پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ به حق باید اعتراف کرد که یکی از مهم‌ترین عوامل دشمنی پیروان مذاهب اسلامی با یکدیگر، اطلاعات نادرست و برداشت‌های غیرمنصفانه از عقاید، رفتار و کمالات یکدیگر است، لذا مسلمانان باید برای شناخت یکدیگر واقع‌ بینانه‌تر نسبت به هم‌دیگر توجه کنند و اگر این‌طور شد، خود به خود بین آنان، الفت و دوستی برقرار خواهد شد، ولی متاسفانه برخی از اشخاص و افراد مغرض به جای این‌که نقاط مثبت و مشترک مذاهب اسلامی را ترویج کنند، فقط به دنبال نقاط ضعف و کم‌رنگ کردن نقاط قوّت هستند، آن هم نه به شیوه منصفانه و نقّادانه و اصلاح طلبانه، بلکه با بیانی تند و زننده که جز رنجیدگی خاطر و دورتر شدن تمام مذاهب اسلامی نسبت به یکدیگر حاصلی دربر نخواهد داشت. پس بجاست که علمای مذاهب اسلامی، با معرفی منابع روایی و متون کتب دینی، چه شیعه و چه اهل سنت نسبت به حقایق آشکار، صحه بگذارند، تا زمینه اندیشه‌های اصیل پیامبر اسلام در بین پیروان آن حضرت فراهم گردد.
این نوشته مختصر گامی است برای برادران اهل سنت که بدانند بزرگانشان چگونه در کتب خود از پیدایش شیعیان حضرت علی (علیه السلام) در قرن‌های قبل و انتقال به قرن‌های بعدی به یادگار گذاشتند و این‌که شیعیان حضرت از زمان خود حضرت وجود داشته‌اند، و این مذهب اهل سنت است که بعداً به‌وجود آمده است. لذا اهل سنت باید با روش آزادمنشانه و روحیه منصفانه اسلاف و عالمان پیشین خود، آنان را الگو قرار دهند و احادیث پیامبر را ذیل تقدم شیعیان حضرت علی بر اهل سنت و تجلیل از پیروان آن حضرت بازگو کنند، بزرگانی مانند: سیوطی، ابن عساکر، بیهقی، طبرانی، خطیب بغدادی، سبط بن جوزی، ابن حجر عسقلانی، متقی هندی، قندوزی، بدخشی حنفی، ابونعیم اصفهانی، حضرمی شافعی، جوینی حموینی، خطیب خوارزمی، ابن مغازلی، حاکم حسکانی، حاکم نیشابوری، و... در کتب خود به این نکته اشاره کرده‌اند.
و اما ردّ دلائل عقلی متاخر بودن این موضوع به این است که اولاً: شکل‌گیری رسمی شیعه و اهل سنت پس از رحلت پیامبر اکرم و ماجرای تعیین خلیفه بود و هر دو مذهب پس از آن حضرت آشکار شدند، حتی در زمان حیات آن حضرت نیز تا حدود زیادی طیف‌ها مشخص و معین شده بودند.
ثانیاً: اگر تقدم زمانی نشانه حقانیت یک مذهب باشد، مذهب شیعه در زمان حضرت علی (علیه السلام) تحقق پیدا کرده و مذاهب دیگر اهل سنت، خصوصاً مذاهب چهارگانه معروف در قرن دوم و سوم شکل گرفتند. علاوه بر این، شخصیت‌های برجسته شیعه از یاران رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) مانند سلمان، ابوذر، مقداد، عماریاسر، حذیفه، ابورافع، و... در زمان آن حضرت وفاداری خود را نسبت به حضرت علی (علیه السلام) اظهار کرده بودند، که با کمی دقت در کتب تاریخی اهل سنت به این موضوع دست خواهند یافت، اما بنیان‌گذاران مذاهب چهارگانه اهل سنت در قرن دوم و سوم قدم به عرصه دنیا گذاشتند، مثلاً ابوحنیفه در سال ( 150 هجری) در بغداد فوت کرد، مالک بن انس در سال (179هجری) در مدینه وفات یافت، شافعی در سال (204هجری) در قاهره وفات کرد، احمد بن حنبل در سال (241هجری) در بغداد وفات نمود، ولی بنیان‌گذار مذهب شیعه، حضرت علی (علیه السلام) ده سال قبل از بعثت پیامبر اکرم، متولد و در طول 23 سال در خدمت پیامبر اسلام و در سال 40 هجری قمری در مسجد کوفه به شهادت رسید.
ثالثاً: رسول اکرم بیش از چهل مرتبه از شیعیان واقعی حضرت علی (علیه السلام) تجلیل و ستایش نمود و کرامت و بزرگواری آنان را به اصحاب متذکر شده.
لذا ردّ دلائل نقلی اینان را با چند حدیث، ذیل این بحث متذکر می‌شویم:
حدیث اول در کتاب درّالمنثور از جابر بن عبدالله از پیامبر نقل شده که حضرت فرمودند: «والذی نفسی بیده انّ هذا و شیعته لهم الفائزون یوم القیامه...[1] جابر گفت نزد پیامبر بودیم که علی وارد شد و پیامبر فرمود سوگند به کسی‌که جانم در دست اوست، این شخص و شیعیانش رستگاران روز قیامت هستند».
حدیث دوم در کتاب تفسیر روح المعانی از ابن عباس وارد شده که وقتی آیه «خیرالبریه» نازل شد، پیامبر به علی فرمود: «هم انت و شیعتک یوم القیامه راضین مرضیّین.[2] آنان، تو و شیعیانت هستند که در روز قیامت هم شما از خداوند خشنود هستید و هم خداوند از شما راضی و خشنود است».
حدیث سوم در کتاب کفایه الطالب از حضرت علی (علیه السلام) وارد شده که فرمود، پیامبر به من فرمودند: «الم تسمع قوله تعالی (إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَٰئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ) هم انت و شیعتک و موعدی و موعدکم الحوض اذا جائت الامم للحساب تدعون غرّا محجّلینً.[3] آیا سخن خداوند را شنیدی که فرمود (آنان‌که ایمان آورده و عمل صالح انجام داده‌اند بهترین مردم هستند.) آنان تو و شیعیانت هستید، وعده من و شما در کنار حوض کوثر است، آن‌گاه که همه امت‌ها برای حساب بیایند، شما با چهره‌های درخشان و شناخته شده دعوت خواهید شد».

پی‌نوشت:

[1]. درالمنثور، سیوطی، داراحیاء التراث العربی، بیروت، لبنان، (1421ق)، ج6 ص379.
[2]. روح المعانی، آلوسی، داراحیاء التراث العربی، بیروت، لبنان، (1420ق)، ج30 ص207.
[3]. کفایه الطالب، گنجی شافعی، دار احیاء التراث اهل البیت، تهران، ایران، ترجمه محمد هادی امینی، (1404ق)، ص246.