پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ اسلام به‌عنوان یک دین و شریعت کامل، برای تمام ابعاد زندگی انسان، برنامه داشته و دستورات و راه‌بردهای لازم را ارائه نموده است. از جمله این موارد، آداب و اخلاق اسلامی و انسانی در جنگ است. جنگ نیز می‌توان یکی از ناهنجاری‌های بشری، در طول تاریخ دانست که به علل و عوامل مختلف گریبان‌گیر مردم شده و تاکنون نیز ادامه دارد. گرچه جنگ و خون‌ریزی بر اثر کینه و عداوت حداقل یکی از طرفین، به‌وجود می‌آید که در این میان توسعه حکومت ظالمانه‌ی ظالمان و یا موارد دیگر را شامل می‌شود، ولی این پدیده نابسامان اجتماعی نیز در عرف بین‌الملل و قوانین اسلامی تابع مقررات خاص خود می‌باشد.

دین اسلام تا آن‌جایی که تاریخ یاری می‌کند، در زمان نبی مکرم اسلام هیچ‌گاه به‌صورت ابتدایی آغازگر جنگ نبوده و تقریباً در همه موارد جنگ مسلمانان در معیت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) حالت تدافعی داشته است و مسلمانان برای حفظ امنیت و دفاع از تمامیت عرضی و حفظ نوامیس خود، در مقابل دشمن دفاع نموده‌اند. با این‌وجود، جنگ را با صلابت پیش برده و با قدرت و جان‌فشانی و نظر داشتن به بُعد عرفانی آن، که رسیدن به قرب الهی است، جانانه به مقاتله پرداخته و تعداد بسیاری از کفار را کشته و یا به اسارت خود در می‌آوردند. قرآن در این‌که در هنگام بروز حادثه و جنگ، تکلیف مسلمانان چیست، می‌فرماید: «الَّذِينَ آمَنُوا يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّـهِ ۖ وَالَّذِينَ كَفَرُوا يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ الطَّاغُوتِ فَقَاتِلُوا أَوْلِيَاءَ الشَّيْطَانِ ۖ إِنَّ كَيْدَ الشَّيْطَانِ كَانَ ضَعِيفًا.[نساء/76] كسانى‌كه ايمان آورده‌اند، در راه خدا كارزار مى‌كنند. و كسانى‌كه كافر شده‌اند، در راه طاغوت مى‌جنگند. پس با ياران شيطان بجنگيد، كه نيرنگ شيطان [در نهايت‌] ضعيف است.»

پس طبق این آیه شریفه یکی از معیارهای جنگ، جنگ با طاغوت و در راه خداست؛ به این معنا که اولاً باید جنگ برای استعانت و یاری دین خدا باشد و می‌بایست در جنگ، یار و مددکار کسانی بود که در راه خدا هستند. جنگ به هر شکل آن، که یاری‌گر طاغوت و ایادی آن باشد، از نظر اسلام جایز نبوده و ممنوع است. از جمله موارد دیگری که خداوند اجازه جهاد و جنگ را، به مسلمانان داده و جایز شمرده است، در این آیه قرآنی بیان شده است: «أُذِنَ لِلَّذِينَ يُقَاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا ۚ وَإِنَّ اللَّـهَ عَلَىٰ نَصْرِهِمْ لَقَدِيرٌ... الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِن دِيَارِهِم بِغَيْرِ حَقٍّ إِلَّا أَن يَقُولُوا رَبُّنَا اللَّـهُ ۗ وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّـهِ النَّاسَ بَعْضَهُم بِبَعْضٍ لَّهُدِّمَتْ صَوَامِعُ وَبِيَعٌ وَصَلَوَاتٌ وَمَسَاجِدُ يُذْكَرُ فِيهَا اسْمُ اللَّـهِ كَثِيرًا ۗ وَلَيَنصُرَنَّ اللَّـهُ مَن يَنصُرُهُ ۗ إِنَّ اللَّـهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ.[حج/39،40] به كسانى‌كه جنگ بر آنان تحميل شده، رخصت [جهاد] داده شده است، چرا كه مورد ظلم قرار گرفته‌اند، و البته خدا بر پيروزى آنان سخت تواناست. .. همان كسانى‌كه بناحق از خانه‌هايشان بيرون رانده شدند. [آنها گناهى نداشتند] جز اين‌كه مى‌گفتند: «پروردگار ما خداست» و اگر خدا بعضى از مردم را با بعض ديگر دفع نمى‌كرد، صومعه‌ها و كليساها و كنيسه‌ها و مساجدى كه نام خدا در آن‌ها بسيار برده مى‌شود، سخت ويران مى‌شد، و قطعاً خدا به كسى‌كه [دين‌] او را يارى مى‌كند، يارى مى‌دهد، چرا كه خدا سخت نيرومند [و] شكست‌ناپذير است.»

حال با وجود چنین آیات محکمی که به‌صورت مشخص تکلیف مسلمانان را در مورد جنگ بیان داشته، آیا وهابیت که خود را احیاگر دین اسلام دانسته و آن را ادعا می‌کند، بر پایه همین معیار حرکت کرده و جنگ را به پیش می‌راند؟ آیا وهابیت با طاغوتیان زمان در حال جنگ و قتال است؟ با نگاهی به جنگ‌های وهابیان و حوزه جنگی آنان که در دو کشور مسلمان‌نشین عراق و سوریه است، رفتار خلاف قرآنی داعش، به‌وضوع قابل رؤیت است. [1]

پی‌نوشت:

[1]. مشرق، کد خبر: ۴۰۳۲۵۹، تاریخ 1394/1/19
انتخاب، کد خبر: ۲۷۳۲۴۸، 1395/3/16