پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ در این مقاله برآنیم به گفتگویی که بین یکی از روحانیون شیعه با یکی از شیوخ وهّابی پیرامون «آمین پس از عبارت ولا الضّالّین» در مسجدالنبی (صلی الله علیه و آله و سلم) رخ داده، اشاره کنیم تا زوایایی از این بحث روشن شود؛
روحانی شیعه می‌گوید: در مسجد النّبی (صلی الله علیه و آله و سلم) بودم که به مناسبتی ایرانی‌ها با صدای بلند بر محمد و آل محمد، صلوات فرستادند. مأموران درون مسجد به سرعت، زائران را محاصره کرده و با پرخاش، آن‌ها را از صلوات با صدای بلند، منع کردند.
یکی از ماموران با شتاب سوی من آمد و با صدای بلند گفت: (حرام! حرام!) این کارها حرام است! چرا این‌ها را ارشاد نمی‌کنید و از انجام این کارها منع نمی‌کنید؟! گفتم: نگو حرام است! بگو ممکن است موجب حواس‌پرتی نمازگزاران یا بر هم خوردن نظم و آرامش دیگران شود، که ما هم به زائران گوشزد نموده‌ایم که در اماکن عمومی که دیگران مشغول عبادت، دعا، قرآن و زیارت هستند، آرام ذکر بگویند.
گفت: خیر، این عمل و این‌گونه صلوات فرستادن خلاف شرع و حرام است، زیرا خداوند فرموده است: «إنّ الّذین یغضّون أصواتهم عند رسول الله أولئک الّذین امتحن الله قلوبهم للتّقوی.[حجرات/3] آن‌ها که صدای خود را نزد رسول خدا کوتاه می‌کنند، همان کسانی هستند که خداوند دل‌هایشان را برای تقوا خالص نموده است.»
گفتم: اولاً: این آیه‌ی شریفه در مقام بیان امر اخلاقی است و خداوند متعال مسلمانان را به رعایت ادب نسبت به رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) و این‌که اشخاص نادان و بی‌ادب با داد زدن آسایش آن حضرت را سلب نکنند، ترغیب می‌کند و مربوط به جایی است که افراد در برابر آن حضرت به مجادله پرداخته و گاهی صدای خود را بلند می‌کردند و این بی‌احترامی به‌شمار می‌رود؛ اما صلوات فرستادن، تکریم آن حضرت است نه بی‌احترامی؛ به همین‌رو، این آیه شامل صلوات فرستادن با صدای بلند که مورد دستور از سوی پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) بوده، نمی‌شود؛ چرا که آن حضرت فرموده است: «با صدای بلند بر من صلوات بفرستید، که این کار موجب از بین رفتن نفاق می‌گردد.»[1]
و در حقیقت، خداوند سبحان اثر صلوات را در قرآن کریم چنین بیان فرموده: «او کسی است که بر شما درود و رحمت می‌فرستد، و فرشتگان او (نیز) برای شما تقاضای رحمت می‌کنند تا شما را از ظلمات به سوی نور رهنمون گردد» شما بگویید چرا خودتان به‌طورکلی از صلوات فرستادن با صدای بلند بر آن حضرت، دریغ می‌ورزید؟!
ثانیاً: بر فرض هم که حرف شما را بپذیریم، قدر مسلّم و قطعی از این آیه آن است که اطراف مرقد شریف، مانند روضه‌ی مقدّسه و بالای سر و اطراف مرقد شریف چنین عملی صورت نگیرد، چرا که در آیه می‌فرماید: «عند رسول الله» (نزد رسول خدا)، پس شامل قسمت‌های دیگر  از مرقد مطهّر نمی‌شود.
ثالثاً: اگر این آیه دلالت بر حرمت داد زدن و صدا بلند کردن دارد چرا شما خودتان رعایت نمی‌کنید؟ «أتامرون النّاس بالبرّ و تنسون أنفسکم.[بقره/44] آیا مردم را به نیکی دعوت می‌کنید، اما خودتان را فراموش می‌نمایید.»
خودتان در مواقع مختلف، خصوصاً وقت اقامه‌ی نماز میّت با بلندگو فریاد می‌زنید: «الصّلاة علی الأموات» (نماز بر مرده‌ها) و یا مهم‌تر از این خود شما و امام جماعتتان همگی در نمازهای جماعت پس از «ولا الضّالّین» با صدای بلند «آمین» می‌گویید! به طوری‌که صدای شما در خارج از مسجد هم شنیده می‌شود. او بدون اشاره به گفتن «الصّلاة علی الأموات» با صدای بلند و پشت بلندگوها گفت: «آمین» دعاست و ما دعا می‌کنیم.
گفتم: اولاً: مگر صلوات دعا نیست؟!
ثانیاً: آیا «الصّلاة علی الأموات» دعاست؟!
ثالثاً: بر اساس آیات و روایات، مناسب است که دعا را آهسته بخوانید و شما با گفتن «آمین» بر خلاف آیات قرآن و روایات پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) عمل می‌کنید.
او برآشفت و گفت: ما بر خلاف کدام آیه و روایت عمل می‌کنیم؟
گفتم: بر خلاف دو آیه‌ی شریفه: «ادعوا ربّکم تضرّعا و خفیة.[اعراف/55] پروردگار خود را از روی تضرّع، و در پنهانی، بخوانید!».
«واذکر ربّک فی نفسک تضرّعا و خفیة و دون الجهر من القول.[اعراف/205] پروردگارت را در دل خود، از روی تضرّع و خوف، آهسته و آرام، یاد کن!»
ضمن این‌که در کتاب‌های مورد قبول خود شماست که مردم با صدای بلند دعا می‌خواندند و ذکر می‌گفتند، پیامبر (صلی لله علیه و آله و سلم) فرمود به خود آیید ناشنوا و غایب را که نمی‌خوانید، بلکه کسی را می‌خوانید که شنوا و نزدیک و با شماست.[2]
گفت: من این‌ها را نمی‌دانم، فقط می‌دانم که پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) دستور داده «آمین» را با صدای بلند بگویید.
گفتم: یعنی پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) بر خلاف آیات قرآن و بر خلاف دستور خودش دستور داده که فرمود: «آهسته دعا کنید، خدا کر و غایب نیست»؟
آیا این همه داد زدن‌ها با بلند‌گوهای متعدّد و «آمین» با صدای بلند و دسته‌جمعی در نماز جماعت بدعت و بر خلاف آیات قرآن و سنّت نیست، امّا صلوات فرستادن دسته‌جمعی شیعیان، آن هم بر اساس آیات و روایات بر خلاف قرآن و سنّت است؟
صحبت که به این‌جا رسید با ناراحتی دستش را از دست من کشید و از بین جمعیت با سرعت خارج شد.

پی‌نوشت:

[1]. «...عن أبی عبدالله (علیه السّلام) قال سمعته یقول قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) إرفعوا أصواتکم بالصّلاة علیّ فإنّها تذهب بالنّفاق.» کافی، شیخ کلینی، دار الکتب الإسلامیة، تهران، ج 2، ص 493
[2]. «...هلّلنا و کبّرنا ارتفعت أصواتنا فقال النّبیّ (صلی الله علیه و آله و سلم) یا أیّها النّاس أربعوا علی أنفسکم فإنّکم لا تدعون أصمّ و لا غائبا إنّه معکم إنّه سمیع قریب.» صحیح بخاری، بخاری، دار إبن کثیر، بیروت، ج 3، ص 1091.