پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ این‌که آیا انسان‌ها، پس از مرگ، دارای حیات برزخی هستند یا خیر، یا این‌که آیا اگر حیاتی برای آن‌ها ثابت شده است[1]، قادر به ارتباط با این دنیا هستند،[2] یا خیر و اگر قادر به ارتباط هستند،[3] آیا قادر به تصرفاتی در این عالم می‌باشند یا خیر و... از جمله مسائل بحث برانگیز، در میان مسلمانان بوده و هست. در اصل حیات برزخی و ارتباط، کمتر کسی از مسلمانان تردید دارد، اما در میزان این ارتباط و این‌که آیا کسی‌که در عالم برزخ است، قادر به انجام کاری برای اشخاص حاضر در دنیا هست یا خیر، اختلافاتی میان علمای اسلام وجود دارد.
اما در این میان وهابیان از سایر مسلمانان مسیر خود را جدا ساخته، برخی بالکل حیات برزخی را به‌جز در موارد خاص منکر می‌شوند و برخی دیگر وجود هرگونه ارتباط را، چه رسد به این‌که بگوییم این شخصی که در عالم برزخ است، می‌تواند به زندگان کمک و یاری هم برساند.
این‌که گفتیم وهابیان مسیر خود را جدا ساخته‌اند، به‌این خاطر است که در کلمات علمای اهل سنت نوعاً به این صورت کسی در مورد اموات و کسانی‌که در عالم برزخ هستند، سخن نمی‌گوید و اختلاف معمولاً در مورد میزان این ارتباط یا تصرف در عالم دنیاست.
یکی از این نمونه‌ها، ملاعلی قاری، از بزرگان مذهب حنفی، یکی از چهار مذهب اصلی اهل سنت است. ایشان زمانی که می‌خواهد، حدیث پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) در مورد اجازه‌ی زیارت قبور، را شرح دهد می‌گوید: «زیارت قبور در دنیا سبب زهد می‌شود، یاد مرگ لذات را از بین می‌برد و کدورت‌ها را می‌زداید. به‌همین خاطر گفته شده: هرگاه در کارها حیران شدید، از اهل قبور طلب یاری کنید.»[4]
ایشان نه‌تنها به ارتباط معتقد است، بلکه طلب کمک کردن از ایشان را هم یک امر عادی قلمداد می‌کند. ضمن این‌که باید در نظر داشت، این کلام یک عالم برجسته‌ی حنفی است، نه یک شخص عادی. این‌جا یکی از جاهایی است که تفاوت اعتقادات وهابیت با اهل سنت و تمایز این فرقه‌ی ضاله از اهل سنت مشخص می‌گردد.

پی‌نوشت:

[1]. حیات برزخی.
[2]. آیا ارتباط ما در این جهان، با اولیاء الهی در جهان دیگر صحیح است؟
[3]. آیا صالحانی که از دنیا رفته اند، از دنیا خبر دارند؟
[4]. قاری، ملا علی، مرقاه المفاتیح شرح مشکاه المصابیح، ج4، ص 1259، دارالفکر، بیروت، چاپ اول، 1423ق.