پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ با توجه به اختلاف بین مسلمانان و وهابیان در مساله تبرک[1] و انتشار شبهاتی پیرامون تبرک از سوی وهابیون در بین فرق اسلامی، آگاهی از فلسفه تبرک، اهمیت زیادی پیدا می‌کند. گاهی گفته می‌شود؛ تبرک به اشخاص و آثار آنان شرک است! اگر تبرک؛ درخواست خیر است، چرا این خیر و برکت را بدون واسطه از خدا نمی‌خواهید؟ چرا از کعبه، پیامبر، یا بندگان خدا طلب خیر می‌کنید!؟
در پاسخ به این شبهات باید گفت: تبرک به بندگان صالح خداوند و آثار آنان، فلسفه و حکمتی دارد که به بعضی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
اولاً: سنت الهى بر این جارى است که مسبّبات را همیشه از طریق اسبابش فراهم مى‎آورد.[2] و از آنجا که انبیاء و صالحان، بندگان مطیع خدا بوده و نیز راهنمایان بشر به سوی سعادت هستند، خداوند می‌خواهد بعضی از خیرات و برکات را از طریق وجود و آثار ایشان به مردم برساند، تا مردم با طلب خیر الهی و تبرک به ایشان، و مشاهده آثار آن در زندگی خود، اعتماد و ایمان بیشتری به آنان یافته و از دستورات آنان بهتر اطاعت کنند و بدین وسیله رضایت خداوند را به دست آورند.
ثانیا: انبیاء و اولیای الهی بندگان شایسته خداوند بوده و عظمت آنان برخاسته از اوج معرفت و عبودیت در برابر خداست، از این رو سزاوار احترام و محبتند و چون ما دسترسی به آن ذوات مقدسه نداریم آثار آنان را گرامی داشته و می‌بوسیم و خیر الهی را که خداوند در آن آثار قرار داده، می‌طلبیم،‌‌ همان گونه که عاشق، هر چیزى را که منتسب به معشوق است، مى‌بوید و مى‌بوسد و به سینه مى‌چسباند.
بنابراین، فلسفه بوسیدن و تبرک جستن؛ اعتقاد به الوهیت (خداوندی) یا ربوبیت (فاعلیت استقلالى) آن افراد یا اشیاء نیست - آنچنان که وهابیان می‌پندارند - بلکه راهی برای ابراز عشق و محبت به بندگان صالح خداوند و نیز طلب خیری است که خداوند در وجود آنان قرار داده است.
چنانچه وهابیون نیز درباره فلسفه کرامات اولیاء الهی می‌گویند:
اولا؛ این کرامات دلالت بر کمال قدرت و نفوذ مشیت خداوند دارد. ثانیا؛ این کرامت‌ها در حقیقت؛ معجزات انبیاء است زیرا اولیاء، تنها به برکت تبعیت از انبیاء زمان خود، دارای کرامت شده‌اند. و ثالثا؛ این کرامات، بشارتی از خداوند به اولیائش در دنیاست.[3]
از وهابیون می‌پرسیم؛ آیا وجود کرامات اولیاء، دامنه‌ی توحید را محدود می‌کند!؟ آیا قائل شدن کرامت برای اولیاء، به معنای شرک است!؟ مسلما نه! و همینطور، تبرک به آثار اولیاء نیز هیچ منافاتی با توحید ندارد.

پی‌نوشت‌:
[1]. تبرک؛ طلب خیری است که خداوند در افراد، اشیاء، یا آثار آنان قرار داده است. برای اطلاع بیشتر ر.ک:نجم الدین طبسی، شناخت وهابیت، قم، دلیل ما، 1391ش.
[2]. مجلسى، محمدباقر، بحارالانوار، ج۲، ص۹۰و ۱۶۸، موسسه وفا، بيروت 1403ه.
[3]. عبدالرحمن بن ناصر السعدی، شرح کتاب العقیده الواسطیه، ج۳، ص۶۵۰، مصر، دار بدایه، 1431ه.