی حضرت مسیح (علیه السّلام) و حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) را نپذیرفتند، اما از دست موعود سوم رها نخواهند شد. در کتاب «عهد عتیق» (تورات و ملحقات آن)، از بازگشت و رجعت ماشیح، حضرت عیسی (علیه السّلام)، سخن به میان آمده و این مطلب، رابطه مستقیم با ظهور حضرت مهدی دارد؛ از این‌رو، دانسته می‌شود که قوم یهود نیز هم‌چون مسلمانان به «رجعت» و بازگشت حضرت مسیح (علیه السّلام) معتقدند و در این‌باره تردید ندارد که روزی حضرت عیسی روح الله (علیه السّلام) به زمین بازگشت، برخی از آن‌ها را تنبیه و از برخی دیگر انتقام می‌گیرد؛ هر چند که بسیاری از آنان بر اثر آیات و معجزاتی که از حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و عیسای مسیح (علیه السّلام) می‌بینند، ایمان آورده و تسلیم می‌شوند.

پی‌نوشت:

[1]. کتاب مقدس، عهد عتیق، اشعیا نبی، فصل 59، آیات 3 تا 15.
[2]. گنجینه‌ای از آموزه‌های یهود، ترجمه امیر فریدون گرگانی، ص 265.
[3]. کتاب مقدس، عهد عتیق، اشعیا، فصل 60، آیه 22.
[4]. تلمود، فصل 12، ص 357.
[5]. تلمود، فصل 12، ص 357.
[6]. تلمود، فصل 12، ص 356.
[7]. کتاب مقدس، عهد عتیق، سفر پیدایش، آیه 14.