یکی از مسائل مورد اختلاف و جنجالی میان شیعه و اهل سنت مساله تبرک و مس قبر شریف پیامبر اکرم و ائمه اطهار یا صالحان و اولیای دین است ، گروهی از اهل سنت که تحت تاثیر شدید افکار وهابیت قرار گرفته اند این عمل را بدعت و حرام و نوعی شرک قلمداد می نمایند . اما شیعه به جواز و بلکه استحباب این عمل معتقد است .

حال جهت کشف حقیقت این مساله ، باید به سراغ منابع تاریخی و روایی رفته و جواز یا عدم جواز این عمل را در سیره اصحاب و اهل بیت علیهم السلام جستجو کرد .

بر طبق شواهد تاریخی ، گروهی از صحابه و تابعين ،دست به چنين کاري زده اند.به عنوان مثال :
فاطمه زهرا ( سلام الله علیها ) از تربت قبر پيامبر اکرم برداشت و بر چشمانش گذاشت و چند بيت شعر سرود. (1)

ابو ايوب انصاري صورت خود را روي قبر شريف پيامبر گذاشت.(2)

بلال حبشي خود را روي قبر شريف پيامبر انداخت در حالی که بدن خود را به قبر مي ماليد ، فَجَعَلَ يَبْکي عِندَهُ وَ يُمَرِّغُ عَلَيهِ. (3)

عبدالله بن عمر دست خود را روي قبر شريف مي گذاشت.  (4)

ابن منکدر ـ تابعي ـ صورت خود را روي قبر پيامبر مي گذاشت و مي گفت: هر زمان مشکل و يا فراموشي و لکنت زبان برايم پيش مي آيد، از قبر پيامبر طلب شفا و يا کمک مي کنم.(5)

بنابراین سیره صحابه و تابعین بر جواز این عمل دلالت می نماید .

حال ببینیم نظر علمای مذاهب اربعه اهل سنت در این زمینه چیست ؟

عبدالله، فرزند احمد بن حنبل مي گويد:

از پدرم پرسيدم: مسّ منبر رسول الله و تبرّک با مس کردن آن، و بوسيدن و يا مسّ و متبرّک شدن به قبر شريف و يا بوسيدن آن به قصد ثواب، چه حکمي دارد؟  پدرم گفت: هيچ اشکالي ندارد.(6)

رملي شافعي مي گويد:

تبرّک جستن به قبر پيامبر و يا عالم و يا اوليا جايز است و بوسيدن و استلام آن ايرادي ندارد. (7)

محب الدين طبري شافعي گويد:

بوسيدن قبر و دست گذاشتن روي آن جايز است و سيره و عمل علما و صالحان بر آن است.(8)

از نظر تاريخي نیز ثابت شده است که مردم از خاک پاک قبر پيامبر اکرم (صلی الله علیه و آله ) و حضرت حمزه بلکه از کلّ مدينه به عنوان تبرک بر مي داشتند و رواياتي هم وارد شده که تربت مدينه شفاي هر دردي است و باعث ايمني از جذام و صداع است .

از جمله زرکشي مي گويد :

تربت قبر حمزه از حکم منع برداشتن خاک حرمين، استثنا شده است، زيرا اتفاق همگان بر جواز نقل آن براي معالجه صداع است.(9)

ابو سلمه از پيامبر نقل مي کند : «غُبارُ الْمَدِينَةِ يُطْفِي الْجذام.»، گرد و غبار مدینه جذام را از بین می برد.

ابن اثير جزري از پيامبر نقل کرده: «وَالَّذي نَفْسِي بِيَدِهِ إنَّ في غُبارِها شِفاءٌ مِنْ کُلِّ داء.»

سوگند به کسي که جان من در دست اوست، غبارِ خاک مدينه سبب شفاي هر دردي است.

سمهودي هم مي نويسد: روش صحابه و ديگران اين بود که از خاک قبر پيامبر برمي داشتند .(10)

علاوه بر این ها در برخی منابع اهل سنت شواهدی وجود دارد که نشان می دهد پیروان اهل سنت در گذشته به قبر و خاک قبر بزرگان خود تبرک می جستند

دو مورد ذيل، نمونه هايي هستند از موارد بسيار که از نظر شما مي گذرد:

الف :  سُبکي مي گويد: مردم سمرقند به قدري از خاک قبر بخاري برداشتند که قبر ظاهر شد به طوري که نمي شد جلوي مردم را گرفت تا اين که ضريح مانندي را بر روي قبر گذاشتند. (11)
ب : ابن کثير هم مي گويد: تشييع کنندگان دستمال و عمامه هاي خود را به عنوان تبرک روي جنازه ابن تيميه انداختند... و آب غسل او را به عنوان تبرک نوشيدند. (12)

همه این شواهد نشان دهنده جواز و بلکه استحباب این عمل در میان صحابه و تابعین است ، حال وقتی تبرک جستن به قبر و خاک قبر و آب غسل افرادی چون بخاری و ابن تیمیه ناصبی در نظر برخی جایز و متبرک است ، چرا تبرک جستن به خاک قبر پیامبر اکرم و اهل بیت ایشان جایز نباشد ؟

آیا پیروان ابن تیمیه وهابی مسلک نمی دانستند که نظر ابن تیمیه بر شرک بودن تبرک جستن به مردگان است که از آب غسل او نوشیدند ؟

منابع :

(1)  ارشاد الساري، ج3، ص352.

(2) مستدرک حاکم، ع 560 ـ وفاء الوفا، ج4، ص1404.

(3) سير اعلام النبلاء، ج1، ص358 ; اسدالغابه، ج1، ص208.

(4) شرح الشفاء، ج2، ص199.

(5) سير اعلام النبلاء، ج3، ص213.

(6) الجامع في العلل و معرفة الرجال، ج2، ص32 ; وفاءالوفا، ج4، ص1414 2..

(7) کنز المطالب، ص219

(8) اسني المطالب، ج1، ص331.

(9) وفاء الوفا، ج1، ص69.

(10) وفاء الوفا، ج1، ص544

(11) طبقات الشافعيه، ج2، ص233 ; سير اعلام النبلاء، ج12، ص467

(12) البداية و النهايه، ج14، ص136

منبع : پاسخ به شبهات، ابوترابی شهرضایی