پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ پس از فتوحاتی چون قادسیه و شام، خلیفه دوم قرار شد بر طبق این آیه قرآن که «ما أَفاءَ اللَّهُ عَلى‏ رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرى‏ فَلِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِي الْقُرْبى‏ وَ الْيَتامى‏ وَ الْمَساكينِ وَ ابْنِ السَّبيلِ.[حشر/7] آنچه خدا از ساكنان آن قريه‌‏ها عايد پيامبرش گردانيد، از آنِ خدا و از آنِ پيامبر و متعلّق به خويشاوندان نزديك وی و يتيمان و بينوايان و درراه‏‌ماندگان است» عمل نماید[1]. ولی علیرغم وضوح این آیه در وجوب اعطاء سهم ذوی القربی(خویشاوندان نزدیک پیامبر (صلی الله علیه و آله) این امر محقق نگردید.
ابن عباس در جواب مسایل نجدة الحروری می‎نویسد: «تسألنی عن سهم ذوی القربی ذکره الله عزوجل من هم؟ و أنا کنا نری أن قرابة رسول الله (صلی الله علیه و آله) هم نحن فأبی ذلک علینا قومنا.[2] از من درباره سهم ذوی القربی که خداوند ذکر نموده پرسیدی که ایشان کیستند؟ به درستی که ما معتقدیم که ما خویشان نزدیک پیامبر (صلی الله علیه و آله) هستیم که قوم ما، ما را از این سهم محروم نمودند.»
طبق برخی روایات خلیفه دوم فقط حاضر به دادن بخش اندکی از این سهم به آنان شده است که محققینی چون علامه مجلسی علت آن را خوف از قدرت و تمکّن یافتن خویشان پیامبر (صلّی الله علیه و آله) که عمدتاً مخالفین حکومت وی بوده‎اند، می‎دانند[3].

پی‎نوشت:
[1]. طبری، تاریخ الامم و الملوک: ج3 ص617، مؤسسة الاعلمی.
[2]. احمد بن حنبل، مسند: ج1 ص248. الدارمی، السنن: ج2 ص225. نسایی، السنن الکبری، ج6 ص484. و بسیاری منابع دیگر.
[3]. علامه مجلسی، بحار الانوار: ج31 ص55، ط بیروت.
آدرس‎ها از کتاب سید جعفر مرتضی، الصحیح من سیرة الامام علی (علیه السلام)، ج13 ص229 و 234، نشر ولاء المنتظر.

نویسنده: سلام