پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ از جمله سیاست‌های وهابیت در راستای اهداف خود، تضعیف عقاید مسلمانان از طریق ایجاد شبهاتی است که در میان مسلمانان منتشر می‌کنند. یکی از این شبهات که امروزه به صورت گسترده در فضای مجازی منتشر می‌شود، سیاه‌پوشی در مراسم عزاداری اهل‌بیت و به‌خصوص ایام محرم و فاطمیه است.
وهابیت با این ادعا که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به پیروان خود دستور داده است که لباس‌های سفید بپوشند، سیاه‌پوشی را امری بدیع و غیر شرعی می‌داند.
اما اولا در پاسخ به این شبهه باید گفت که رنگ سیاه به عنوان یک رنگ، مورد مذمت اسلام قرار نگرفته است، بلکه آن‌چه مهم است، علت پوشیدن رنگ سیاه است. به عبارت دیگر، حکم کردن در رنگ سیاه، به قصد انسانی کار دارد، اگر رنگ سیاه در جهت ترویج حمایت از ظالمان و حاکمان است، قطعا عملی ناپسند است؛ ولی اگر مقصود از پوشیدن لباس سیاه، اظهار عزاداری و محبت به اهل‌بیت پیامبر (صلی الله علیه و آله) می‌باشد، این امر نه تنها جائز، بلکه راجح است. چرا که در روایات به اظهار حزن و عزاداری در مصائب اهل‌بیت (علیهم السلام) تاکید شده است.
امام صادق(علیه السلام) فرمودند: «بر شماست که یاد و خاطره ما را زنده نگاه دارید، زیرا کسی‌که از ما یاد کند...، به اندازه بال مگسی اشک بریزد، خداوند همه گناهان او را، اگرچه از کف دریا هم افزون‌تر باشد، می‌آمرزد».[1]
علامه مجلسی در همین زمینه روایتی این‌چنین نقل می‌کنند: «خداوند به زمین توجه کرد، ما را برگزید و برای ما پیروانی برگزید که ما را یاری می‌کنند و در شادی ما شاد و در حزن ما اندوهگین هستند».[2]
این روایات بر حزن و اندوه در مصائب اهل‌بیت دلالت دارد و از جمله ابراز کردن این حزن و اندوه، پوشیدن لباس سیاه است. ثانیا باید گفت که سیاه‌پوشی از جمله کارهایی است که در زمان پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) نیز وجود داشته است. نمونه‌هایی از این موارد در ذیل آورده می‌شود:
زنان مدینه به امر پیامبر (صلی الله علیه و آله) در عزای کشته‌شدگانِ جنگ احد و به‌خصوص حضرت حمزه (علیه السلام) عزاداری کرده و جامه سیاه پوشیدند. ازهری در این‌باره می‌گوید: «زینب دختر ابی‌سلمه بر حمزه (علیه السلام) سه روز گریست و لباس سیاه که مخصوص عزاداری (تسلبت) است، به تن کرد».[3]
در عبارت ازهری کلمه «تسلبت» به کار رفته است که در نزد لغت‌شناسان به معنای لباس سیاه رنگ است. ابن‌سلام هروی و دیگر لغت‌دانان عرب، کلمه «تسلبت» را به معنای  لباس سیاهی که زنان در عزاداری می‌پوشند، معنا کرده‌اند.[4]
مورد دیگر در تایید سیاه‌پوشی در مراسم ماتم، دستور پیامبر مبنی بر سیاه‌پوشی در شهادت جعفر طیار که در جنگ موته به شهادت رسید. احمد بن حنبل در این‌باره می‌نویسد: «اسماء (بنت عمیس) می‌گوید: «زمانی که جعفر به شهادت رسید، رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به من فرمود: مادر من! سه روز جامه عزا (ثَوْبَ الْحِدَادِ) در برکند»».[5] لغت‌شناسان «ثَوْبَ الْحِدَادِ» را به معنای لباس سیاه معنا کرده‌اند. ابن‌منظور می‌گوید: «حداد، لباس سیاه است».[6]
یکی از موارد دیگر در تایید سیاه‌پوشی، عملکرد حضرت زهرا (سلام الله علیها) است. حضرت زهرا (سلام الله علیها) در مراسم سوگواری پدر بزرگوارشان حضرت رسول (صلی الله علیه و آله)، سیاه‌پوش بودند. مرحوم مجلسی در این‌باره می‌گوید: «حضرت زهرا (سلام الله علیها) پس از وفات پدرش، پیوسته سرش بسته (مُعَصَّبَةَ الرَّأْسِ)، و سوخته دل بود».[7] در این روایت، تعبیر (مُعَصَّبَةَ الرَّأْسِ) به‌کار رفته است که به معنای عمامه و آن‌ چیزی است که بر سر بسته می‌شود.[8]
قطعا مراد از بستن پارچه توسط حضرت زهرا به سر، پارچه‌ای معمولی نبوده است، بلکه در آن زمان مرسوم بوده که زنان هنگام عزاداری، پارچه‌ای سیاه به سر می‌بستند. ابن‌منظور در این‌باره می‌گوید: ««ثیاب الحداد» همان لباسی است که زن، سر خود را با آن می‌پوشاند و رنگ آن سیاه است».[9]

پی‌نوشت:
[1]. «قَالَ تَجْلِسُونَ وَتَتَحَدَّثُونَ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ نَعَمْ قَالَ إِنَّ تِلْكَ الْمَجَالِسَ أُحِبُّهَا فَأَحيُوا أَمْرَنَا إِنَّهُ مَنْ ذَكَرَنَا وَذُكِرْنَا عِنْدَهُ فَخَرَجَ مِنْ عَيْنِهِ مِثْلُ جَنَاحِ الذُّبَابَةِ غَفَرَ اللَّهُ ذُنُوبَهُ وَلَوْ كَانَتْ أَكْثَرَ مِنْ زَبَدِ الْبَحْر». صدوق، علی بن الحسین، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، انتشارات دار الرضی، قم، چاپ اول، بی‌تا؛ ص187.
