پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ سب و ناسزا نسبت به صحابه در نزد اهل سنت از گناهان بزرگ شمرده می‌شود. علمای اهل سنت معتقدند، اگر کسی فحاشی نسبت به یکی از صحابه انجام داد، باید تعزیر و یا اعدام شود.
ابن حجر عسقلانی می‌گوید: «اختلف في ساب الصحابي! فقال عياض: ذهب الجمهور إلى انه يعزر.[1] در مورد كسی‌كه به صحابه دُشنام دهد، اختلاف شده است،‌ عياض گفته نظر جمهور بر تعزیر اوست». او در نقل قول دیگر می‌گوید: «اختلف في ساب الصحابي ... وعن بعض المالكية يقتل.[2] در مورد كسی‌كه به صحابه دشنام دهد، اختلاف شده است...؛ عده‌ای از مالكيان گفته‌اند كه او كشته می‌شود.»
اما اهل سنت که اکثراً متعصبانه برخورد می‌کنند، در این قضیه نیز تعصب به خرج داده و بدون هیچ مدرکی بین صحابه فرق گذاشته و می‌گویند: اگر کسی به شیخین (ابوبکر و عمر) فحش و ناسزا بگوید، حتماً باید کشته شود و توبه‌ی او قبول نمی‌شود، ولی اگر کسی به علی (علیه السلام) فحش و ناسزا داد، توبه‌اش قبول شده و فقط تعزیز می‌شود. «كُلُّ كَافِرٍ تَابَ فَتَوْبَتُهُ مَقْبُولَةٌ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ إلَّا الْكَافِرَ بِسَبِّ نَبِيٍّ أَوْ بِسَبِّ الشَّيْخَيْنِ أَوْ أَحَدِهِمَا.[3] هر كافری توبه‌اش در دنيا و آخرت قبول است، مگر كسی‌كه به سبب دشنام به پيامبر (صلى الله عليه و آله) يا شيخين يا يكی از آن دو، كافر شود.»
ابن تيميه نیز می‌گويد: «ولا ريب أنه لا يجوز سبّ أحد من الصحابة لا علي ولا عثمان ولا غيرهما ومن سب أبا بكر وعمر وعثمان فهو أعظم إثماً ممن سبّ علياً.[4] شكی نيست كه سب هيچ‌يك از صحابه جايز نيست، نه علی و نه عثمان و نه غير آن دو؛ و كسی‌كه به ابوبكر و عمر و عثمان دشنام دهد، گناه او از كسی‌كه به علی دشنام دهد، بيشتر است.»
اکنون پرسش این است که آيا در مورد دشنام به ابوبكر و عمر روايت خاصی وارد شده است، كه در مورد دشنام به علی (عليه السلام) چنين روايتي نيست؟ آيا مدرك حرمت دشنام به صحابه، روايات عامه‌ای نيست، كه از لعن همه صحابه نهی می‌كند، پس چه فرقی بين دشنام به ابوبكر و عمر، با دشنام به امير مؤمنان، علی بن ابی‌طالب (عليه‌السلام) است؟

پی‌نوشت:

[1]. أحمد بن علي بن حجر أبو الفضل العسقلاني الشافعي الوفاة: 852، فتح الباري شرح صحيح البخاري، دار النشر : دارالمعرفة، بيروت، تحقيق : محب الدين الخطيب، ج 7، ص 36.
[2]. همان، ج7، ص36.
[3]. ابن عابدين، محمد أمين بن عمر (المتوفى : 1252هـ)،تنقيح الفتاوى الحامدية  ج 2، ص 178.
[4]. أحمد بن عبد الحليم بن تيمية الحراني أبو العباس الوفاة: 728، منهاج السنة النبوية، دار النشر: مؤسسة قرطبة،1406، الطبعة : الأولى، تحقيق: محمد رشاد سالم، ج 4، ص 46.

نویسنده: مجتبی محیطی