پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ شیعه در لغت به معنی: پیروی کردن از دیگری و محبت ورزیدن به او [۱] و در اصطلاح به کسانی گفته می‌شود که به امامت و خلافت بلا فصل امام علي (علیه‌السلام) معتقدند و بر این عقیده‌اند که امامت او از طریق نص جلی و خفی ثابت شده و امامت حق او و فرزندان اوست [۲] و از طریق شیعه و سنی روایاتی نقل شده است که اولین بار لفظ شیعه توسط پیامبر اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در مورد عده‌ای از صحابه به کار گرفته شده است. چنانکه سیوطی از جابر بن عبد الله انصاری و ابن عباس و امام علي (علیه‌السلام) روایت کرده که پیامبر (صلی الله علیه و آله) در تفسیر آیه «إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَئِکَ هُمْ خَیْرُ الْبَرِيَّةِ [البینه/7] کسانی که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته می‌کنند بهترین آفریدگانند.» اشاره به امام علي (علیه‌السلام) کرد و فرمود: او و شیعیانش روز قیامت رستگار خواهند بود. [۳] [۴]
علت اینکه به شیعه امامی شیعه جعفری می‌گویند، در حال که ما علوی، حسنی، حسینی و به همه اینها منتسب هستیم این است که امام صادق (علیه‌السلام) در عصری قرار گرفتند که مکاتب اربعه فقهی اهل سنت که در حال هستی بودند؛ شاخص گردیدند و دیگران به‌طور مستقیم و غیر مستقیم در سر درس حضرت (علیه‌السلام) حاضر شده و استفاده می‌کردند. در حوزه علمی امام ششم (علیه‌السلام)، چهار هزار نفر محدث و دانشمند شرکت می‌کردند که عده‌ای از بزرگان و رجال علمی اهل سنت مانند: ابو حنیفه، قاضی سکونی، قاضی ابوالبختری و... افتخار شاگردی آن حضرت را پیدا کردند.
آن حضرت تا اواخر زمان امامت خود از فرصت استفاده نمود به نشر تعالیم دینی پرداخت و شخصیت‌های علمی بسیاری در فنون مختلف عقلی و نقلی مانند زراره، محمد بن مسلم، هشام بن حکم، جابر بن حیان و... پرورش داد، موفقیت علمی امام (علیه‌السلام)، احاطه و تسلط ایشان و برتریشان در احادیث و مباحث فقهی باعث احساس نیاز همگان به علم و فکر او بود و این موارد بالا باعث شد که امام (علیه‌السلام) بتواند با توجه به امکانات زمانی و خصوصیات علمی خود، مکتب اصیل فقهی را پی ریزی کند و بوستانی که از اندیشه و دستاورد امام جعفر صادق (علیه‌السلام) به ثمر نشست بهره‌های وافر به دنیای تشیع و هم به بشریت امروز هدیه داد.
لذا مذهب شیعه را جعفری می‌خوانند چرا که عمده مسائل فقه امامیه از امام جعفر صادق (علیه‌السلام) رسیده است و برنامه‌ها و تلاش آن امام همام (علیه‌السلام) بود که با ارائه‌ی خطوط فکری به شاگردان خویش اسلام راستین را شناساند.
به‌طور دقیق‌تر می‌توان امور ذیل را منشأ این نامگذاری دانست:
1- مجال و زمینه مناسبی که سبب شد مجموعه عظیمی از معارف و تعالیم و احکام دینی در حوزه علمی امام صادق (علیه‌السلام) تبیین شود.
2-چهره شاخص و سرشناس و شناخته شده حضرت (علیه‌السلام) در میان تمام فرق و گروه‌های مسلمان.
با توجه به این که برخی از ائمه چهارگانه، شاگرد امام صادق (علیه‌السلام) و برخی شاگرد شاگردان آن حضرت (علیه‌السلام) بوده‌اند، پیروی شیعه از فقه و مذهب اهل بیت با نام جعفری نامی شناخته شده و معتبر، نزد پیروان مذاهب اربعه بوده است علاوه بر این که، عنوان «مذهب جعفری»، شیعیان پیرو مکتب فقهی اهل بیت را از شیعه زیدیه که از فقه اهل بیت پیروی نمی‌کنند جدا می‌سازد. [۵]

پی‌نوشت:
[۱]. لسان العرب، کلمه شیع، دار المعرفة للطباعة و النشر بیروت، الطبعة: الثالثة - ۱۴۱۴ هـ/
[۲]. اوائل المقال، ص ۴۲/ الملل و النحل، ج ۱، ص ۱۴۶، الناشر: دار الکتب العلمیة، سنة النشر: ۱۴۱۳ - ۱۹۹۲
[۳]. الدر المنثور، ج ۸، ص ۵۸۹، تاریخ چاپ: ۱۳۰۶ ق قاهره
[۴]. تفسیر طبری، جزء آخر، تفسیر سوره بیّنه، ناشر: توس - ۱۳۵۶
[۵]. (برای آشنایی بیشتر رجوع کنید به کتاب، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، نوشته رسول جعفریان)