[2]. «يَنْصُرُونَنَا وَفْرَحُونَ لِفَرَحِنَا وَيَحْزَنُونَ لِحُزْنِنَا وَيَبْذُلُونَ أَمْوَالَهُمْ وَأَنْفُسَهُمْ فِينَا أُولَئِكَ مِنَّا وَاِلَيْنا» . مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، تحقیق: محمد باقر البهبودی، لبنان، انتشارات موسسه الوفاء، چاپ دوم(تصحیح شده)، 1403ق، ج10، ص114.
[3]. «أنَّ بنت أبي سَلَمة تَسَلَّبتْ علي حمزة ثلاثةَ أيام، فدعاها رسولُ الله صلي الله عليه وسلم وأمَرَها أن تَنصَّي وتَكتَحِل». محمد بن احمد، ازهری، تهذیب اللغه، تحقیق: محمد عوض مرعب، بیروت، انتشارات دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، 2001م؛ ج12، 171.
[4]. «سلاب، يريد الثياب السود التي تلبسها النساء في المأتم». هروی، ابی‌عبید القاسم بن سلام، غریب الحدیث، تحقیق: محمد عبدالمعید خان، بیروت، دار الکتب العربی، چاپ اول، 1384؛ ج1، ص190. «تسلّبت: لبست السِلاب و هو سوادُ المُحِدّ. وقيل: خرقة سوداء كانت تُغَطّي رأسَها بها». زمخشری، ابوالقاسم محمود بن عمرو، الفائق فی غریب الحدیث، تحقیق: علی محمد بجاوی و محمد ابوالفضل ابراهیم، انتشارات دار الفکر للطباعه، چاپ سوم، 1979، بی‌جا. «السلاب السلب ثياب سود تلبسها النساء في المأتم واحدتها سلبة سلبت المرأة وهي مسلب إذا كانت محدا تلبس الثياب السود للحداد تسلبت لبست السلاب وهي ثياب المأتم السود». الافریقی المصری، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، انتشارات دار صادر، چاپ اول، ج1، ص472-473.
[5]. «قالت لَمَّا اصيب جَعْفَرٌ أَتَانَا النبي صلي الله عليه وسلم فقال أمي البسي ثَوْبَ الْحِدَادِ ثَلاَثاً». شیبانی، احمد بن حنبل، مسند احمد، مصر، انتشارات موسسه قرطبه، ج6، ص 438، ح27508.
[6]. «والحِدادُ: ثياب المآتم السُّود». الافریقی المصری، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار النشر، دار الصادر، چاپ اول، ج3، ص143.
[7]. «وَرُوِيَ أَنَّهَا مَا زَالَتْ بَعْدَ أَبِيهَا مُعَصَّبَةَ الرَّأْسِ نَاحِلَةَ الْجِسْمِ مُنْهَدَّةَ الرُّكْنِ بَاكِيَةَ الْعَيْنِ مُحْتَرِقَةَ الْقَلْبِ يُغْشَي عَلَيْهَا سَاعَةً بَعْدَ سَاعَةٍ». مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، تحقیق: محمد باقر البهبودی، لبنان، انتشارات موسسه الوفاء، چاپ دوم(تصحیح شده)، 1983م، ج43، ص182.
[8]. «والعِصَابَةُ: ما يُعْصَبُ به الرأسُ والعمامةُ». راغب اصفهانی، ابوالقاسم، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق: محمد سی کیلانی، لبنان، انتشارات دار المعرفه، ص569.
[9]. «تسلبي أي البسي ثياب الحداد السود وهي السلاب تسلبت المرأة إذا لبسته وهو ثوب أسود تغطي به المحد رأسها». افریقی مصری، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، انتشارات دار صادر، چاپ اول، ج1، ص472-473.
برگرفته از مقاله سیاه‌پوشی در فرهنگ شیعه، سایت تحقیقاتی حضرت ولی‌عصر(عجل الله تعالی فرجه)، کدمطلب: 6290، تاریخ انتشار: 4 آبان 1393.