پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ کتاب صحیح بخاری نزد وهابیت جایگاهی بسیار بالا و ارزشمند دارد. وهابیان از میان کتب روایی اهل سنت، بیشتر به دو کتاب صحیح بخاری و صحیح مسلم تمسک می‌جویند. قطعاً گزینش این دو کتاب به‌عنوان منبع رواییِ قابل اعتماد، دلایل مختلفی دارد، ولی شاید مهم‌ترین دلیل، بی‌اعتنایی و کم‌توجهی صحیحین، به فضایل مولا علی (علیه السلام) باشد. صحیح بخاری با 7563 روایت فقط 29 روایت از امام علی (علیه السلام) نقل می‌کند[1] و از میان فضایل و مناقب انبوهی که در شأن امام علی (علیه السلام) از زبان پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نقل شده است، تنها به سه روایت اکتفاء می‌کند.
بخاری در کتاب مناقب[2] بابی را به فضایل امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) اختصاص داده و تنها به 8 روایت بسنده می‌کند. این در حالی است که استادش احمد بن حنبل در کتاب «المسند» بیش از 200 صفحه از کتاب را به فضایل امام علی (علیه السلام) اختصاص داده است؛ اما بخاری، در باب مناقب امام علی (علیه السلام) فقط به سه حدیث: منزلت[3] رایت[4] و حدیث همسانی با پیامبر (صلی الله علیه و آله)[5] اشاره می‌کند، و از کنار دیگر فضایل حضرت، به‌راحتی عبور کرده و حتی اشاره‌ای مختصر نیز به آن فضایل ندارد.
محمد بن اسماعیل بخاری، 5 روایت دیگر، از باب فضایل امام علی (علیه السلام) را به گونه‌ای مطرح می‌کند، که یا فضیلت محسوب نشده و یا منقصت حضرت محسوب شود. وی داستان ساختگی ناراحتی حضرت فاطمه (علیها السلام) از امام علی (علیه السلام) را به‌عنوان یک فضیلت برای امام علی (علیه السلام) چنین روایت می‌کند: پیامبر (صلی الله علیه و آله) سراغ علی (علیه السلام) را گرفت و او را در مسجد یافت، در حالی‌که لباس امام علی (علیه السلام) خاکی بود، پیامبر (صلی الله علیه و آله) به حضرت فرمود: برخیز ای ابوتراب.[6]
صاحب کتاب صحیح بخاری، روایات بعدی را نیز به گونه‌ای نقل می‌کند، که دلالتی بر فضیلت امام علی (علیه السلام) نباشد، مثل این‌که از ابن عمر نقل می‌کند: «خانه علی در وسط خانه‌های پیامبر بود»[7] یا درخواست حضرت فاطمه (علیها السلام) از پیامبر مبنی بر گرفتن کنیزی برای کمک در کار خانه[8] را به‌عنوان فضیلتی دیگر برای حضرت علی (علیه السلام) نقل می‌کند، در حالی‌که هیچ ربطی به فضایل حضرت علی (علیه السلام) ندارد. یا روایتی از امام علی در فضیلت شیخین را به‌عنوان یک فضیلت دیگر نقل می‌کند، که حضرت فرمود: «مانند شیخین قضاوت و حکم کنید، زیرا من از اختلاف بدم می‌آید».[9]
این نوع نگاه بخاری، به فضایل و مناقب امیرالمومنین علی (علیه السلام) باعث شده است، که وی در نزد وهابیت جایگاهی بالا و ارزشمند داشته باشد.

پی‌نوشت:

[1]. تعداد احادیث امیرالمؤمنین در کتب اهل سنت.
[2]. دسته بندی صحیح بخاری بر اساس کتاب است، مثلا کتاب طهاره، کتاب مناقب و...
[3]. «أَنْتَ مِنِّى بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَى إِلاَّ أَنَّهُ لاَ نَبِىَّ بَعْدِى».بخاري، محمّد بن اسماعيل (م 256)، صحيح بخاري، تحقيق: محمد زهير بن ناصر، دار طوق النجاة، چاپ اوّل، 1422هـ. ق، ج5، ص18
[4]. «لأُعْطِيَنَّ هَذِهِ الرَّايَةَ رَجُلاً يَفْتَحُ اللَّهُ عَلَى يَدَيْهِ يُحِبُّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَيُحِبُّهُ اللَّهُ وَرَسُولُه» صحيح بخاری، ج5، ص18، ح3701 و 3702
[5]. أَنْتَ مِنِّي وَأَنَا مِنْكَ». صحيح بخاری، ج5، ص18
[6]. صحيح بخاری، بخاری، ج5، ص18، ح3703؛ این حدیث به صورت مفصل‌تر در ج1، ص96 ح441 و ج8 ص63، ح6280 نیز بیان شده است.
[7]. همان، ج5، ص19، ح3704
[8]. همان، ج5، ص19، ح3704
[9]. همان، ج5، ص19، ح3707.