پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ الیاس نبی یا همان ایلیا یکی از شخصیت‌های مبهم کتاب مقدس است. با بررسی کتاب مقدس هر محققی به‌وضوح متوجه خواهد شد که یهودیان پیش از بعثت عیسی مسیح، منتظر ظهور ایلیا بوده و به‌محض اینکه در هر زمان و مکانی شخصیتی روحانی و معنوی پیدا می‌شد بنی‌اسرائیل برای اینکه بدانند او همان ایلیای موعود است یا نه به سراغش رفته و از او سؤال می‌کردند. یکی از شخصیت‌های روحانی و با معنویت و همچنین برجسته‌ی عصر عیسی مسیح، حضرت یحیی (علیه‌السلام) مشهور به یحیای معمد بوده است.

یهودیان چون متوجه شخصیت والای یحیی شدند به سراغ او رفته تا بدانند آیا وی همان ایلیای موعود است یا نه شخص دیگری است و نسبتی با ایلیا ندارد. یحیای معمد صراحتاً ایلیا بودن خود را منکر می‌شود: «و این است شهادت یحیی در وقتی‌که یهودیان از اورشلیم کاهنان و لاویان را فرستادند تا از او سؤال کنند که تو کیستی... و فرستادگان از فریسیان بودند. پس از او سؤال کرده، گفتند: اگر تو مسیح و الیاس و آن نبی نیستی، پس برای چه تعمید می‌دهی؟»[1] از انتهای کلام مشخص است که یحیی مسیح، ایلیا و آن نبی بودن خود را انکار کرده است.

ایلیا نبودن یحیای معمد هیچ منعی نداشته و ظاهراً هیچ مشکلی هم پیش نمی‌آورد. ولی اشکال اساسی در این است که عیسی مسیح در بخش‌های دیگر کتاب مقدس یحیی را همان الیاس نبی می‌داند. به نظر وی حقیقت این است که یحیی همان الیاس نبی است و او این‌گونه این حقیقت را آشکار می‌کند: «اگر بتوانید حقیقت را قبول کنید، باید بگویم که یحیی همان الیاس نبی است که کتاب آسمانی می‌گوید می‌بایست بیاید.»[2]

یکی بودن یحیی و الیاس از نگاه عیسی مسیح به‌قدری واضح و مشهور بوده که در واقعه‌ای که عیسی مسیح از آمدن الیاس و نشناخته شدنش توسط مردم صحبت می‌کرده است، شاگردان بلافاصله می‌فهمند که منظور عیسی از الیاس ظهور کرده همان یحیای معمد است: «شاگردانش پرسیدند: چرا روحانیان یهود با اصرار می‌گویند که قبل از ظهور مسیح، الیاس نبی باید دوباره ظهور کند؟ عیسی جواب داد: حق با آن‌هاست. الیاس باید بیاید و کارها را روبه‌راه کند. درواقع او آمده است ولی کسی او را نشناخت و با او بدرفتاری کردند. حتی من نیز که مسیح هستم، از دست آن‌ها آزار خواهم دید. آنگاه شاگردانش فهمیدند که عیسی درباره یحیای تعمیددهنده سخن می‌گوید.»[3]

سؤالی که در اینجا به ذهن می‌رسد این است که طبق نظر کتاب مقدس مسیحیان، آیا یحیای معمد دروغ‌گو بوده و به‌دروغ الیاس یا ایلیا بودن خود را انکار کرده است؟ یا اینکه عیسی مسیح فردی دروغ‌گو بوده و به‌دروغ، نسبت ایلیا بودن را به یحیی می‌دهد؟ یا اینکه در مورد عیسی مسیح و یحیای معمد باید نظر مسلمانان را باید پذیرفت که قائل به عصمت انبیا بوده و هرگز نسبت دروغ‌گویی به هیچ‌یک از انبیاء نمی‌توانند بدهند؟ به نظر همین فرض سوم درست‌تر است اما لازمه‌ی این فرض این است که در کتاب مقدس انحراف صورت گرفته و به همین خاطر به‌غلط این‌گونه صفات زشت به انبیای بزرگ الهی داده‌شده است.

پی‌نوشت:

[1]. ترجمه‌ی قدیم کتاب مقدس، یوحنا 1: 19-25.
[2]. ترجمه‌ی تفسیری کتاب مقدس، متی 11: 14.
[3]. همان، متی 17: 10-13.