نقد ممنوعیت ذکر خداوند در مکانهای عمومی در بهائیت
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ از جمله احکام تعجّب برانگیز رهبر فرقهی بهائیت، حسینعلیبهاء، ممنوعیت ذِکر خداوند در مکانهای عمومی است. حسینعلیبهاء در کتاب اَقدس در اینباره میگوید: «لَیسَ لِأَحَدٍ أن یُحرِکَ لِسانَهُ إمامَ النَاسِ إذ یَمشِی فِی الطُرُقِ و الأسواق، بَل یَنبَغِی لِمَن أرَادَ أن یَذکُرَ فِی مَقَام بَنی لِذِکرِ الله أو فِی بَیتِه، هذا أقرَبُ بِالخُلوصِ و التَقوی. کَذلِکَ أشرَقَتِ شَمس الحُکم مِن اُفُقِ البَیَان طُوبی لِلعَالَمین [1]؛ کسی حق ندارد در مقابل مردم زبانش را حرکت داده، در راهها و خیابانها ذکر بگوید؛ بلکه کسی که میخواهد ذکر بگوید؛ لازم است در خانه خود یا در جایی که برای ذکر مهیاست، مُتذکر باشد و این به خلوص نیّت و تقوا؛ نزدیکتر است. اینچنین آفتاب حکم از افق بیان طلوع کرد. خوشا به حال عملکنندگان».
به موجب این حکم، ذکر خداوند، سپاسگزاری، ستایش و به یاد داشتن پروردگار جهان در مکانهای عمومی مطلقاً ممنوع است. البته چنان که میدانید، ذکر خدا شامل تمام مراتب شکر، حمد، ثَنا، تذلّل و خضوع و عبادت است و طبق آئین فرقهی بهائیت، بندگان خدا نباید در مقابل دیگران، زبان به مدح و ستایش و بندگی و شکر و حمد پروردگار جهان بگشایند [2]، در حالی که خدای متعال میفرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْرًا كَثِيرًا [41] وَسَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَأَصِيلًا [احزاب/42-41]؛ ای كسانی كه ايمان آوردهايد، خدا را بسيار ياد كنيد و صبح و شام او را تسبيح نمائيد».
آری؛ برای مبارزه با وسوسهی شیاطین و غفلت از یاد خداوند بواسطهی زندگی مادی، راهی جز ذکر بسیار خداوند نیست و آن محدود به مکان یا زمان خاصی نمیشود. از همین روست که امام صادق (علیه السلام) میفرماید: «مَا مِن شِیءٍ إلّا وَ لَهُ حَدٌّ یَنتَهِی إلَیهِ إلّا الذِّکر فَلَیسَ لَهُ حَدٌّ یَنتَهِی إلَیه [3] هر چیزی حَدی دارد که وقتی به آن رسد، پایان میپذیرد، جز ذکر خدا که حَدی که با آن پایان گیرد، ندارد». البته منظور از ذکر کثیر خدا، فقط ذکر با زبان نیست، بلکه منظور تمام توجه وجود شخص به خداوند است که آثار این ذکر در تمامی اعمال بشر نظیر معاملات، رفتار با خانواده و خویشان و... نمایان میشود.
در نتیجه دلیلی برای محدود کردن یاد خدا بودن، شکر او و در نظر داشتن خداوند در تمامی حالات، به خانه یا عبادتگاه وجود ندارد؛ چرا که اگر چنین باشد، دینداری که فقط محدود به خانه و محل عبادت باشد، ثمرهای ندارد.
پینوشت:
[1]. حسینعلینوری، اقدس، بمبئی: مطبعه ناصری، 1314 ق، ص 105، س 3.
[2]. حسن مصطفوی، محاکمه و بررسی در تاریخ، عقاید و احکام باب و بهاء، بیجا: نشر مصطفوی، 1386 ش، ج 2، ص 59.
[3]. محمد بن یعقوب کلینی، اصول کافی، تهران: انتشارات اسوه، 1383، ج 2، ص 498.
افزودن نظر جدید