پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از ارکان اعتقادی وهابیت این باور آن‌هاست که تمام انسان‎ها در بحث توحید نظری موحدند؛ بلکه هرکس در موحد بودن تمامی انسان‎ها در حوزه ربوبیت شک کند، مشرک است! ولی از آن طرف مسلمانان را به‎راحتی به‎خاطر عمل به سنّت‎هایی چون توسل، زیارت و غیره در توحید عملی کافر می‎شمارند.
مستند آنها در اعتقاد به موحد بودن همگان در توحید نظری به این آیه قرآن کریم است که : «وَ لَئنِ سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ الله.[زمر/38] اگر از آنها بپرسى: چه كسى آسمان‌ها و زمين را آفريده است؟ خواهند گفت: خداى يكتا.»
امّا قطعا این آیه ناظر به گروهی خاصی از مشرکین بوده است نه تمامی انسان‎ها در طول تاریخ! شاهد این امر وجود انسان‎هایی زیادی است که در گذشته و حتی امروزه یا اصلا اعتقاد به وجود خدا ندارند و یا بت‎‎هایشان را دارای قدرت‎هایی مستقل از هر نیروی بالاتری می‎دانند. این اعتقاد در ادیان شرقی زیاد دیده می‎شود.
جالب اینجاست که خود ابن تیمیه به‎وجود چنین افرادی اعتراف کرده و حکم به کفرشان نموده است: «وَكُلُّ مَنْ أَثْبَتَ شَيْئًا قَدِيمًا لَا يُقَالُ لَهُ اللَّهُ فَهُوَ كَافِر.[1] هر کس به وجود شیء قدیم(و ازلی) غیر خداوند را باور داشته باشد، کافر است.» امّا قرآن نیز اگر به طور مجموعی و نه گزینشی(!) مورد بررسی قرار گیرد، هیچگاه این باور وهابیت را تایید ننموده است. مثلا در آیات که زیر گفتگوی جهنمیان را بیان نموده است، واضح است که آن‎ها الهه‎هایشان را در عرض خداوند و مساوی با وی می‎پنداشته‎اند: «تَاللَّهِ إِن كُنَّا لَفِى ضَلَالٍ مُّبِينٍ. إِذْ نُسَوِّيكُم بِرَبِّ الْعَالَمِين.[شعراء/97-98] به خدا سوگند كه ما در گمراهى آشكار بوديم. آن گاه كه شما را با پروردگار جهانيان برابر مى‌‏دانستيم.» چنانکه همین مطلب از ابن عباس[2] نقل شده و در تفاسیری چون معانی القرآن[3] تایید گردیده است.
نمونه دیگر آیه «ثُمَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ بِرَبهِّمْ يَعْدِلُون.[انعام/1] با اين همه، كافران با پروردگار خويش ديگرى را برابر مى‏‌دارند.» است که تصریح در باور عدّه‌ای از کفار بر برابری خداوند و معبودهای دروغینشان است.
نویسنده: سلام

پی‎نوشت:
[1]. ابن تیمیه، مجموع الفتاوی: ج6 ص204، مجمع الملك فهد لطباعة المصحف الشريف: المدينة النبوية، المملكة العربية السعودية.
[2]. عبدالله بن عباس، تفسیر ابن عباس: ج1 ص310، دار الكتب العلمية – لبنان.
[3]. الزجاج، معانی القرآن: ج4 ص 94، عالم الكتب: بيروت.