پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ همکاری و عقد اخوت «آل سعود» و «آل شیخ» مربوط به حدود 250 سال قبل می‌شود؛ زمانی که محمد بن عبدالوهاب از شهر عیینیه به شهر درعیه مهاجرت کرد و مورد استقبال محمد بن سعود قرار گرفت. این دو شخصیت در سال 1157 قمری تفاهمی را امضاء کردند، که یکدیگر را یاری کنند،[1] و واقعاً نیز به این پیمان عمل کرده و در مقام اجرا به آن پایبند بودند. محمد بن عبدالوهاب با مشرک خواندن مسلمانان، فتوا به جهاد علیه کفار و مشرکین داد[2] و این‌چنین مشروعیت قتل و غارت جان و اموال مسلمین را برای آل سعود امضاء کرد، و آل سعود با اجرای قانون محمد بن عبدالوهاب، اموال مسلمانان و شهرهای زیادی را به تصرف خود درآورد.
این پیمان در بین فرزندان «محمد بن عبدالوهاب» و «محمد بن سعود» تا عصر حاضر تداوم پیدا کرد و اکنون نیز فرزندان محمد بن عبدالوهاب «آل شیخ» و فرزندان محمد بن سعود «آل سعود» در صدد مشروعیت بخشی به یکدیگر هستند. آیین وهابیت از نظر سیاسی وامدار آل سعود، و از نظر اعتقادی وامدار آل شیخ است. آل شیخ از سویی با تقدیس و تأیید آل سعود و از سویی با تبلیغ آیین وهابیت و تکفیر مسلمانان در پی مشروعیت بخشی به نظام سیاسی عربستان سعودی است. در مقابل، آل سعود نیز با در اختیار دادن وزارت خانه‌های (حج، اوقاف و دادگستری) از آل شیخ حمایت می‌کند.[3]
بنابراین آیین وهابیت برای حفظ موقعیتش به اهل علم و قدرت سیاسی متکی است و بدون این دو نابود می‌شود، برای همین از زمان محمد بن عبدالوهاب تاکنون یعنی زمان عبدالعزیز الشیخ که 15 واسطه می‌گذرد، همیشه یک «شیخ» مهم‌ترین منصب دینی (مفتی و وزیر امور مذهبی) را برعهده داشته است و در این بین فقط عبدالعزیز بن باز[4] یک استثنا است و الا همیشه بالاترین منصب در دست آل شیخ بوده است.[5]

پی‌نوشت:

[1]. حسین بن غنام، تاریخ نجد، تحقیق: ناصرالدین الاسد، دارالشروق، بیروت، 1415ق، ص87.
[2]. محمّد بن عبد الوهّاب (م 1206)، كشف الشبهات، وزارة الشؤون الإسلامية والأوقاف والدعوة والإرشاد، المملكة العربية السعودية، چاپ اوّل، 1418 هـ.ق، ص33-35
[3]. جمعی از نویسندگان، دانش‌نامه حج و حرمین شریفین، تهران، نشر مشعر، 1392، ج1، ص85.
[4]. از زمان محمد بن عبدالوهاب تا عصر حاضر همیشه بزرگترین مقام مذهبی کشور عربستان در اختیار یکی از فرزندان محمد بن عبدالوهاب (آل شیخ) بوده است و فقط شیخ عبدالعزیز بن باز، از فرزندان محمد بن عبدالوهاب نبوده است.
[5]. مضاوی الرشید، عربستان سعودی و جریان های اسلامی جدید، ترجمه: رضا نجف زاده، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، 1393، ص64.

نویسنده: مجتبی محیطی